Christmas Stress: Η Συμβουλευτική Ψυχολόγος, Χριστιάνα Γερμανού, στο JennyGr για το άγχος των Χριστουγέννων και πώς να το αντιμετωπίσουμε
Ερασμία Αρβανιτά
23 Δεκεμβρίου 2023
Για πολλούς είναι η πιο μαγική περίοδος. Χαμόγελα παντού, χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια, γιορτινά τραπέζια και ατελείωτη χαρά. Αυτή είναι η «σωστή» εικόνα των Χριστουγέννων για τη μεγαλύτερη πλειοψηφία του πληθυσμού.
Αλλά, δεν υπάρχει μόνο αυτή η τόσο φωτεινή πλευρά. Τα Χριστούγεννα για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο είναι συνώνυμα με το άγχος και τη συναισθηματική αναταραχή. Ίσως έχεις ακούσει ξανά τον όρο «Christmas Blues» που αναφέρεται στη Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία, αλλά κι αν δεν τον έχεις ακούσει, υπάρχουν μερικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι για κάποια άτομα τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο λάμψη. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ένωσης, εννέα στους δέκα ανθρώπους, δηλαδή 89% του πληθυσμού, δηλώνει ότι αισθάνεται άγχος την περίοδο των Χριστουγέννων λόγω οικονομικών ανησυχιών ή έλλειψης αγαπημένων προσώπων.
Εκτός όμως από τους παραπάνω λόγους, δεν είναι λίγα τα άτομα που επιφορτίζονται συναισθηματικά από τις καθημερινές ευθύνες, οι οποίες προφανώς δεν σταματούν κατά την περίοδο των γιορτών. Και ναι, υπάρχουν πολλά πράγματα τα οποία εντείνουν την ψυχολογική πίεση τα Χριστούγεννα. Το πιο απλό; Το να ευχαριστείς και κρατήσεις όλον τον κόσμο χαρούμενο. «Οι επικρατέστεροι ψυχολογικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση του άγχους τα Χριστούγεννα είναι η μοναξιά, η πίεση που μπορεί να δεχόμαστε όταν αισθανόμαστε ότι διαφέρουμε από αυτό που συμβαίνει σε κοινωνικό επίπεδο και φυσικά οι οικονομικές ανησυχίες, το να σκεφτόμαστε ότι υστερούμε οικονομικά και δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στα δεδομένα που βλέπουμε ότι υπάρχουν γύρω μας. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτά τα δεδομένα είναι τα σωστά», σημειώνει στο JennyGr η Συμβουλευτική Ψυχολόγος, Χριστιάνα Γερμανού.
Η ίδια,προσθέτει ότι «οι κοινωνικές πιέσεις που δεχόμαστε αυξάνονται την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς γιατί είναι σαν να πυροδοτείται μέσα μας η ανάγκη να ταιριάζουμε στο σύνολο, να ανήκουμε σε μια ευρύτερη ομάδα ή να βιώσουμε αυτό που βιώνουν όλοι οι άλλοι. Πολλές φορές η δική μας συνθήκη/ καθημερινότητα έρχεται σε αντιπαράθεση με αυτό που βλέπουμε να μας δίνεται σαν κάτι ιδανικό».
Ο διαβρωτικός ρόλος των «πρέπει» στην περίοδο των Χριστουγέννων
Αναλύοντας τις ομάδες που είναι πιο «επιρρεπείς» στο να εμφανίσουν αυξημένα επίπεδα άγχους/στρες τα Χριστούγεννα, η κα Γερμανού εξηγεί ότι «οι άνθρωποι που είναι ήδη διαγνωσμένοι με κάποια ψυχιατρική διαταραχή, οι άνθρωποι που έχουν αγχώδεις διαταραχές, φοβίες - γιατί και οι φοβίες συντάσσονται πολλές φορές με τις αγχώδεις διαταραχές, είναι περισσότερο ευάλωτοι».
