Γιώργος Λάνθιμος: Ο «Favourite» Έλληνας του Hollywood

Μπορεί τα βραβεία της Ακαδημίας να είναι σε πάνω από έναν μήνα, αλλά οι Χρυσές Σφαίρες μας έδωσαν μια πρώτη ιδέα για το τι θα ακολουθήσει. Όπως ήταν αναμενόμενο, η "Ευνοούμενη" του Γιώργου Λάνθιμου βρέθηκε ανάμεσα στους νικητές της βραδιάς, με την Olivia Colman να κερδίζει χρυσή σφαίρα για την ερμηνεία της ως Queen Anne.

Στον ευχαριστήριο λόγο της, η Colman αποκάλεσε την Emma Stone και την Rachel Weisz τις "bitches" της και ευχαρίστησε περισσότερο από όλους τον Γιώργο Λάνθιμο, ο οποίος -μαζί φυσικά με το ταλέντο της- συντέλεσε στο να κρατήσει το βραβείο στα χέρια της.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό όλοι μιλάνε για τον Γιώργο Λάνθιμο. Το φαινόμενο "Λάνθιμος" έχει πάρει πλέον μεγάλες διαστάσεις, κι ο Ελληνας σκηνοθέτης που αμφισβητήθηκε όσο λίγοι στο ξεκίνημα της καριέρας του, έχει πλέον κερδίσει την αποδοχή των κριτικών και του κοινού. Πόσο περίμενε ο ίδιος να φτάσει σε αυτό το σημείο; Καθόλου, σύμφωνα με τις δηλώσεις του.

Ξεκινώντας ως έφηβος στην Ελλάδα του 80 και του 90, ο Γιώργος Λάνθιμος δεν είχε πολλές βλέψεις να γίνει σκηνοθέτης. Συμβιβαζόμενος με το να δουλέψει στη διαφήμιση στην καλύτερη περίπτωση, γράφτηκε σε μια σχολή σκηνοθεσίας. Η πρώτη ταινία του, η Κινέτα, βγήκε το 2005 και δεν έλαβε καθόλου καλές κριτικές. Την ακολούθησε ο περίφημος Κυνόδοντας, ο οποίος είναι πιθανόν η πιο αμφιλεγόμενη ελληνική ταινία της δεκαετίας, και αποτελεί το τέλειο δείγμα του "Greek Weird Wave" -αυτών των αλλόκοτων ταινιών ελληνικής παραγωγής, που ξεχωρίζουν από το χαμηλό budget και τη γενική αίσθηση αμηχανίας και παραλογισμού.

Τον Κυνόδοντα, ο οποίος προτάθηκε για Oscar και βραβεύτηκε στις Κάννες, διαδέχθηκαν οι Άλπεις, που ήταν και η τελευταία ελληνόφωνη ταινία του Λάνθιμου. Ακολούθησε ο πολυβραβευμένος και δυστοπικός Αστακός (2015), στον οποίο για πρώτη φορά βλέπουμε ηθοποιούς όπως ο Colin Farrell, η Rachel Weisz, και η Olivia Colman. Το ανεξάρτητο αυτό φιλμ που αγαπήθηκε μεταξύ άλλων και για το σενάριο και για την αισθητική του, ακολούθησε ο Θάνατος του Ιερού Ελαφιού (2017) στον οποίο μπερδεύονται το δράμα, η αιματηρή εκδίκηση, και η ελληνική μυθολογία. Σε όλες αυτές τις ταινίες, υπάρχει άλλοτε διάχυτη κι άλλοτε πιο συγκεκριμένη μια αίσθηση κωμικού ή φάρσας, που ισορροπεί τον παραλογισμό, το δράμα, ή το "βάρος" της ταινίας.

Η "Ευνοούμενη" ωστόσο, είναι περισσότερο περιπαικτική. Αν αναρωτιέστε για ποιο λόγο μπήκε στην κατηγορία της Κωμωδίας στις Χρυσές Σφαίρες, η απάντηση είναι ότι διαπνέεται ολόκληρη από ένα σκοτεινό και κατάμαυρο χιούμορ. Σε αντίθεση με τις παγερές και μη ρεαλιστικές ερμηνείες που έχουμε συνηθίσει στις ταινίες του, εδώ ο Λάνθιμος δίνει μια κωμική χροιά και μια περισσότερο ανθρώπινη προσέγγιση.

Μιλώντας στον Guardian, o Λάνθιμος εξήγησε ότι χρησιμοποιεί αρκετά θεατρικές τεχνικές για τις πρόβες. Βάζει τους ηθοποιούς να λένε τα λόγια τους ενώ κινούνται στο χώρο και κρατάνε τα χέρια τους. "Mπλέκονται μεταξύ τους και πρέπει να βρουν πώς θα ξεμπλεχτούν, κι ενώ το κάνουν αυτό μπορεί να λένε τα λόγια τους, οπότε τα λόγια τους διαστρεβλώνονται", λέει. Αυτό του επιτρέπει "να εμποτίσει τις σκηνές και τους ηθοποιούς με μια έλλειψη προβλεψιμότητα που βρίσκω ότι υπάρχει στην πραγματική ζωή, αλλά δεν υπάρχει αν κάτσεις και αναλύσεις λογικά μια σκηνή ή έναν ρόλο".

Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ο Γιώργος Λάνθιμος είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα των τελευταίων ετών. Μπορεί σε άλλους να αρέσει και σε άλλους όχι, αλλά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η περίεργη φαντασία του και η ιδιαίτερη ματιά του μας έχουν δώσει ένα πρωτότυπο έργο, το οποίο αξίζει να μας απασχολεί και να μας ξαφνιάζει.

Δείτε επίσης: Ποια ατάκα από ταινία σημάδεψε τη χρονιά που γεννηθήκατε