Το διαχρονικό αίτημα της ισότητας των φύλων έχει αποκτήσει μεγαλύτερη ένταση τα τελευταία χρόνια. Το κίνημα #MeToo φώτισε μεταξύ άλλων μια σημαντική πλευρά του ζητήματος, αυτήν της ισορροπίας δυνάμεων και της ισχύος που ασκείται στο πλαίσιο των εργασιακών σχέσεων. Πρόκειται όμως για μόλις μια πτυχή ενός πραγματικά πολύπλευρου ζητήματος.
Μεγάλο μέρος του αιτήματος για ισότητα είναι και το μισθολογικό κενό ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες. Ως μισθολογικό κενό ορίζεται η διαφορά ανάμεσα στο εισόδημα ενός άντρα και μιας γυναίκας για την ίδια θέση. Παρά τις φωνές που επιμένουν στο αντίθετο, το μισθολογικό κενό και η ανισότητα ευκαιριών ανάμεσα στα δύο φύλα είναι απολύτως υπαρκτά προβλήματα.
Οι γυναίκες όχι μόνο συνεχίζουν να αποτελούν μικρότερο ποσοστό του εργατικού δυναμικού σε σχέση με τους άντρες, αλλά όπου συμμετέχουν ενεργά αμείβονται με χαμηλότερους μισθούς κι αργούν περισσότερο να αποκτήσουν καλύτερες θέσεις στην ιεραρχία. Το 60% των αποκλίσεων μπορούν να αιτιολογηθούν λαμβάνοντας υπόψιν άλλα κριτήρια, όπως η εκπαίδευση και η προϋπηρεσία, όμως το υπόλοιπο 40% δεν έχει καμία άλλη εξήγηση εκτός από τις προκαταλήψεις.
Τα τελευταία χρόνια, περισσότερες γυναίκες αποκτούν ακαδημαϊκή εκπαίδευση σε σχέση με τους άντρες, ενώ συμμετέχουν σε ολοένα και περισσότερο επαγγελματικές ενασχολήσεις. Ωστόσο, σε παγκόσμιο επίπεδο, κερδίζουν 23% λιγότερα χρήματα από τους άντρες στις αντίστοιχες θέσεις. Στους περισσότερους εργασιακούς κλάδους, αντιστοιχεί μια γυναίκα για κάθε δύο άντρες εργαζόμενους στις χαμηλές βαθμίδες και μόλις μία γυναίκα ανά εννιά άντρες στο επίπεδο των CEO.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν το μισθολογικό κενό, όπως είναι η ηλικία, η φυλή, η μητρότητα κ.ά. Για παράδειγμα, μια γυναίκα Λατινικής καταγωγής κερδίζει μόλις το 53% σε σχέση με έναν άντρα που κάνει την ίδια δουλειά, ενώ μια λευκή γυναίκα κερδίζει κατά μέσο όρο το 77%. Ταυτοχρόνως, τα παραδοσιακά "αντρικά" επαγγέλματα (εννοώντας τα επαγγέλματα που απασχολούν κατά κύριο λόγο άντρες) έχουν κατά μέσο όρο καλύτερους μισθούς σε σχέση με τα αντίστοιχα "γυναικεία". Σε ορισμένους κλάδους, αν υπήρχε θεσμοθέτηση για την ισότητα, οι γυναίκες θα κέρδιζαν δισεκατομμύρια δολάρια παραπάνω από ότι τώρα.
Τι σημαίνει όμως θεσμοθέτηση της ισότητας;
Σε ορισμένες χώρες υπάρχει νομοθεσία που προβλέπει την ισότητα των ευκαιριών και των αποδοχών, παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο να επιβληθεί. Ολοένα και περισσότερες χώρες ενθαρρύνουν ή αναγκάζουν τις εταιρείες να αναλάβουν δράση για αυτό το θέμα. Παραλλήλως, υπάρχουν εταιρείες οι οποίες δεσμεύονται από μόνες τους να εξαλείψουν το μισθολογικό κενό. Για αυτόν το σκοπό πολλοί εργοδότες στρέφονται στο μη κερδοσκοπικό ίδρυμα EQUAL- SALARY, το οποίο πιστοποιεί ότι ένας εργασιακός χώρος είναι ισότιμος, χωρίς διακρίσεις φύλου.
Στην Ελλάδα, πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα είναι η εταιρεία Παπαστράτος, η οποία έλαβε πρόσφατα την πιστοποίηση EQUAL- SALARY προκειμένου να ενισχύσει τη θέση της ως εργοδότης ίσων ευκαιριών..
ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, Χρήστος Χαρπαντίδης είχε δηλώσει με αφορμή την ανακοίνωση της πιστοποίησης:
«Στην Παπαστράτος η καριέρα, οι δεξιότητες και το ταλέντο δεν έχουν φύλο. Δεν περιοριζόμαστε στην απόδοση ίσης αμοιβής για ισοδύναμη εργασία. Για εμάς αυτά είναι τα αυτονόητα. Από την κάλυψη νέων θέσεων εργασίας, μέχρι την εξέλιξη στην καριέρα των ανθρώπων μας, έχουμε αναπτύξει μηχανισμούς που εγγυώνται ίσες ευκαιρίες για όλους. Η Παπαστράτος δεν είναι απλώς ένας καλός εργοδότης. Είναι ένας εργοδότης επιλογής και το γεγονός ότι η εταιρεία μας είναι η πρώτη στην Ελλάδα που αποκτά την πιστοποίηση EQUAL-SALARY έρχεται να επιβεβαιώσει αυτή τη θέση. Με την ίδια αποφασιστικότητα θα συνεχίσουμε και στο μέλλον, έτσι ώστε οι διακρίσεις βάσει φύλου στην αγορά εργασίας να αποτελέσουν παρελθόν».
Το θέμα είναι όντως βαθύτερο τόσο στην ελληνική εργασιακή πραγματικότητα όσο και εκτός και δεν περιορίζεται μόνο στην ίση αμοιβή μεταξύ αντρών και γυναικών, η οποία θα έπρεπε πολύ σωστά να είναι αυτονόητη αξία για όλες τις επιχειρήσεις. Χρειάζεται να μιλήσουμε ενεργότερα για εξάλειψη των διακρίσεων βάσει φύλου σε όλα τα επιπέδα. Ίσες ευκαιρίες σημαίνει να μην «τιμωρείται» επαγγελματικά η γυναίκα εργαζόμενη όταν γίνεται μητέρα και απουσιάζει ένα διάστημα από την εργασία της ή οι γυναίκες να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη σε υψηλόβαθμες θέσεις ακόμη και σε χώρους που παραδοσιακά θεωρούνται «ανδροκρατούμενοι».
Πρωτοβουλίες, όπως αυτή της Παπαστράτος, ανοίγουν το δρόμο και τη συζήτηση των ίσων ευκαιριών μέσα στο χώρο εργασίας και ευχόμαστε να υπάρξουν και άλλοι εργοδότες που θα δραστηριοποιηθούν ενεργά προς αυτή την κατεύθυνση.