Τα Χριστούγεννα, όμως, επιφορτίζουν συναισθηματικά και τους ανθρώπους που έχουν υποστεί κάποια απώλεια. «Όσο πιο πρόσφατη είναι αυτή απώλεια, τόσο πιο δύσκολο είναι το να βιώσουν με χαρά ή να ταυτιστούν με τα χαρούμενα πρόσωπα που βλέπουν γύρω τους. Κάποιος που έχει βιώσει έναν θάνατο ή μια άλλη απώλεια ή ακόμα και έναν χωρισμό, περνάει πιο δύσκολα σε ό,τι αφορά την ταύτιση με τη χαρά και τη λάμψη των γιορτών», σημείωνει η κα Γερμανού.
Έντονο burnout για τις γυναίκες
Οι στατικές έχουν εντοπίσει, όμως, και μία ακόμα ενδιαφέρουσα πλευρά. Το γεγονός ότι οι γυναίκες βιώνουν μεγαλύτερη πίεση κατά τη διάρκεια των γιορτών. Ενδεικτικά, όμως σημειώνει η κα Γερμανού, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στην Αμερική οι γυναίκες, κατά 38% εμφανίζουν μεγαλύτερο άγχος και στρες τις γιορτινές ημέρες σε σχέση με τους άντρες. «Ειδικά στο ελληνικό γίγνεσθαι, αυτό είναι αναμενόμενο», σημειώνει. Και αυτό γιατί «ζούμε ακόμα στη παραδοσιακή οικογένεια, δεν έχουμε ξεφύγει από αυτή τη φιλοσοφία». Το τι κάνει μια γυναίκα στο σπίτι, είναι «δυστυχώς ακόμα συνυφασμένο με την ταυτότητά της», συνεχίζει η κα Γερμανού.
«Οι γυναίκες εμφανίζουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό burnout τα Χριστούγεννα. Είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε αυτή την πλευρά, γιατί burnout και άγχος δεν είναι το ίδιο, αλλά το burnout έχει σημάδια άγχους», συνεχίζει η κα Γερμανού, τονίζοντας ότι φυσικά τα επίπεδα άγχους εντείνονται ακόμα περισσότερο όταν οι γονείς κατακλύζονται με την αγωνία του «πώς θα περάσουν καλά τα παιδιά».
«Να στραφούμε στην πραγματική ουσία των Χριστουγέννων»
Ξεκινώντας να αναλύει το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το άγχος τα Χριστούγεννα, είτε αυτό αφορά εμάς τους ίδιους ή ένα αγαπημένο μας πρόσωπο, η κα Γερμανού δίνει έμφαση στο ότι «εάν κάποιος βιώνει άγχος γενικά, όχι μόνο την περίοδο των Χριστουγέννων, και έχει εντοπίσει ότι υπάρχουν διάφορες στιγμές στην καθημερινότητα, διάφορες συνθήκες που προκαλούν ή πυροδοτούν άγχος, καλό είναι να στραφεί σε κάποιον ειδικό, ειδάλλως το άγχος θα ξεκινήσει σε εισχωρεί σε κάθε έκφανση της ζωής του».
Για την ίδια, ωστόσο, είναι «πολύ σημαντικό να στραφούμε στο ποια είναι η πραγματική ουσία των Χριστουγέννων. Τα Χριστούγεννα είναι μια πνευματική γιορτή, δεν είναι μια υλική ή υλιστική γιορτή. Οι σύγχρονες κοινωνίες το έχουν ανάγει στο δεύτερο και από εκεί ξεκινούν πολλά προβλήματα. Εάν δούμε τα Χριστούγεννα σαν πνευματική γιορτή και αποφασίσουμε συνειδητά – είτε σαν οικογένεια είτε σαν άτομα, να στραφούμε στο τι πραγματικά σημαίνει αυτή η περίοδος, δηλαδή να βοηθήσουμε έναν άλλο άνθρωπο, να αγαπάμε, να νοιαζόμαστε για τους άλλους, θεωρώ ότι είναι πολύ πιο εύκολο να μπούμε στη διαδικασία να πράξουμε διαφορετικά, χωρίς να δίνουμε τόση σημασία στο υλικό κομμάτι».
