«Γιατί το παιδί μου είναι επιθετικό με τα άλλα παιδάκια;» «Γιατί το παιδί μου δεν είναι τόσο κοινωνικό;» «Γιατί το παιδί μου κάνει δυσκολότερα παρέες από τα άλλα παιδιά της ηλικίας του». Αυτές είναι κάποιες από τις ερωτήσεις οι οποίες ταλαιπωρούν γονείς μικρών παιδιών που, μολονότι έχουν μία φυσιολογική ανάπτυξη, δείχνουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες συμπεριφοράς. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ελλείμματα στην ανάπτυξη της συναισθηματικής τους νοημοσύνης.
Τι είναι τώρα η συναισθηματική νοημοσύνη;
Eκτός από το ΙQ, το δείκτη νοημοσύνης, που όλοι γνωρίζετε υπάρχει και το EQ, που είναι ο δείκτης της συναισθηματικής νοημοσύνης. Πρόκειται για την ικανότητα αναγνώρισης, κατανόησης, διαχείρισης και χρήσης των συναισθημάτων. Η αναγνώριση και η διαχείριση των συναισθημάτων είναι μία διαδικασία που μαθαίνετε. Ακριβώς όπως το περπάτημα και την ομιλία, η διαχείριση των συναισθηματικών αντιδράσεων είναι μια αναπτυξιακή επίτευξη που το παιδί πρέπει να μάθει. Σκεφτείτε για λίγο το μωρό που έχει βρέξει την πάνα του ή πεινάει ή βαριέται. Θα εκφράσει την ενόχλησή του με τον μοναδικό τρόπο που μπορεί – μέσα από το κλάμα. Το μωρό θα χρειαστεί βοήθεια από το περιβάλλον του για να διαχειριστεί τη συναισθηματική του κατάσταση και να μειώσει την ένταση που νιώθει, και οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία. Θα προσπαθήσουν να καταλάβουν το νόημα που έχει το κλάμα και στη συνέχεια θα κάνουν τα απαραίτητα για να το ηρεμήσουν.
Το θέμα όμως είναι πως μεγαλώνοντας τα παιδιά δεν ξέρουν πως να επικοινωνήσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Για το λόγο αυτό στρέφονται προς τους γονείς τους, οι οποίοι όµως συχνά κρύβουν αυτά που αισθάνονται. Και όχι μόνο μπλοκάρουν τα συναισθήματά τους, αντιµετωπίζουν επικριτικά τα πιο δύσκολα και περίπλοκα συναισθήματα, όπως για παράδειγµα το θυµό και τη ζήλια, και τιµωρούν τα παιδιά γι’ αυτά. Έτσι εκείνα µαθαίνουν ότι η εκδήλωση των συναισθηµάτων τους είναι κάτι προβληµατικό και δυσάρεστο. Αρχίζουν, λοιπόν, είτε να τα εκδηλώνουν µε υπερβολικό τρόπο είτε να τα απωθούν, πνίγοντας έτσι την ίδια τους την προσωπικότητα.
Το ζητούμενο όμως δεν είναι τα παιδιά μεγαλώνοντας να μπλοκάρουν την έκφραση των συναισθημάτων τους. Το να νιώθει κανείς πράγματα και να τα μοιράζεται είναι μεγάλη υπόθεση.
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να αναπτύξουν τη συναισθηματική νοημοσύνη;
Επίγνωση συναισθημάτων:
•Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους και να προσπαθήσουν να τα ονομάσουν ή να δεν μπορούν να εκφραστούν λεκτικά να τα ζωγραφίσουν ή να τα περιγράψουν.
•Οι δικές σας συναισθηματικές ανάγκες δεν είναι απαραίτητα και των άλλων.
•Τα ισχυρά συναισθήματα μπορούν να εκφραστούν αλλά και να ελεγχθούν.
•Κρατήστε ημερολόγιο των συναισθηματικών σας αντιδράσεων.
Επικοινωνήστε τα συναισθήματά σας:
Όταν επικοινωνείτε το πώς νιώθει, τότε βοηθάτε τον άλλο να σας καταλάβει αλλά και έρχεστε πιο κοντά του. Έτσι, λοιπόν μιλήστε στα παιδιά σας για το πώς νιώθετε, ποια συμπεριφορά τους δεν σας αρέσει και πως νιώθετε. Το μικρό σας θα μιμηθεί αμέσως τον τρόπο αυτό και θα κάνει το ίδιο για τα δικά του. Επίσης, τα αρνητικά συναισθήματα υποχωρούν μόνο όταν τα παιδιά μπορέσουν να μιλήσουν γι” αυτά, όταν μπορέσουν να τα κατονομάσουν και να νιώσουν ότι τα καταλαβαίνουμε.
