Irvin D. Yalom: Ο μεγάλος ψυχοθεραπευτής σβήνει τα 89α κεράκια και παραδίδει μαθήματα ζωής "στο ντιβάνι"
Έλενα Κρητικού
13 Ιουνίου 2020
Ο διακεκριμένος ψυχοθεραπευτής Irvin D. Yalom σήμερα γίνεται 89 ετών, κι εμείς στοιχηματίζουμε πως η φιλοσοφική του πένα θα ξεπεράσει τον αιώνα. Γιατί, όπως λέει και ο ίδιος σε γνωστό του βιβλίο, όλοι "πρέπει να βρούμε τη σωστή στιγμή για να πεθάνουμε".
Σαν σήμερα, το 1931 γεννήθηκε ο Αμερικανός ψυχοθεραπευτής, συγγραφέας και ομότιμος καθηγητής της Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, Irvin D. Yalom. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή εκπροσώπους της υπαρξιακής σχολής στην ψυχιατρική ενώ εμείς τον έχουμε ξεχωρίσει κυρίως, για το βιβλίο, "Όταν έκλαψε ο Νίτσε". Έργα του που έχουν γίνει επίσης γνωστά, είναι: Ο Δήμιος του Έρωτα, Όταν έκλαψε ο Νίτσε, Στο ντιβάνι, Η θεραπεία του Σοπενχάουερ, Το πρόβλημα Σπινόζα.
Ο Irvin D. Yalom, που εκτός των άλλων, παραδίδει και on line μαθήματα ψυχοθεραπείας, είναι συγγραφέας του εγκυρότερου και πληρέστερου εγχειριδίου υπαρξιακής ψυχοθεραπείας. Το πρώτο του βιβλίο, "Theory and Practice of Group Psychotherapy", έχει μεταφραστεί σε 14 γλώσσες και αποτελεί βασικό εγχειρίδιο σε πολλές σχολές ψυχιατρικής και ψυχοθεραπείας. Το έργο του έχει μεγάλη απήχηση στο κοινό ενώ, έχοντας ο ίδιος υπολογίσει τις κατά κεφαλήν πωλήσεις, έχει πει πως η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία τα βιβλία του γνωρίζουν τη μεγαλύτερη απήχηση.
Γιος Ρωσοεβραίων, ο Irvin D. Yalom μεγάλωσε σε μια γειτονιά μαύρων στην Ουάσινγκτον στην Αμερική του 1930. Τα βιβλία του θεωρούνται προσιτά στον μέσο αναγνώστη και τα περισσότερα χωρία από αυτά μπορούν εύκολα να χαρακτηριστούν φιλοσοφικά. Πέρα από τις επιτυχημένες συγγραφικές του απόπειρες, όσοι τον έχουν ρωτήσει για τα μουσικά του ενδιαφέροντα, απαντά πως είναι "μουσικά αγράμματος" και "μουσικά κουφός", όπως ο Φρόυντ που δεν πήγαινε σε κονσέρτα.
«Κοιτάζω τη ζωή μου και δεν μετανιώνω για τίποτα»
Στην πραγματικότητα, ο Yalom είναι ένας "θηρευτής αφηγήσεων". Ταξιδεύει μέσα από αυτές και στη συνέχεια επιτρέπει και σε εμάς τους ίδιους να ταξιδέψουμε κοντά του απ΄όσα περιγράφει στα βιβλία και τις διαλέξεις του. Αγγίζοντας συχνά θέματα όπως ο έρωτας ή ο θάνατος, σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει παλαιότερα, αναφέρει: "Η ιδέα του να ερωτεύεσαι, παρουσιάζεται ως ένα υπέροχο συναίσθημα στη λογοτεχνία και στις ταινίες. Μόνο που συνήθως δεν διαρκεί. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μετατρέψουμε τον έρωτα σε μια πιο 'αξιοπρεπή' αγάπη: να αγαπάμε τον άλλον όπως είναι και όχι όπως τον ονειρευόμαστε".
Ακολουθεί το αγαπημένο μας απόσπασμα από το βιβλίο, "Όταν έκλαψε ο Νίτσε", και συγκεκριμένα από τον διάλογο μεταξύ του Νίτσε και του καθηγητή Μπρόιερ:
"Δεν διδάσκω Γιόζεφ, ότι ο άνθρωπος οφείλει να αντέχει τον θάνατο ή να συμβιβάζεται μαζί του. Ακολουθώντας αυτή την κατεύθυνση, προδίδεις τη ζωή σου! Το μάθημα που σου διδάσκω είναι: Να πεθαίνεις τη σωστή στιγμή!". "Να πεθαίνεις τη σωστή στιγμή!". Η φράση αυτή προκάλεσε ένα σοκ στον Μπρόιερ. Η ευχάριστη απογευματινή βόλτα είχε αποκτήσει θανάσιμη σοβαρότητα. "Να πεθαίνεις την κατάλληλη στιγμή; Τι εννοείς; Σε παρακαλώ, Φρίντριχ, δεν το αντέχω, σου το έχω πει πολλές φορές, να μου λες κάτι τόσο σημαντικό με τόσο αινιγματικό τρόπο. Γιατί το κάνεις αυτό;".
"Θέτεις δυο ερωτήματα. Σε ποιο από τα δύο να απαντήσω;"
"Σήμερα, πες μου για το να πεθαίνει κανείς τη σωστή στιγμή".
"Ζήσε όταν ζεις! Ο θάνατος χάνει τη φρίκη του αν κάποιος πεθάνει, έχοντας εξαντλήσει τη ζωή του! Αν ο άνθρωπος δε ζει στη σωστή στιγμή, τότε δεν μπορεί ποτέ να πεθάνει τη σωστή στιγμή".
"Και τι σημαίνει αυτό"; ξαναρώτησε ο Μπρόιερ, νιώθοντας ακόμη πιο μπερδεμένος.
"Ρώτησε τον εαυτό σου, Γιόζεφ: έχεις εξαντλήσει τη ζωή σου;"
"Απαντάς στην ερώτηση με ερώτηση. Φρίντριχ!"
"Κάνεις ερωτήσεις που γνωρίζεις την απάντησή τους", αντέκρουσε ο Νίτσε.
"Αν γνώριζα την απάντηση, γιατί να ρωτήσω;"“Για να αποφύγεις να μάθεις τη δική σου απάντηση".
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Instagram/ irvin.d.yalom
