Έρχεται το τέλος της χειραψίας; Οι «ρίζες» και οι συμβολισμοί πίσω από τη μεγαλύτερη συνήθεια όλων
18 Μαΐου 2020
Η νέα πραγματικότητα που όρισε για όλους μας, η πανδημία του κορωνοϊού, έχει επηρεάσει και αλλάξει δραστικά πολλές από τις σχεδόν, αυτόματες κινήσεις που κάναμε μέχρι χθες.
Μπορεί τα περιοριστικά μέτρα να χαλαρώνουν σταδιακά, αλλά μερικές από τις ισχυρότερες συνήθειες μας, τείνουν να γίνουν παρελθόν, δεδομένου ότι δεν συγκαταλέγονται στη "νέα κανονικότητα", στην οποία πρέπει όλοι μας να προσαρμοστούμε.
Μία από αυτές, η χειραψία, που μέχρι πρότινος, σε χώρες όπως στην Ινδία, απλώς ήταν καλό να μη γίνεται με το αριστερό χέρι, καθώς φανέρωνε έλλειψη σεβασμού. Σήμερα, με τα νέα δεδομένα όλοι μας προσπαθούμε να αποφύγουμε την κίνηση, που έχει γίνει η πιο μεγάλη μας συνήθεια. Από έναν απλό χαιρετισμό μέχρι μια σημαντική εμπορική συμφωνία, η συνήθεια αυτή τείνει να εκλείψει μετά το τέλος της καραντίνας και σίγουρα, αυτό δεν είναι κάτι που κρίνεται εύκολο.
Σύμφωνα και με δημοσίευμα του BBC, γίνεται μεγάλη προσπάθεια να αγνοήσουμε «χιλιάδες χρόνια βιο-κοινωνικής σύμβασης». Η χειραψία φυσικά, μετράει αιώνες, καθώς έχει «ρίζες» που παίρνουν μορφή μέσα από πολλές, διαφορετικές εκδοχές. Μια εκδοχή είναι ότι εμφανίστηκε ως χαιρετισμός στην αρχαία Ελλάδα, και συμβόλιζε την ειρήνη ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, καθώς κατά τον χαιρετισμό ο ένας μπορούσε να αντιληφθεί ότι ο άλλος ήταν άοπλος.
Μία άλλη εκδοχή είναι ότι η χειραψία ξεκίνησε ως παράδοση χαιρετισμού στη Μεσαιωνική Ευρώπη. Ιππότες έσφιγγαν και κουνούσαν δυνατά ο ένας τα χέρια του άλλου για να σιγουρευτούν ότι δεν κρύβεται κάποιο όπλο στην πανοπλία τους. Πολλές είναι οι εκδοχές που σχετίζονται με τη χειραψία, αλλά το μόνο βέβαιο είναι ότι αποτελεί τη χειρονομία που επισφραγίζει την ανθρώπινη σύνδεση.
Φυσικά, σε πολλές μορφές χαιρετισμού δεν συμμετέχει η αφή. Για παράδειγμα, ο παραδοσιακός χαιρετισμός Namaste των Ινδουιστών γίνεται με τις παλάμες των δύο χεριών, ενωμένες με τα δάχτυλα να δείχνουν στον ουρανό και με το σώμα σε ελαφριά υπόκλιση. Στη Σαμόα, έχει επικρατήσει το άνοιγμα των βλεφάρων και ένα πλατύ χαμόγελο προς το άτομο που χαιρετάμε, ενώ σε μουσουλμανικές χώρες, το χέρι τοποθετείται πάνω από την καρδιά, δείχνοντας σεβασμό στον άνθρωπο που χαιρετούμε.
Μπορεί πολλές μορφές χαιρετισμού σε διάφορους λαούς να μη γίνονται μέσω της αφής, αλλά η αλήθεια είναι πως η χειραψία προκύπτει ασυναίσθητα σε κάθε μορφή επικοινωνίας.
Ίσως, "το χτύπημα του αγκώνα" να αποτελεί την εναλλακτική λύση, που ήδη οι περισσότεροι έχουμε υιοθετήσει, αποχαιρετώντας την αφή, την αίσθηση δηλαδή, που υποδηλώνει τη φυσική σύνδεση των ανθρώπων και τη μεταξύ τους μη λεκτική επικοινωνία. Όμως, πόσο εύκολο θα είναι να έρθει το τέλος της πιο διαδεδομένης και σχεδόν σπασμωδικής κίνησης των περισσότερων λαών;
