«Ναι, αλλά τι έκανε βράδυ έξω;»: Το victim blaming της γυναίκας στον 21ο αιώνα

Με αφορμή τα χθεσινά τραγικά γεγονότα και τον παραλίγο βιασμό μιας νεαρής κοπέλας που γυρνούσε σπίτι της, θέτουμε μια πολύ απλή ερώτηση: Ποια γυναίκα τη σήμερον ημέρα νιώθει πραγματικά ασφαλής;

Θα σας απαντήσω εγώ. Δεν νιώθω ασφαλής να γυρίσω σπίτι μόνη μου, δεν νιώθω ασφαλής να μπω σε ταξί, να πάω για τρέξιμο και να κυκλοφορήσω μόνη όταν νυχτώνει. Και είναι λογικό, αφού τα τελευταία χρόνια ακούμε συνεχώς περιστατικά ασέλγειας εναντίον των γυναικών στις ειδήσεις. 

Αν δεν έχετε σκεφτεί πώς θα μετατρέψετε τα κλειδιά του σπιτιού σας σε «όπλο» ενάντια του πιθανού κακοποιού σας, τότε πιθανότατα δεν είστε γυναίκα. Πόσες γυναίκες έχουμε αναγκαστεί να στείλουμε ένα μήνυμα σε κάποιον φίλο, κάνοντας γνωστή την τοποθεσία μας ή να καλέσουμε κάποιον στο κινητό όσο γυρνάμε σπίτι, ακόμη και στα ψέματα!

Δεν έχουν περάσει δύο εβδομάδες από τότε που μια 27χρονη δεμένη, βασανίστηκε και βιάστηκε σε διαμέρισμα της Νέας Σμύρνης, μπροστά σε τουλάχιστον δύο άτομα, χθες μόλις μια 13χρονη μίλησε για τον βιασμό της από συμμαθητή της και την προηγούμενη βδομάδα μια φοιτήτρια κατήγγειλε απόπειρα βιασμού από έναν ταξιτζή. Παράλληλα, η ιστορία της Ελένης Τοπαλούδη εξακολουθεί να μας προκαλεί ρίγη.

Όχι, μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως, αφού η πρόσφατη τραγική ιστορία της Sarah Everard, η οποία δολοφονήθηκε καθώς επέστρεφε σπίτι της, προκάλεσε αντιδράσεις και κινητοποιήσεις γυναικών από όλα τα μέρη του πλανήτη.

Και την ίδια στιγμή που την προηγούμενη βδομάδα μιλούσαμε για την ιστορία της Τουρκάλας Melek İpek και το πρόβλημα των γυναικοκτονιών εκεί, καταλαβαίνουμε ότι η δική μας χώρα και η ελληνική κοινωνία, τελικά δεν διαφέρει και πολύ.

Ως γυναίκες, δεν μπορούμε πλέον να εξορθολογήσουμε τη βία. Δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι δεν θα μπορούσε ποτέ κάτι παρόμοιο να συμβεί σε εμάς. Δεν μπορούμε να παραπλανηθούμε ότι είμαστε διαφορετικές και ότι ένας δρόμος ή ένα τραίνο, δεν θα μπορούσε να είναι η αιτία της καταστροφής μας.

Το να είσαι γυναίκα, αρκεί. Η αλήθεια είναι ότι οποιαδήποτε από αυτές τις γυναίκες θα μπορούσε να ήταν εγώ, η αδερφή μου, η μητέρα μου, οι συναδέλφισσες μου, οι φίλες μου.

Victim Blaming: Η νέα σκληρή μάστιγα της ελληνικής κοινωνίας 

Παράλληλα δεν θα μπορούσαμε να μη σχολιάσουμε ορισμένα σχόλια που είδαμε να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, σχετικά με το πιο πρόσφατο περιστατικό της κοπέλας από τη Νέα Σμύρνη.

Πολλοί ήταν εκείνοι, ανάμεσά τους και γυναίκες, που αντί να σχολιάσουν το θύτη και την πράξη του, έριξαν την προσοχή τους στο θύμα. «Ναι αλλά, τι έκανε τέτοια ώρα έξω;» και «η φούστα της είναι υπερβολικά κοντή», είναι μερικά από αυτά που μας τράβηξαν τη προσοχή και προσβάλλουν όχι μόνο το ίδιο το θύμα, αλλά και όλες τις γυναίκες.

Το slut-shaming, ή αλλιώς η κριτική στην σεξουαλικότητα και το victim blaming, δηλαδή το να ρίχνεις το φταίξιμο στο θύμα έχουν γίνει γνωστά πλέον στην ελληνική κοινωνία και χρησιμοποιούνται εκτενώς, ιδιαίτερα πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή με σύμμαχο την ανωνυμότητα του κάθε σχολιαστή.

Η σεξουαλικότητα είναι μια λέξη που η κοινωνία μας αρνείται να προσθέσει στο λεξιλόγιό της, πόσω μάλλον να προσπαθήσει να κατανοήσει την έννοια. Γιατί φοβάται τόσο μια σεξουαλικά απελευθερωμένη γυναίκα; Γιατί χρησιμοποιεί το slut-shaming ως όπλο για να τη σιγήσει;

Και αν πέσει θύμα βιασμού ή κακοποίησης, δεν θα φταίνε τα «προκλητικά ρούχα της» και ότι ήταν «έξω τέτοια ώρα», ούτε η ίδια που «τα ήθελε και τα έπαθε», παρά μόνο ο θύτης. Με το να εστιάζεις αλλού την προσοχή, και όχι στην καθαυτή πράξη του κακοποιού, γίνεσαι συμμέτοχος σε αυτό, στο οποίο μέχρι χθες ήσουν παρατηρητής.

Βάση όλων αυτών, η πραγματική εκπαίδευση και ενημέρωση, και των δύο φύλων, είναι σημαντική, ειδικά όταν στο ένα, στατιστικά, παρατηρείται πρόβλημα. Ως μανάδες, είναι χρέος μας να μάθουμε στους γιους μας να σέβονται κάθε πλάσμα που περπατάει σε αυτήν την γη και να μην το προσβάλλει. Να τους μάθουμε ότι δεν τους ανήκουν όλα στη ζωή και πως δεν μπορούν να τα κατακτούν με το «έτσι θέλω».

Διότι ο λόγος που γυναίκες, ανεξαρτήτως ηλικία και φυλής, αισθάνονται φόβο, δεν είναι μόνο το σκοτάδι ή επειδή κάποιος μπορεί να κρυφτεί σε μια γωνία, αλλά διότι αισθάνονται να απειλείται η προσωπική τους ασφάλεια και υπόσταση, που συχνά πρόκειται για την αντίληψη που έχουν οι άνδρες, ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερη αξία. 

Για όλες εκείνες που έπεσαν θύματα, λοιπόν. Για την Δανάη από τη Νέα Σμύρνη, που δεν σιώπησε και κατάφερε να σώσει ίσως κάποια άλλη γυναίκα με τη «φωνή» της. Και δεν θα σταματήσουμε να μιλάμε ούτε κι εμείς, μέχρι να εξαλειφθεί αυτό το φαινόμενο. Μέχρι όλες οι γυναίκες να μπορούν να περπατάνε στο δρόμο, νιώθοντας ασφάλεια.

Δείτε ακόμη: Δυνατές φωτογραφίες που περιγράφουν τη γυναικεία κακοποίηση

Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits