Ο κόσμος μέσα από τα μάτια ενός αριστερόχειρα

Ως λέξη συνώνυμη της ορθότητας, το “δεξί” είθισται να χρησιμοποιείται για το ποδαρικό ή την χειραψία. Σε έναν κόσμο φτιαγμένο για τους δεξιόχειρες, πώς διαμορφώνεται η καθημερινότητα ενός αριστερόχειρα;

Η πρώτη φορά που έπιασα μολύβι στα χέρια μου, έγινε υποσυνείδητα με το αριστερό. Τις δύο- τρεις επόμενες φορές, οι γονείς μου προσπάθησαν συνειδητά να το τοποθετήσουν στο δεξί μου χέρι χωρίς καμία επιτυχία. Ευτυχώς, δεν υπήρξε καμία άλλη προσπάθεια από την πλευρά τους για να με πείσουν πως το δεξί είναι το "σωστό" χέρι για τα πάντα. Εκτός από μία τελευταία φορά που εξανάγκασα μόνη μου τον εαυτό μου να χρησιμοποιήσει το δεξί, δεν θυμάμαι καμία άλλη φορά να απαρνήθηκα την έμφυτη τάση να κάνω οτιδήποτε στην καθημερινότητα με το αριστερό.

Η τελευταία φορά λοιπόν, που αισθάνθηκα αρκετά παράξενα επειδή είχα μάθει να κάνω τα πάντα με το αριστερό, ήταν έξω από την εκκλησία όταν ήμουν γύρω στα 5. Προσπαθούσα να μάθω να κάνω τον σταυρό μου "σωστά", παρατηρώντας όλους τους άλλους που το έκαναν με άνεση χωρίς να δυσκολεύονται όπως εγώ. Έτσι, έπιανα τον εαυτό μου να κατεβάζει με μανία το αριστερό χέρι για να δώσει προτεραιότητα στο δεξί, το έσπρωχνα προς τα κάτω για να μην προλάβει να δει κανείς τον ανορθόδοξο τρόπο με τον οποίο εκδήλωνα την ορθόδοξη πίστη μου.

Αυτή ήταν η τελευταία φορά που απαρνήθηκα το γεγονός ότι γεννήθηκα αριστερόχειρας κι έτσι σιγά- σιγά έκανα και τους γύρω μου να αποδεχτούν πλήρως ότι σχεδόν για τα πάντα ακολουθούσα μια αντίστροφη διαδικασία. Από τον τρόπο που έπιανα το μαχαίρι για να κόψω ψωμί ή κρατούσα το ψαλίδι για να κόψω ένα χαρτόνι, μέχρι τη διαφορετική φορά που έπαιρνε το μπρίκι στα χέρια μου για να ψηθεί ο καφές.

Πολλοί συνεχίζουν να με κοιτάζουν παράξενα για τον ιδιαίτερο τρόπο που κρατώ το στυλό και σημειώνω κάτι. Μετά το παράξενο βλέμμα, ακολουθεί το κλασικό: "Μα, καλά πώς μπορείς και κάνεις τις δουλειές σου με το αριστερό; Δεν χρησιμοποιείς καθόλου το σωστό χέρι;". Αλήθεια, πώς ορίζεται ένα άκρο ως "σωστό"; Αντλεί άραγε κάποια επιρροή από τον αγγλικό όρο "right" που εκτός από "δεξιός" σημαίνει και "σωστός"; 

Από παλιά, πολλές είναι οι λαϊκές λέξεις που χρησιμοποιούνται για να υποδηλώσουν έναν αριστερόχειρα. Η επικρατέστερη είναι ο "ζερβοχέρης", το πρώτο συνθετικό της οποίας σημαίνει στρεβλός, λοξός, ανάποδος. Στην εβραϊκή γλώσσα και σε άλλες αρχαίες σημιτικές γλώσσες, το αριστερό χέρι υποδήλωνε μεταφορικά την κακοτυχία, τις φυσικές καταστροφές, την θεϊκή τιμωρία. Σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες από την άλλη, η λέξη "δεξιά" είναι συνώνυμη της ορθότητας και της δικαιοσύνης. Μην ξεχνάμε άλλωστε, πως η χειραψία με το αριστερό εκλαμβάνεται στις περισσότερες χώρες, ως έλλειψη σεβασμού

