Tan lines: Πρέπει να χρησιμοποιώ αντηλιακό σε ήδη μαυρισμένο δέρμα;
Αλεξάνδρα Τρύφωνος
6 Αυγούστου 2024
Αν το δέρμα σου είναι ήδη μαυρισμένο ή σκούρο, το αντηλιακό είναι αχρείαστο; Είναι κοινή εμπειρία ότι ο κίνδυνος καψίματος μειώνεται καθώς μαυρίζει το δέρμα. Στην πραγματικότητα, οι βλαβερές συνέπειες του ήλιου εκδηλώνονται πιο ορατά τις πρώτες μέρες των διακοπών, όταν κάποιος αρχίζει να εκτίθεται στον ήλιο. Έπειτα, το δέρμα συνηθίζει και το χρώμα που παίρνει παρέχει καλή προστασία από τις υπεριώδεις ακτίνες, αλλά αυτό δεν ισχύει στην πραγματικότητα.
Το μαύρισμα χρησιμεύει μόνο ως πρόσθετη προστασία στη φυσική τάση των ανθρώπων να βρίσκουν καταφύγιο στη σκιά: κατά μέσο όρο, στην πραγματικότητα, μας επιτρέπει να απωθούμε μόνο τις μισές περίπου ακτίνες που χτυπούν το δέρμα, ακόμα κι αν αυτό το ποσοστό μπορεί να ποικίλλει σε σχέση με γενετικά χαρακτηριστικά. Ο κίνδυνος ηλιακού εγκαύματος και η ταχύτητα με την οποία μπορεί να συμβεί αυτό εξαρτάται από τα μεμονωμένα χαρακτηριστικά και τον βαθμό του προϋπάρχοντος μαυρίσματος. Το θέμα είναι ότι τα ηλιακά εγκαύματα δεν είναι η μόνη βλάβη που μπορεί να κάνει ο ήλιος στο δέρμα μας. Η αντίληψη ότι στη σημερινή δυτική κουλτούρα το συσχετίζει με μια πτυχή του «υγιεινού» συμβάλλει επίσης στην ιδέα ότι το μαύρισμα είναι αρκετό για την προστασία από τον ήλιο.
Γιατί το μαύρισμα δεν αποτελεί μορφή προστασίας
Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί ανυπομονούν να σταματήσουν να εφαρμόζουν αντηλιακά από φόβο μήπως δεν είναι αρκετά μαυρισμένοι τον Σεπτέμβρη. Γιατί όμως η ηλιοθεραπεία δεν μας θωρακίζει πραγματικά; Το μαύρισμα αντιπροσωπεύει τον φυσικό τρόπο με τον οποίο το δέρμα αμύνεται από τον ήλιο, δημιουργώντας ένα φίλτρο με μελανίνη που προστατεύει τα βαθύτερα στρώματά του. Ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύει πραγματικά ένα φυσικό ή επαγόμενο από την έκθεση φραγμό. Αυτός ο μηχανισμός, ωστόσο, δεν έχει επιλεγεί στην εξέλιξη σε σχέση με τους πολιτισμικούς παράγοντες που μόλις προαναφέρθηκαν, οι οποίοι μόλις πριν από έναν αιώνα εισήγαγαν την έννοια του «μαυρίσματος», με την οποία κάποιος προσπαθεί να κάνει ηλιοθεραπεία.
Η σημασία του φωτότυπου
Οι δερματολόγοι έχουν εντοπίσει 6 κατηγορίες, τους λεγόμενους φωτότυπους, οι οποίοι εξαρτώνται από το άθροισμα των διαφόρων παραγόντων που συνδέονται με το χρώμα των ματιών, των μαλλιών και της επιδερμίδας. Από αυτά τα στοιχεία αντλούμε την πιθανότητα να μαυρίσουμε και, αντίθετα, την ευκολία να καούμε.
Φωτότυπος 1: Τείνει να έχει ανοιχτόχρωμα μάτια, κόκκινα ή ανοιχτόξανθα μαλλιά, λευκό δέρμα, συχνά φακίδες - Καίγεται πολύ εύκολα και αντίστροφα, του είναι δύσκολο να μαυρίσει.
Φωτότυπος 2: Τείνει να έχει ανοιχτόχρωμα μάτια, κυρίως ξανθά ή καστανά μαλλιά, πολύ ανοιχτόχρωμο δέρμα - Kαίγεται εύκολα και μαυρίζει ελάχιστα.