«Ο στόχος είναι να προσπαθήσουμε να στραφούμε στο συμβολισμό των Χριστουγέννων, να δώσουμε ψυχικά, να δώσουμε κάτι από τον εαυτό μας, να είμαστε παρόντες πνευματικά, και έτσι θα αισθανθούμε την ψυχική ανάταση», τονίζει η κα Γερμανού. «Τιμώντας αυτόν τον συμβολισμό, είναι πολύ σημαντικό να μπούμε στη διαδικασία να βοηθήσουμε άλλους ανθρώπους. Κι όταν μπαίνουμε στη διαδικασία να δώσουμε κάτι από τον εαυτό μας, τότε ξεκινάει η ψυχική ανάταση. Θα μπορούσαμε, λοιπόν να κάνουμε αυτή τη στροφή, η οποία φυσικά απαιτεί συνειδητότητα».
Αναφερόμενη στο πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ένα κοντινό μας πρόσωπο, είτε φίλο μας είτε μέλος της οικογένειάς μας, που βλέπουμε ότι αντιμετωπίζει μια παραπάνω πίεση τις γιορτές, η ειδικός εξηγεί ότι «εκεί, οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, γιατί πολλές φορές νομίζουμε ότι επειδή μπορούμε να δούμε στον άλλο κάτι που του συμβαίνει, σημαίνει ότι και εκείνος το βλέπει, αλλά δεν είναι έτσι. Ο καθένας βλέπει όταν ο ίδιος είναι έτοιμος να δει».
«Σε αυτή την περίπτωση, το καλύτερο είναι να είμαστε παρόντες, αλλά παρόντες όπως οι άλλοι έχουν πραγματικά ανάγκη να είμαστε».
«Εάν έχουμε ένα μέλος της οικογένειάς μας ή έναν φίλο μας που βιώνει αυξημένα επίπεδα άγχους τα Χριστούγεννα, μπορούμε να ρωτάμε "πώς είσαι, τι χρειάζεσαι πώς μπορώ να σε βοηθήσω;" Το να ρωτάμε, δείχνει ότι πραγματικά ενδιαφερόμαστε χωρίς να προσπαθούμε να επιβάλλουμε αυτό που νομίζουμε εμείς ως σωστό. Οπότε, χρειάζεται να ρωτάμε για να ξέρουμε τι έχει ο άλλος ανάγκη. Κι αν κάποιος μπει στη διαδικασία να μας απαντήσει, εάν μπορούμε μπαίνουμε και εμείς στη διαδικασία να δώσουμε αυτό που ζητάει», σημείωνει η κα Γερμανού. «Εάν κάποιος έχει φτάσει σε ένα επίπεδο συνειδητοποίησης και αντιλαμβάνεται ότι κάτι του συμβαίνει ή ότι δεν είναι καλά, τότε μπορούμε να προτείνουμε λύσεις ή έναν ειδικό. Σε καμία περίπτωση δεν επιβάλλουμε τι είναι σωστό ή λάθος», καταλήγει.
Συμβουλές καταπολέμησης του άγχους στις γιορτές
- Θέτουμε ρεαλιστικές προσδοκίες
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε κάποιες φορές ότι δεν υπάρχουν οι «τέλειες» διακοπές. Και αυτό είναι κάτι παραπάνω από φυσιολογικό. Εξάλλου, εμείς οι ίδιοι είναι που δίνουμε νόημα σε ό,τι κάνουμε – και στις γιορτές. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να επικεντρωθούμε στη χαρά και την πνευματικότητα των Χριστουγέννων.
- Δίνουμε προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα
Μέσα στις γιορτές, δεν ξεχνάμε να αφιερώνουμε χρόνο και χώρο στον εαυτό μας. Νας μας φροντίζουμε. Είτε πηγαίνοντας έναν όμορφο περίπατο, είτε αφιερώνοντας χρόνο να διαβάσουμε ένα βιβλίο. Η αυτοφροντίδα είναι το απόλυτο δώρο των γιορτών.
- Μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας
Δεν χρειάζεται να τα κρατάμε όλα μέσα μας. Εάν πιεζόμαστε με κάτι, μπορούμε να το μοιραζόμαστε και να εκφράζουμε τις σκέψεις μας. Έτσι, θα μπορέσουμε να θέσουμε και τα απαραίτητα όρια.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
