Ο Μάνος Χατζιδάκις μέσα από τα λόγια και το έργο του μάς ταξιδεύει στην «οδό ονείρων»
Σύρμα Κιουπελόγλου
15 Ιουνίου 2021
Η μαμά μου συνήθιζε να με νανουρίζει με το «Χάρτινο το φεγγαράκι» και έτσι ο Μάνος Χατζιδάκις συντρόφευε πάντα τους πιο γαλήνιους ύπνους μου, τα πιο ξέγνοιαστα όνειρά μου. Μεγαλύτερη, άρχισα να τον θαυμάζω, για το ταλέντο, το έργο του, τη μουσική μέσα του που με τόση ευκολία αποτύπωνε σε νότες αλλά και την ανυπέρβλητη ιδιοφυία του. Σαν σήμερα, στις 15 Ιουνίου 1994 ο Χατζιδάκις έφυγε από αυτόν τον κόσμο για ένα ταξίδι στην «οδό ονείρων». Μέχρι τότε όμως είχε αφήσει πίσω του μία ζωή γεμάτη τραγούδια.
Γεννιέται στη Ξάνθη το 1925. Ήταν γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι από τον Μύρθιο Ρεθύμνου και της Αλίκης Αρβανιτίδου από την Αδριανούπολη. Σε ηλικία 4 ετών ξεκινά η επαφή του με τη μουσική, με μαθήματα πιάνου, βιολιού και ακορντεόν. Ο ίδιος μετακόμισε στην Αθήνα με την οικογένειά του το 1932, όμως λίγο αργότερα οι γονείς του χωρίζουν και το 1938 ο πατέρας του σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα.
Το 1945 γνωρίζεται στο πατάρι του Λουμίδη που βρισκόταν στη γωνία των οδών Αιόλου με Πανεπιστημίου, με τους Νίκο Γκάτσο, Κάρολο Κουν, Νάνο Βαλαωρίτη και άλλους μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής και σύντομα συνειδητοποιούν ότι μοιράζονται το ίδιο όραμα για τη μεταπολεμική Ελλάδα. Κάπως έτσι κατέληξε στην πρώτη του κινηματογραφική εργασία με το έργο «Αδούλωτοι Σκλάβοι» σε σκηνοθεσία του Βίων Παπαμιχάλη ενώ ξεκινά να γράφει μουσική και για το θέατρο.
Η συνεργασία του με το Εθνικό Θέατρο και η σύνθεση μουσικών για παραστάσεις του όπως η Αγία Ιωάννα, αλλά και με το Θέατρο Τέχνης ξεκινούν στις αρχές του 1950. Στη συνεχεία, συνεργάζεται με το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου όπου ήταν για σειρά ετών ένας από τους βασικούς συνεργάτες. Παράλληλα γράφει μουσική και για πολλές ελληνικές ταινίες, με θρυλικότερη τον «Δράκο», που θεωρείται μέχρι σήμερα η σημαντικότερη ίσως ταινία του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Για το «Ποτέ την Κυριακή» πήρε Όσκαρ στην απονομή του 1960, έκανε γνωστό το μπουζούκι σε όλη την υφήλιο αλλά ο ίδιος δεν χάρηκε γι’ αυτό, δηλώντας: «Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να σου έρθει μία επιτυχία εκεί που δεν το περιμένεις». Η μουσική για τον εμπορικό κινηματογράφο, τον οποίο ο ίδιος σνόμπαρε, τον έκανε γνωστό και αγαπητό στο ευρύ κοινό.
Το 1967 ταξιδεύει στην Αμερική όπου και μένει μέχρι το τέλος της δικτατορίας. Η επιστροφή του το 1972 σηματοδοτείται από τον «Μεγάλο ερωτικό». Το 1975 γίνεται γενικός διευθυντής στην «Εθνική Λυρική Σκηνή» και διευθυντής στο «Τρίτο πρόγραμμα». Το 1984 ιδρύει τη δική του δισκογραφική εταιρεία «Σείριος» για να φιλοξενεί ποιοτικές προτάσεις της ελληνικής μουσικής. Το 1989 δημιουργεί την «Ορχήστρα των χρωμάτων». Στους τέσσερις κύκλους συναυλιών που οργανώθηκαν από τον Νοέμβριο του 1989 έως τον Ιούνιο του 1993, ο Μάνος Χατζιδάκις περιέλαβε, εκτός από κλασικά έργα και πολλά άγνωστα, συνθετών του 20ού αιώνα και γράφει μουσική ιστορία.
Η μεγάλη του καριέρα μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα λόγια του και τα κομμάτια σοφίας που έκρυβαν, με την ικανότητα τους να σε βάζουν σε σκέψη και με την ποιητικότητα που πάντα ελλόχευε σε αυτά. Πώς γνωρίζεις καλύτερα κάποιον αν όχι από τα λεγόμενα του; Αν θέλουμε λοιπόν στα αλήθεια να μάθουμε ποιος ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις δεν έχουμε παρά να διαβάσουμε τα αποφθέγματά του.
«Όταν συνηθίζεις το τέρας, αρχίζεις να του μοιάζεις».
«Λένε πως οι καλλιτέχνες είναι είτε κομμουνιστές είτε ομοφυλόφιλοι. Εγώ πάντως δεν είμαι κομμουνιστής…»
«Δύο είναι οι εχθροί της πολιτικής και του πολιτισμού: ο λαϊκισμός και ο ελιτισμός».
«Τώρα που ζω με τον εαυτό μου βαθιά κι απόλυτα, θέλω να μάθω ο ίδιος ποιος υπήρξα, τι σκέφτηκα, πώς έζησα και τι είναι αυτό που συνθέτει την μελλοντική μου απουσία».
«Μερικοί κύριοι νομίζουν ότι είμαστε συνάδελφοι».
«Αδιαφορώ για την δόξα. Με φυλακίζει μες στα πλαίσια που καθορίζει εκείνη κι όχι εγώ».
«Η αμαρτία είναι βυζαντινή κι ο έρωτας αρχαίος».
«Όταν οι λέξεις έρχονται σ’ επαφή μ’ αυτό που λέμε Μουσική, πριν απ’ όλα λιποθυμούν, ξαπλώνουν, παραδίδονται και χάνουν κάθε από φυσικού τους ενέργεια, κίνηση, ζωή. Κι ύστερα αρχίζει η περιπέτεια της μελωδίας».
«Αν ξαναρχόμουνα στον κόσμο θα ήταν για να κάνω έρωτα και για το μόνο που θα λυπηθώ όταν θα φύγω, θα ‘ναι για τον έρωτα που θα χάσω».
«Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς - όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλλο. Είμαστε εμείς, εσείς και τα παιδιά σας».
Δείτε ακόμη: Oι πολυδιάστατες φωτογραφίες ενός Ιαπωνέζου καλλιτέχνη
Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits
Layer Drawings
Layer Drawings
Layer Drawings
Layer Drawings
Layer Drawings
Layer Drawings
Layer Drawings
Layer Drawings
