Επιτυχημένη εξωσωματική γονιμοποίηση: Τι περιλαμβάνει και τι επιλογές έχουμε

Όταν το ζευγάρι μπει στη διαδικασία απόκτησης παιδιού μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης, θα πρέπει να οπλιστεί με υπομονή και επιμονή μέχρι να επέλθει η επιτυχής σύλληψη. Σε αυτή τη διαδικασία είναι απαραίτητο το ζευγάρι να απευθυνθεί στους ειδικούς για να εξασφαλίσει μια εξατομικευμένη προσέγγιση η οποία θα του προσφέρει την ασφάλεια που χρειάζεται.

Συναντήσαμε τον Μαιευτήρα -Γυναικολόγο Αναπαραγωγής, Βασίλειο Μπαγιώκο, ο οποίος μας ενημερώνει για τις παραμέτρους και τους παράγοντες που κρίνουν την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά και για όλες τις διαθέσιμες επιλογές που προσφέρει η ιατρικώς υποβοηθούμενη ιατρική στα υπογόνιμα ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν απογόνους.

Πότε ένα ζευγάρι θα πρέπει να προσφύγει στη λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης για να αποκτήσει το δικό του παιδί;

Υπάρχουν διάφορες παράμετροι που θα πρέπει να υπολογίσει ο ιατρός αναπαραγωγής, προτού προτείνει σε ένα ζευγάρι την λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αναλόγως της ηλικίας του ζευγαριού, του προβλήματος (ωαρίων, σπέρματος, ή το συχνότερο πλέον, πρόβλημα και των 2), γίνεται και η αντίστοιχη συμβουλευτική. Εάν εσείς και ο σύντροφός σας είστε νέοι σε ηλικία και έχετε ανεξήγητη υπογονιμότητα, θα μπορούσατε να περιμένετε έως και 2 έτη, δοκιμάζοντας άλλες επιλογές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, πριν να στραφείτε στην εξωσωματική γονιμοποίηση.

Από την άλλη μεριά, είναι γνωστό πλέον πως, οι πιθανότητές σας να συλλάβετε μειώνονται, όσο περνάει η ηλικία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν είστε άνω 35 ετών. Σε αυτήν την περίπτωση, εάν προσπαθείτε για ένα χρόνο συστηματικά και δεν έχετε καταφέρει να μείνετε έγκυος, ο χρόνος είναι υπερπολύτιμος για εσάς και ίσως θα ήταν καλύτερο να προχωρήσετε και να 'μπείτε' σε πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης νωρίτερα.

Επίσης, θα πρέπει να σκεφθείτε την επιλογή της εξωσωματικής, εάν διαπιστωθεί ένα, ή περισσότερα, από τα ακόλουθα προβλήματα: θέματα ωοθυλακιορρηξίας, περιορισμένη βατότητα ή ακόμη και απόφραξη μίας σάλπιγγας, ενδομητρίωση, συμφύσεις πυέλου (λεκάνης), κακή ποιότητα σπέρματος (40% των αιτίων), ανεξήγητη υπογονιμότητα και παρατεταμένη υπογονιμότητα (άνω των 2 ετών).

Τι περιλαμβάνει η διερεύνηση και διάγνωση της υπογονιμότητας και πώς επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της εξωσωματικής γονιμοποίησης;

Η διερεύνηση της υπογονιμότητας περιλαμβάνει ένα ενδοκολπικό υπερηχογράφημα (είτε στην διάρκεια της περιόδου, είτε αμέσως μετά- ελέγχει το απόθεμα ωαρίων των ωοθηκών), ένα πλήρες ορμονικό προφίλ (2η-3η-4η ημέρα περιόδου- ποιοτικά χαρακτηριστικά ωοθηκών), εξέταση ΑΜΗ (αντιμυλλέριος ορμόνη, ελέγχει το ωοθηκικό αποθεματικό), έναν πλήρη ανδρολογικό έλεγχο σπέρματος, ή ακόμη και προηγμένο έλεγχο (που συμπεριλαμβάνει καλλιέργειες σπέρματος, οξειδωτικό στρες και κατάτμηση σπέρματος), υστεροσαλπιγγογραφία (είτε με σκιαγραφικό, είτε με τρισδιάστατη υπερηχογραφία, με αφρό-hyfosy, ελέγχει την βατότητα), κυστική ίνωση ζεύγους και έλεγχο για στίγμα μεσογειακής αναιμίας, ψηφιακή μαστογραφία (εάν άνω των 35 ετών) και υπερηχογράφημα μαστών, υστεροσκόπηση- λαπαροσκόπηση.

