Ο Γιώργος Νικολαΐδης στο Women's Forum "Είμαι Εδώ Για Εσένα" 2024: «Να γίνουμε όλοι το σημείο εκείνο που θα σταματήσει το πέρασμα της βίας από τη μία γενιά στην άλλη»

Ο Γιώργος Νικολαΐδης, ψυχίατρος και Διευθυντής Δ/νσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας - Κέντρο για την Μελέτη και την Πρόληψη της Κακοποίησης – Παραμέλησης των Παιδιών, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, έδωσε το «παρών» στο Women’s Forum “Είμαι εδώ για σένα” 2024 και αναφέρθηκε στις μορφές βίας που συναντάμε στην κοινωνία, στις γυναίκες που ως παιδιά δέχτηκαν βία, αλλά και στα παιδιά που κακοποιούνται από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους σε αυτόν τον πλανήτη.

Women's Forum 2024: Είμαι Εδώ για Εσένα

Μια μέρα για μας, για κάθε μία από μας. Σε μια ξεχωριστή ημέρα στο Μέγαρο Μουσικής, εργαζόμενες, φοιτήτριες, μητέρες, σκεπτόμενες γυναίκες με όνειρα και ανησυχίες συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν το Women's Forum 2024: Είμαι Εδώ για Εσένα. Κορυφαίες προσωπικότητες από διαφορετικούς χώρους μοιράστηκαν προσωπικά βιώματα και οράματα, έδωσαν απαντήσεις σε θέματα που μας απασχολούν, πρότειναν τρόπους, “εργαλεία”, τεχνικές και ανέσυραν ιστορικά παραδείγματα, για να μας βοηθήσουν να προσεγγίσουμε την καθημερινότητα με μια άλλη οπτική. Κάθε ομιλία πρόσθετε ένα ακόμη «λιθαράκι» στην προσπάθειά μας να βρούμε ισορροπία ανάμεσα στις πολλαπλές προκλήσεις και τις προσωπικές ανάγκες μας.

Όσα ακούσαμε από τον Γιώργο Νικολαΐδη στο Women’s Forum “Είμαι Για Εσένα” 2024

-Σχέση βίας – γυναίκας: Η βία δεν εμπεριέχει μόνο τη σωματική κακοποίηση, αλλά πολλές ακόμα μορφές, στις οποίες δεν χρειάζεται να αγγίξεις τον άνθρωπο απέναντί σου. Η βία εμπεριέχει καταστάσεις που λαμβάνουν χώρα με τη χρήση της εξουσίας και της δύναμης. 

-Βία και γυναίκα ως παιδί: Το παιδί - γυναίκα που κακοποιείται. Συμβαίνει σε ένα κορίτσι από κάποιον που έχει την ευθύνη του, από έναν γονιό ή έναν κηδεμόνα. Η βία στα παιδιά είναι ένα παγόβουνο. Από τα περιστατικά που συμβαίνουν ελάχιστα θα γίνουν γνωστά. 1 στις 5 γυναίκες έχουν κακοποιηθεί ως παιδιά, σύμφωνα με μελέτη. Τα κορίτσια εκτίθενται περισσότερο στον κίνδυνο της ψυχολογικής καταπίεσης και της παραμέλησης σε σχέση με τα αγόρια. Ένα κορίτσι πολύ δύσκολα θα γυρίσει στον εαυτό της τη βία που δέχεται ως παιδί, καταναλώνοντας αυξημένη ποσότητα αλκοόλ και κάνοντας κατάχρηση ουσιών.

Στην Ελλάδα 3 στα 4 παιδιά έχουν υποστεί βία. Στα παιδιά που γνωρίζουμε, ένα από αυτά τρώει πολύ ξύλο στο περιβάλλον του και ένα από αυτά θα δεχτεί σεξουαλική κακοποίηση μέχρι να ενηλικιωθεί. Στην Ελλάδα, δέρνουμε τα κορίτσια και βιάζουμε τα αγόρια, όπως και το αντίστροφο. Η διαφορά μεταξύ αγοριού και κοριτσιού είναι μικρή. Για κάθε περιστατικό που μαθαίνεται, υπάρχουν άλλα 99 που τα θύματα θα πάρουν το μυστικό στον τάφο τους.