Οι αριστερόχειρες ως παιδιά, πέρα από διάφορους χαρακτηρισμούς, τους οποίους λαμβάνουν και πρέπει να διαχειριστούν, δυσκολεύονται να μάθουν να γράφουν, εάν ο δάσκαλος δεν λάβει υπόψη την αριστεροχειρία τους. Το δε κράτημα του μολυβιού από έναν αριστερόχειρα μοιάζει περισσότερο, με "αφύσικη διαδικασία" στα μάτια των υπόλοιπων μαθητών. Πολλά σχολεία στη Μεγάλη Βρετανία, ακόμη και κατά το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα, αποθάρρυναν τους μαθητές τους από το να γράφουν με το αριστερό χέρι, επηρεάζοντας αρνητικά την ανάπτυξή τους. 

Η αριστεροχειρία ωστόσο, έγκειται στην απλή υπερίσχυση του δεξιού μέρους του εγκεφάλου έναντι του αριστερού, ενώ τα άτομα που γράφουν και χρησιμοποιούν το αριστερό δεν ξεπερνούν το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ως μειοψηφία, οι αριστερόχειρες πρέπει να προσαρμοστούν σε έναν κόσμο "ανάποδο", σε ένα περιβάλλον διαμορφωμένο για το υπόλοιπο 90%. 

Η διαφοροποίηση στη χρήση των χεριών για πρώτη φορά, παρατηρείται στα έμβρυα. Διάφορες θεωρίες έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τους παράγοντες που οδηγούν στην υπερίσχυση του δεξιού λοβού του εγκεφάλου. Μία από αυτές, διατυπωμένη από τον νευροβιολόγο Geschwind, ορίζει ως υπεύθυνη την ορμόνη της τεστοστερόνης, καθώς βρίσκεται σε μεγαλύτερα ποσοστά στους αριστερόχειρες παρά στους δεξιόχειρες.

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται ραγδαία αύξηση γεννήσεων παιδιών που χρησιμοποιούν το αριστερό τους χέρι. Σύμφωνα με τον Ρώσο καθηγητή Βιολογίας, Alexander Dubov, "Ο αριθμός των αριστερόχειρων που γεννήθηκαν το 2005 είναι διπλάσιος από αυτόν που καταγράφηκε το 1990. Αν συνεχιστεί αυτή η ανοδική πορεία, μετά το 2020 θα ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο".

Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο εγκέφαλος ενός αριστερόχειρα είναι δομημένος με τέτοιο τρόπο που διευρύνει το φάσμα των ικανοτήτων του. Θεωρείται ότι τα άτομα που γράφουν με το αριστερό χέρι έχουν εξαιρετική μνήμη, διαπρέπουν σε δημιουργικά επαγγέλματα, ενώ έχουν ταλέντο στη μουσική, τις εφαρμοσμένες επιστήμες, και την αρχιτεκτονική. Ενώ είναι καλοί όμως στο σχέδιο, είναι χειρότεροι στο γράψιμο.

Να θυμηθούμε ότι οι τέσσερις από τους πέντε τελευταίους προέδρους των ΗΠΑ είναι αριστερόχειρες, μεταξύ των οποίων και ο Barack Obama ενώ άλλοι διάσημοι "ζερβοχέρηδες" είναι ο Albert Einstein, o ο Leonardo DaVinci, ο Picasso, ο Kurt Cobain, ο Bob Dylan, ο Paul McCartney, ο Νεύτωνας, ο Αριστοτέλης. Ακόμη και φανταστικοί χαρακτήρες, όπως ο ο Κέρμιτ ο Βάτραχος και ο Rocky Balboa αποτελούν διάσημα παραδείγματα στη λίστα αριστερόχειρων. 

Το κείμενο είναι αφιερωμένο στη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα που τιμά το μικρό ποσοστό των αριστερόχειρων... Γράφτηκε από μία αριστερόχειρα για κάθε αριστερόχειρα που κάποτε δέχτηκε την πιο έντονη κριτική για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσαν τα δύο χέρια του.

Δείτε ακόμη: 3+1 μαθητές που έγιναν διάσημοι και διέψευσαν τα επικριτικά σχόλια των δασκάλων τους