Προσεκτική ακρόαση και αναγνώριση των συναισθημάτων: Χρησιμοποιείστε τα μάτια για να δείτε τις σωματικές ενδείξεις των συναισθημάτων που βιώνει. Επιστρατεύσετε τη φαντασία για να δείτε την κατάσταση από την οπτική γωνία του παιδιού. Χρησιμοποιείστε το λόγο για να επαναδιατυπώσετε με ήρεμο, μη επικριτικό λόγο, αυτό που ακούτε.Βοηθήστε το παιδί προκειμένου να εκφράσει λεκτικά τα συναισθήματά του: Χρησιμοποιήστε πολλούς χαρακτηρισμούς έτσι ώστε κάτι άμορφο, τρομακτικό και άβολο να μετατραπεί σε κάτι πιο συγκεκριμένο, με υπόσταση και όρια, και που αποτελεί φυσικό κομμάτι της ζωής μας. Η λεκτικοποίηση των συναισθημάτων μας αποτελεί το «ηρεμιστικό» στο νευρικό σύστημα. Έχετε κατά νου ότι τα συναισθήματα είναι συνήθως ανάμεικτα.
Μπορείτε ακόμα να βοηθήσετε τα παιδιά σας να γνωρίσουν τον κόσμο των συναισθημάτων μέσα από διάφορες δράσεις που γίνονται.
Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής ηλικίας:
Πρόκειται για ένα διεθνώς μοναδικό διαδραστικό ίδρυμα που χρησιμοποιεί τα εκθέματα, το ΠΑΙΧΝΙΔΙ
και το παραμύθια για να ενθαρρύνει την αυτογνωσία και την κατανόηση του κόσμου από τα παιδιά, ενώ παράλληλα φροντίζει για την ενήλικη ευαισθητοποίηση σε ζητήματα συναισθηματικής ανάπτυξης. Πραγματοποιούνται επίσης εργαστήρια συμμετοχής παιδιών και γονέων κάθε σαββατοκύριακο. (Καρατζά 7 & Τσάμη Καρατάσου, Φιλοπάππου, τηλ. 210 9218329)
“Τα καλύτερα, τα πιο όμορφα πράγματα στη ζωή, δεν μπορείς να τα δεις, ούτε να τα αγγίξεις. Πρέπει να τα νιώσεις με την καρδιά σου”. – Έλεν Κέλερ
Η ΦιλοΣοφία Μας εγκαινιάζει μία νέα δράση, το «Αλφαβητάρι των Συναισθημάτων» που χρησιμοποιεί το παιχνίδι τη μουσική, το θέατρο και τα παραμύθια για να ενθαρρύνει τα παιδιά να γνωρίσουν τον εαυτό τους και να κατανοήσουν τον κόσμο των συναισθημάτων.
Υπάρχουν τόσα πολλά συναισθήματα. Μερικά είναι όμορφα και άλλα είναι λίγο δύσκολα ή περίπλοκα. Όμως όλα μας ανήκουν.
Στο ξεκίνημα της ζωής μας μπερδευόμαστε έντονα με τα συναισθήματά μας. Δεν ξέρουμε τι ακριβώς να κάνουμε όταν θυμώνουμε, όταν ενθουσιαζόμαστε ή όταν φοβόμαστε. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας για να βρούμε το δικό μας νόημα στη ζωή.
Γιατί να συμμετέχει το παιδί μου;
Οι δραστηριότητες βασίζονται στην αναγνώριση της ανεκτίμητης αξίας που έχει η συναισθηματική καλλιέργεια του ανθρώπου για την εξέλιξη του.
Έτσι, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία μέσα από ευχάριστες δράσεις και παιχνίδια να μάθουν να αναγνωρίζουν, να κατανοούν, να διαχειρίζονται και να χρησιμοποιούν σωστά τα συναισθήματά τους. Πρόκειται για επίτευγμα ζωτικής σημασίας για την ψυχική υγεία, τις σχολικές επιδόσεις και τις καλές κοινωνικές σχέσεις.
Το "Αλφαβιτάρι των Συναισθημάτων" θα πραγματοποιείται κάθε Τρίτη στις 18.00-19.00 στο χώρο της Φιλοσοφία μας στο Χαλάνδρι, Αριστοτέλους 54 & Σωκράτους. Απευθύνετε σε παιδιά προσχολική ηλικίας. Για κρατήσεις θέσεων και λοιπές πληροφορίες : 2130289857
