Αν κατά τον Οδυσσέα Ελύτη «Ο Αύγουστος ελούζονταν / μες στην αστροφεγγιά / κι από τα γένια του έσταζαν/ άστρα και γιασεμιά», στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν εξαιρετικά επιβαρημένο μήνα. Ένα μήνα, τον οποίο έχουμε φορτώσει με καντάρια θλίψης και απαισιοδοξίας. «Ο δρόμος που τραβάμε είναι αδιάβατος / κουράγιο θα περάσει θα μου πεις», γράφει ο Νίκος Παπάζογλου στον δικό του «Αύγουστο». Ο δε Βασίλης Βασιλικός κάνει λόγο για το «Φοβερό μήνα Αύγουστο», σε ένα βιβλίο όπου θρηνεί το θάνατο της πρώτης συζύγου του. Η μελαγχολία διατρέχει τα «Δύο φεγγάρια τον Αύγουστο», την ταινία του Κώστα Φέρρη που βασίζεται στις εξίσου μελαγχολικές «Λευκές νύχτες» του Ντοστογιέφσκι. Ο θεατρικός «Αύγουστος» του Τρέισι Λετς ανεβάζει στη σκηνή μια δυσλειτουργική οικογένεια για να μιλήσει για την καταπίεση, τη στεναχώρια, την μοναξιά, την απόγνωση των ανθρώπων.
Η ερημιά των πόλεων, η πηχτή ζέστη και η ακόμα πιο πηχτή σιωπή των άδειων δρόμων, αλλά και αυτή η υπόκωφη απειλή που έχει αρχίσει να ακούγεται στον αέρα πως το καλοκαίρι και η περίοδος των διακοπών πλησιάζουν προς το τέλος τους, είναι τα χαρακτηριστικά που προσδίδουν στον Αύγουστο μια σχεδόν μεταφυσική αίσθηση θλίψης. Ενα βάρος που δεν το έχουν ο Ιούνιος και ο Ιούλιος, και που μπορεί να γίνει σχεδόν ασήκωτο, στα μισά του μήνα: Ο Δεκαπενταύγουστος είναι, νομίζω, η πιο μελαγχολική ημέρα του καλοκαιριού. Ακόμα και αν τη δεις από τη θεολογική της πλευρά: Είναι η μέρα που τιμάται η Κοίμηση και η ταφή της Παναγίας. Η μέρα που ο ανθρώπινος πόνος εισβάλλει σαν κύμα στις ανά την Ελλάδα εκκλησίες που γιορτάζουν αναζητώντας παρηγοριά, που γυναίκες και άνδρες με πληγωμένα γόνατα ανεβαίνουν πεσμένοι στα τέσσερα τον ανήφορο που οδηγεί στη Μεγαλόχαρη της Τήνου. Δύο λεπτά από τα δελτία ειδήσεων που ξεκινάνε κάθε χρόνο τέτοια μέρα με πλάνα από την Τήνο και από την Πάρο, είναι αρκετά για να πέσεις στα αντικαταθλιπτικά.