Τόσο η πλήρης διερεύνηση, όσο και η αιτιολογία της υπογονιμότητας διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο στην αποτελεσματικότητα της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF). Η κατανόηση των υποκείμενων αιτιών της υπογονιμότητας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την κατάρτιση του εξατομικευμένου πλάνου θεραπείας και τη βελτίωση των πιθανοτήτων επιτυχούς έκβασής της.

Η γνώση της βασικής αιτίας επιτρέπει στους ειδικούς γονιμότητας να προσαρμόσουμε το πρωτόκολλο εξωσωματικής γονιμοποίησης στο συγκεκριμένο ζευγάρι! Κανένα ζευγάρι δεν είναι το ίδιο και κάθε θεραπεία οφείλει να είναι εξατομικευμένη και απολύτως προσαρμοσμένη στις ανάγκες του συγκεκριμένου ζευγαριού!

Η διέγερση των ωοθηκών είναι ένα κρίσιμο βήμα στην εξωσωματική, για την ανάκτηση πολλαπλών ωαρίων για την γονιμοποίηση. Η επιλογή των φαρμάκων και της δοσολογίας εξαρτάται από παράγοντες όπως η ηλικία της γυναίκας, το απόθεμα των ωοθηκών και η ανταπόκριση σε προηγούμενες θεραπείες. Η σωστή διερεύνηση των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών της γυναίκας επιτρέπει τη βελτιστοποίηση των πρωτοκόλλων διέγερσης των ωοθηκών, βελτιώνοντας τόσο την ποσότητα, όσο και την ποιότητα των ανακτημένων ωαρίων. Τέλος, μας βοηθάει στην πρόληψη του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών (OHSS), προσαρμόζοντας τη δοσολογία των χορηγούμενων φαρμάκων και μας βελτιώνει την επιλογή των εμβρύων, σε περιπτώσεις αποτυχίας εμφύτευσης ή επαναλαμβανόμενων αποβολών, χρησιμοποιώντας προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο (PGT).

Ο ανδρικός παράγοντας υπογονιμότητας είναι ένα συχνό, πλέον, αίτιο που συμβάλλει στα προβλήματα γονιμότητας. Βάσει των πληροφοριών που μας προσφέρουν οι νέες εξελιγμένες εξετάσεις τού κέντρου μας και, ανάλογα με το αίτιο του ανδρικού παράγοντος, υπάρχει η δυνατότητα για εξατομικευμένη θεραπεία, από φαρμακευτική - αντιοξειδωτική αγωγή και αλλαγή στον τρόπο ζωής, έως και όλες τις σύγχρονες τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που προσφέρουμε, με ασφάλεια και απόλυτη εξειδίκευση, στο κέντρο μας.

Πώς η εξέλιξη της επιστήμης έχει συμβάλλει στην πρόοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης;

Με την εξέλιξη της επιστήμης, οι θεραπείες υπογονιμότητας συνεχίζουν να προοδεύουν, καθώς οι ερευνητές αναζητούν συνεχώς νέους τρόπους βοήθειας των ζευγαριών για να συλλάβουν. Κάθε νέα εξέλιξη ανοίγει νέα ευκαιρίες σε έναν ευρύτερο πληθυσμό και φέρνει νέες ελπίδες σε προβλήματα γονιμότητας που παλαιότερα θεωρούνταν αδύνατο να ξεπεραστούν!

Από τη δωρεά ωαρίων, που πρωτοξεκίνησε το 1983, με τις πρώτες επιτυχημένες εγκυμοσύνες, σήμερα έχουμε φθάσει, αισίως τις 50.000 γεννήσεις ζώντων παιδιών από δότριες ωαρίων. Η εξωσωματική γονιμοποίηση με δωρεά ωαρίων αποτελεί μια εξαιρετική θεραπεία για γυναίκες με χαμηλό αποθεματικό ωοθηκών, ή κακή ποιότητα ωαρίων. Έχει δώσει την δυνατότητα σε χιλιάδες γυναίκες να αποκτήσουν μωρό, που διαφορετικά δεν θα είχαν την δυνατότητα!

Η κατάψυξη του σπέρματος, η κατάψυξη των ωαρίων με την μέθοδο του vitrification, την ταχεία δηλαδή μέθοδο κατάψυξης- υαλοποίηση, έχουν δώσει τεράστιες δυνατότητες, τόσο στον Γυναικολόγο Αναπαραγωγής όσο και στον Εμβρυολόγο, στην αέναη προσπάθειά μας να βοηθήσουμε τα ζευγάρια, στον δρόμο για την επιτυχία!