Φωτότυπος 3: Τείνει να έχει καστανά μάτια και καστανά μαλλιά, με χλωμό δέρμα – Mπορεί να καεί, αλλά μετά να μαυρίζει.
Φωτότυπος 4: Έχει σκούρα μάτια, σκούρα μαλλιά και δέρμα στο χρώμα της ελιάς - Καίγεται σπάνια και μαυρίζει εύκολα.
Φωτότυπος 5: Έχει σκούρα ή μαύρα μάτια και μαλλιά και σκούρο δέρμα ακόμα και χωρίς έκθεση στον ήλιο - Kατά κανόνα δεν καίγεται από τον ήλιο.
Φωτότυπος 6: Έχει μαύρα μάτια, μαλλιά και δέρμα ακόμα και χωρίς έκθεση στον ήλιο - Kατά κανόνα δεν καίγεται από τον ήλιο.
Ζημιά από τον ήλιο
Αλλά τι ζημιά μπορεί να κάνει η ηλιοθεραπεία στο δέρμα; Τα ηλιακά εγκαύματα είναι μόνο το πιο εμφανές σημάδι. Εκτός από τις άμεσες, συχνά επώδυνες, συνέπειές τους, αυξάνουν τον κίνδυνο για τον πιο επιθετικό καρκίνο του δέρματος, το μελάνωμα, ειδικά όταν υποτροπιάζουν στην παιδική και εφηβική ηλικία.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι ακόμη και οι πιο σκούροι φωτότυποι, που δεν καίγονται ποτέ από τον ήλιο, είναι απολύτως ασφαλείς από αυτό το ενδεχόμενο: στους Αφροαμερικανούς, για παράδειγμα, αν και λιγότερο συχνά, το μελάνωμα διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο πιο συχνά από ότι στους λευκούς, εν μέρει λόγω σε χαμηλότερη επίγνωση του κινδύνου, εν μέρει λόγω της μεγαλύτερης δυσκολίας αναγνώρισης του λεκέ στο ήδη μαύρο δέρμα», εξηγούν οι γιατροί κατά των ψεύτικων.
Επιπλέον, υπάρχουν και άλλοι καρκίνοι του δέρματος, οι οποίοι είναι πολύ συχνοί, λιγότερο επιθετικοί από το μελάνωμα, αλλά εξακολουθούν να είναι κακοήθεις στη φύση τους. Αυτά δεν εξαρτώνται από το ηλιακό έγκαυμα, αλλά από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο. Επιπλέον, δεν έχουν όλες οι ακτίνες του ήλιου την ίδια επίδραση στο δέρμα.
Τα ηλιακά εγκαύματα προκαλούνται κυρίως από τις ακτίνες UVB, οι οποίες είναι βίαιες αλλά σταματούν στην επιφάνεια και επιβραδύνονται από τη μελανίνη που υπάρχει στο δέρμα. Οι ακτίνες UVA, από την άλλη, δεν προκαλούν ηλιακό έγκαυμα, αλλά διεισδύουν βαθιά, όπου θέτουν σε κίνδυνο τις ίνες κολλαγόνου, προκαλώντας γήρανση του δέρματος και ευνοούν την εμφάνιση δυνητικά καρκινογόνων μεταλλάξεων του DNA. Η σκούρα μελάγχρωση του δέρματος που έχει προκαθοριστεί γενετικά ή αποκτάται από την έκθεση στον ήλιο δεν εμποδίζει τις ακτίνες UV να φτάσουν στα υποκείμενα στρώματα και να προκαλέσουν βλάβη.
Από πρακτικής άποψης, λοιπόν, είναι προτιμότερο να επιλέγουμε ένα προϊόν που φιλτράρει και τις ακτίνες UVA και UVB. Ο βαθμός προστασίας πρέπει να είναι ανάλογος με το βαθμό ακτινοβολίας (εποχή, γεωγραφικό πλάτος, υψόμετρο, καιρός) και τον φωτότυπο, αλλά δεν πρέπει να σταματήσουμε να το εφαρμόζουμε ακόμα και όταν είμαστε ήδη μαυρισμένες/οι.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τα καλύτερα προϊόντα ομορφιάς, την τέλεια εφαρμογή τους και τα πιο hot beauty news.