-Η βία μεταξύ ερωτικών συντρόφων: Κυρίως είναι κατά των γυναικών. Μια γυναίκα υφίσταται βία με σκοπό τον έλεγχο της από τον άνδρα. Η βία δε σχετίζεται με τη σωματική ρώμη του ανδρός. Ασκείται γιατί στο μυαλό του άνδρα υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη, ότι επειδή είναι άνδρας έχει το δικαίωμα να επιβάλλεται, να ξεσπάει τον θυμό του και τις σεξουαλικές επιθυμίες του, χωρίς η γυναίκα να έχει γνώμη. Όταν μια γυναίκα δολοφονείται, σχεδόν στα μισά περιστατικά ο δράστης είναι ο ερωτικός σύντροφός της.

Η βία δε σχετίζεται με το κοινωνικό, μορφωτικό επίπεδο ή με παθολογικά χαρακτηριστικά. Σχετίζεται με τις παραδοσιακές αντιλήψεις και τις πατριαρχικές αντιλήψεις και με το αν αυτή η γυναίκα είχε δεχτεί σωματική κακοποίηση ως παιδί. Αν οι γονείς της την κακοποιούσαν, στο μυαλό της αυτή η συμπεριφορά υπάρχει ως δεδομένο, «υπάρχω για να τρώω ξύλο». Αυτό που λέγεται συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι η ίδια κάτι έκανε και προκάλεσε τα ξεσπάσματα βίας από τον σύντροφό της, αφού μετά ο δράστης γίνεται γλυκός και τρυφερός.  Είναι σημαντικό να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις των ανδρών για τις γυναίκες, γιατί έτσι θα αλλάξουμε και την κοινωνία.

-Η γυναίκα ως μητέρα – ενήλικη: Μπορεί να δέχεται βία, αλλά να είναι και η ίδια δράστης. Δεν είναι μόνο η παθητική δράση, αλλά ότι μετά η γυναίκα ενστερνίζεται τη βία και την εφαρμόζει στα παιδιά της. Βέβαια, τα πιο βαριά κρούσματα σωματικής βίας σε μια οικογένεια συνήθως έχουν δράστες άνδρες κι όχι γυναίκες. Εκτός από τη σωματική κακοποίηση παιδιών, οι γυναίκες εμπλέκονται σε περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων. Σε ένα τέτοιο περιστατικό, ένα παιδί κακοποιείται σεξουαλικά από τον πατέρα του και τη πατρική μητέρα, δηλαδή τη γιαγιά, η οποία, επίσης, κακοποιούσε το παιδί της, όταν ήταν μικρό.

Το φαινόμενο των γυναικών που πέφτουν από τα σύννεφα, γιατί μαθαίνουν ότι ο άνδρας τους κακοποιούσε το παιδί τους μέσα στο σπίτι για πέντε χρόνια είναι συχνό, γιατί δεν άντεχαν να δουν την πραγματικότητα, όταν χρειαζόταν. Η γυναίκα μπορεί να κάνει τη διαφορά, επιλέγοντας να πράξει αλλιώς από αυτό που έζησε και αυτό που της έκαναν. Πρέπει να αμφισβητούμε παραδοσιακά έμφυλα στερεότυπα και ρόλους. Να γίνει ο καθένας και η καθεμιά το σημείο που θα σταματήσει το πέρασμα της βίας από τη μία γενιά στην άλλη. 

-Οι άνθρωποι έχουμε βαθμούς ελευθερίας. Η στιγμή που οι πιο αδύναμοι πηγαίνουν κόντρα στην εξουσία είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Στην Ελλάδα προτιμάμε να μην μετράμε ένα πρόβλημα, γιατί έτσι – νομίζουμε – ότι ξενοιάζουμε από την έννοια του προβλήματος. Την περίοδο της καραντίνας, μειώθηκαν οι εκκλήσεις βοήθειας των παιδιών και αυξήθηκαν των γυναικών. Το παιδί ένιωσε αβοήθητο και σκεφτόταν ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο από το να επιμείνει αυτή την νοσηρή κατάσταση.

-Ένα παιδί πρέπει να αμύνεται, όταν δέχεται bullying στο σχολείο του ή σε κάποιο άλλο περιβάλλον. Μαγκιά δεν είναι να χτυπάς τον ανίσχυρο, μαγκιά είναι όλοι οι ανίσχυροι μαζί να βάλουν ένα τέλος στη βία των ισχυρών. Αν ένα παιδί δεχτεί επίθεση, φυσικά να αντιδράσει, αλλά να ζητήσει και βοήθεια.