Τέλος, να τονίσουμε την συμβολή της επιστήμης στην εξέλιξη και χρήση των εμβρυοσκοπίων time lapse. Πρόκειται για ένα πάρα πολύ σημαντικό πολυεργαλείο στα χέρια των Εμβρυολόγων μας, το οποίο μας επιτρέπει, εφαρμόζοντας πρωτοποριακή τεχνολογία, να παρακολουθούμε αδιατάρακτα τα έμβρυα, διασφαλίζοντας το ιδανικό περιβάλλον ανάπτυξής τους, παρέχοντάς μας μέγιστη ακρίβεια στην επιλογή των καταλληλότερων εμβρύων προς μεταφορά, αυξάνοντας σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας, καθώς και την πιθανότητα επίτευξης κύησης από την 1^η προσπάθεια! Εδώ, να σημειώσουμε επίσης ότι μέσω της δυνατότητας διαρκούς συλλογής δεδομένων, διευρύνουμε τις δυνατότητες εφαρμογής των Τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Inteligence AI).

Μέσα από την εμπειρία σας, τι είναι αυτό που θα οδηγήσει σε μία επιτυχημένη εξωσωματική γονιμοποίηση με την 1^η ή τη 2^η φορά;

Η επιτυχία μιας προσπάθειας εξωσωματικής γονιμοποίησης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Σημαίνοντα ρόλο παίζει το ωάριο, που είναι το μεγαλύτερο κύτταρο στον ανθρώπινο οργανισμό. Γνωρίζουμε ότι η αναπαραγωγική ηλικία συσχετίζεται αρνητικά με την επιτυχία της IVF, καθώς όσο αυξάνεται η ηλικία της γυναίκας, άνω των 37-38 ετών, τόσο περισσότερο επηρεάζεται η ποιότητα των ωαρίων και, κατ΄ επέκταση, των εμβρύων. Άρα, όσο πιο νωρίς, τόσο το καλύτερο!

Το σπέρμα, επίσης γνωρίζουμε ότι επιβαρύνεται μετά την ηλικία των 40-42 ετών. Άρα, απαιτείται καλός έλεγχος του σπέρματος, μέσω του προηγμένου ανδρολογικού ελέγχου, για να είμαστε σε θέση να επιλέξουμε τα καλύτερα σπερματοζωάρια για τη γονιμοποίηση. Άρα, αυτό που συστήνεται είναι σωστή προετοιμασία του σπέρματος, αλλά και του άνδρα ως όλον, μέσω διατροφής, υγιεινού τρόπου ζωής και αντιοξειδωτικών ουσιών.

Το Εμβρυολογικό Εργαστήριο παίζει επίσης πρωτεύοντα ρόλο στην επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Οι εξελίξεις στην τεχνολογία και στην τεχνητή νοημοσύνη (AI) είναι πλέον πολύ μεγάλες και συνεχείς και είναι σημαντικό να αναζητήσετε ένα Εργαστήριο το οποίο να είναι εις θέσιν, τόσο να τις ενσωματώνει, όσο και να κάνει πλήρη χρήση τους με ανακοινώσιμα αποτελέσματα. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σημειώσω ότι τα ζευγάρια που επιλέγουν το Institute of Life- IASO, το κέντρο δηλαδή με το οποίο συνεργάζομαι, μπορούν να νιώθουν και να αισθάνονται σιγουριά και εμπιστοσύνη ότι όλες οι διαδικασίες και τεχνικές που ακολουθούνται στην καρδιά τού κέντρου, το Εμβρυολογικό Εργαστήριο, πραγματοποιούνται με απόλυτη ασφάλεια αξιοποιώντας το βέλτιστο που έχει να προσφέρει η τεχνολογία στον τομέα της Εξωσωματικής.

Όλες μας οι ενέργειες πρέπει να στοχεύουν στην όσο το δυνατόν καλύτερη προετοιμασία του ζευγαριού: το ωάριο, το σπέρμα και η εν γένει, ποιότητα των εμβρύων, αποτελούν τους βιολογικούς παράγοντες που, σε συνδυασμό με το Εμβρυολογικό Εργαστήριο, επηρεάζουν τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης, από την 1^η κιόλας φορά!

Είναι ασφαλής η μέθοδος της εξωσωματικής γονιμοποίησης για την υγεία της γυναίκας;

Η εξωσωματική γονιμοποίηση αποτελεί την πιο αποτελεσματική και ασφαλή μέθοδο αντιμετώπισης της υπογονιμότητας. Έως και σήμερα, έχουν γεννηθεί πάνω από οκτώ εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως. Εκτεταμένες μελέτες της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) έχουν δείξει ότι τα φάρμακα γονιμότητας που χρησιμοποιούνται στην εξωσωματική δεν αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στην γυναίκα.

Όπως με κάθε ιατρική διαδικασία, μπορεί να παρουσιαστούν κάποιοι κίνδυνοι, που περιλαμβάνουν την αντίδραση στα φάρμακα κατά τη διάρκεια της διέγερσης, αναισθησιολογικούς και χειρουργικούς κινδύνους κατά τη διάρκεια της ωοληψίας, όπως με κάθε χειρουργικό χειρισμό. Πρόκειται για διαδικασία που "γεμίζει" το ζευγάρι με άγχος για το αποτέλεσμά της, διαδικασία αγχωτική και κουραστική για τα περισσότερα ζευγάρια’ με την σωστή όμως καθοδήγηση και υπομονή, το αποτέλεσμα, κατά γενική ομολογία, αξίζει τον κόπο και θα σας αποζημιώσει!

Υπάρχει η δυνατότητα μια γυναίκα να κάνει εξωσωματική γονιμοποίηση με λιγότερα φάρμακα;

Εκτός από την κλασική εξωσωματική γονιμοποίηση, με την χρήση καθημερινών ενέσεων, υπάρχει και η εναλλακτική μέθοδος της mini-ivf, της εξωσωματικής δηλαδή χωρίς ενέσεις. Πρόκειται για μία πρωτοποριακή μέθοδο, που χρησιμοποιείται σε γυναίκες με μειωμένα ποιοτικά και ποσοτικά αποθέματα ωοθηκών, όταν υπάρχει ιστορικό χαμηλής παραγωγής ωαρίων σε προηγούμενο κύκλο- διέγερση και όταν υπάρχει ιστορικό υπερδιέγερσης ωοθηκών (OHSS). Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό πρωτόκολλο στις γυναίκες όπου υπάρχει ένδειξη, καθώς, πολλές φορές καταφέρνουμε να συλλέξουμε τον ίδιο αριθμό ωαρίων που θα ‘μαζεύαμε’ με το κανονικό πρωτόκολλο’ με την διαφορά όμως ότι τα έμβρυα είναι και καλύτερης ποιότητας και η γυναίκα έχει το όφελος ότι έχει το ίδιο, ή και καλύτερο αποτέλεσμα, χωρίς την χρήση των ενέσεων!

Πρόκειται, λοιπόν, για μία ιδιαίτερα καλή και αποτελεσματική επιλογή, με ποσοστό επιτυχίας υψηλότερο σε σχέση με τα κλασσικά πρωτόκολλα, εάν αναλογισθεί κανείς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ωοθηκών των γυναικών στις οποίες απευθύνεται!

Ποια είναι η συμβουλή σας σε ένα ζευγάρι που θέλει να αποκτήσει το δικό του παιδί;

Η συμβουλή μου στο κάθε ζευγάρι που επιθυμεί να αποκτήσει το δικό του παιδί είναι η εξής: Προετοιμαστείτε με υπομονή και επιμονή. Το ‘ταξίδι’ μπορεί να είναι κουραστικό, τα ‘κύματα’ και οι ‘αναταράξεις’ να είναι σημαντικές, όμως, με την κατάλληλη προετοιμασία, κατάλληλη καθοδήγηση και με εξατομικευμένη προσέγγιση, με την αρωγή της εξελιγμένης τεχνολογίας που χρησιμοποιούμε στο εμβρυολογικό μας εργαστήριο και εφαρμόζοντας καινοτόμες μεθόδους και τεχνικές θα καταφέρετε να φθάσετε στον στόχο σας, ο οποίος δεν είναι άλλος από την σύλληψη και γέννηση ενός ανθρώπου, μιας νέας ζωής!

Καλή σας επιτυχία στο ‘ταξίδι’ σας αυτό!

Dr. Βασίλειος Α. Μπαγιώκος MD DFSRH PhD, Μαιευτήρας -Γυναικολόγος Αναπαραγωγής

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα: www.bagiokos.gr ή επικοινωνήστε στα τηλέφωνα 210 6445454, 6932-766070, 6985-617000, Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας 115, 11521 Αθήνα.

Ακολουθήστε τον Dr. Βασίλειο Α. Μπαγιώκο: Facebook, Instagram, YouTube