Γκρέτα Γκέργουιγκ: Η μικρή κυρία, που κατακτά το Χόλιγουντ
28 Ιουλίου 2023
Πριν ακόμα η ταινία "Barbie" βγει στα σινεμά, το όνομά της Γκρέτα Γκέργουιγκ βρισκόταν ήδη ανάμεσα σε αυτά μιας μικρής ελίτ γυναικών σκηνοθετών, που είχαν αναλάβει τη σκηνοθεσία κινηματογραφικών παραγωγών με μπάτζετ ανώτερο των 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Μετά την κυκλοφορία της ταινίας, που έκανε ξανά την Barbie κορυφαίο trend, η Γκέργουιγκ έχει ήδη βγει μπροστά από τις υπόλοιπες συναδέλφους της. Η "Barbie" πέτυχε το καλύτερο άνοιγμα της χρονιάς με 162 εκατ. και ταυτόχρονα το καλύτερο πρώτο τριήμερο οποιασδήποτε ταινίας σκηνοθετημένης από γυναίκα
Έχοντας σκηνοθετήσει ουσιαστικά μόλις τρεις ταινίες, η ηθοποιός, σεναριογράφος, σκηνοθέτις και μητέρα δύο αγοριών (κατά την ολοκλήρωση της “Barbie” ήταν έγκυος) Γκέργουιγκ, κατάφερε να κατακτήσει το σεβασμό ως μια νέα ορμητική δύναμη, που έρχεται με φόρα για να ανατρέψει στερεότυπα και παγιωμένες καταστάσεις.
Το έργο της διακρίνεται από μια διαρκή αναζήτηση γύρω από τη γυναικεία φύση, είτε πρόκειται για το εφηβικό άγχος (“Μικρές κυρίες”), είτε για το ροζ σύμπαν της διασημότερης κούκλας (“Barbie”). Έχει ήδη καθιερωθεί ως μια δημιουργός, που διηγείται γυναικείες ιστορίες, με καρδιά, συναίσθημα, χιούμορ κι ένα καθαρά προσωπικό στιλ, τρυφερό κι αιχμηρό ταυτόχρονα, που δίνει ακόμα και σε μα τόσο καλά μελετημένη, προβεβλημένη και διαφημισμένη παραγωγή όπως η “Barbie” ψυχή και συναίσθημα.
Η Γκρέτα Σελέστ Γκέργουιγκ, όπως είναι το πλήρες όνομά της, μεγάλωσε στο Σακραμέντο, σε ένα σπίτι, στο οποίο δεν υπήρχε καν τηλεόραση. Οι γονείς της, όπως έχει πει, ήταν και λίγο χίπηδες. «Υπήρχε μια μικρή ασπρόμαυρη συσκευή στο σπίτι, αλλά την είχαν κρυμμένη σε ένα ντουλάπι. Είχαν κάποιες χίπικες απόψεις. Επίσης δεν άφηναν εμένα και τα αδέρφια μου να φοράμε ρούχα με logos. Η μαμά μου ένιωθε ότι θα μας μετέτρεπαν σε διαφημιστικές πινακίδες».
Στο σχολείο ήταν σταθερό μέλος της θεατρικής ομάδας, όμως επέλεξε να σπουδάσει γλώσσα και φιλολογία στο Κολλέγιο Barnard στη Νέα Υόρκη. Στα χρόνια του κολεγίου έγραψε τα πρώτα της σενάρια, κι η γνωριμία της με τον Τζο Σουάνμπεργκ την έφερε το 2006 μπροστά στην κάμερα, στη μικρού προϋπολογισμού ταινία "LOL".
Τα επόμενα χρόνια συνέχισε να γράφει και να παίζει σε μικρές, ανεξάρτητες παραγωγές, με ερασιτέχνες ηθοποιούς και καθημερινά σενάρια. Δούλεψε μαζί με τον Σουάνμπεργκ σε ταινίες όπως το "Hannah Takes the Stairs" (2007) και "Nights and Weekends" (2008).
Η καριέρα της ως ηθοποιού άρχισε να εξελίσσεται μετά τη συμμετοχή της σε ταινίες όπως το "Στη Ρώμη με αγάπη" το 2012 ή το "Greenberg" με τον Μπεν Στίλερ το 2010. Εκεί γνώρισε τον μετέπειτα σύντροφο και πατέρα των παιδιών της, και παράλληλα τον συνδημιουργό -αλλά και μελλοντικό ανταγωνιστή της στα Όσκαρ- σκηνοθέτη και σεναριογράφο Νόα Μπάουμπαχ.
Η μέχρι στιγμής συνεργασία τους οδήγησε στις ταινίες "Frances Ha" το 2012 και "Mistress America" το 2014, στις οποίες έγραψαν μαζί το σενάριο, ο Μπάουμπαχ σκηνοθέτησε και η Γκέργουιγκ πρωταγωνίστησε. Πέρσι ήρθε το “White noise” (με σκηνοθέτη τον Μπάουμπαχ και πρωταγωνίστρια την Γκέργουιγκ) και φέτος η "Barbie" (στην οποία έγραψαν μαζί το σενάριο, αλλά σκηνοθέτησε η Γκέργουιγκ).
Στο μεταξύ, η Γκρέτα Γκέργουιγκ είχε ήδη περάσει και πίσω από την κάμερα, σκηνοθετώντας τις δικές της ταινίες, με πρώτη το “Lady Bird” το 2017, που αυτομάτως την ενέταξε στη λίστα των σκηνοθετών που αξίζει να παρακολουθήσεις -ανεξαρτήτως φύλου. Συνέβαλαν βεβαίως σε αυτό και οι πέντε υποψηφιότητες της ταινίας στα Όσκαρ, μεταξύ των οποίων ήταν κι αυτές του σεναρίου, καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας (ως μόλις η 5η γυναίκα σκηνοθέτις στην ιστορία).
Δύο χρόνια μετά, ήρθε η δεύτερη σκηνοθετική της απόπειρα, που κέρδισε άλλες έξι υποψηφιότητες για Όσκαρ. Η φρέσκια και σύγχρονη προσέγγισή της σε ένα κλασικό και κατεξοχήν γυναικείο έργο, τις “Μικρές κυρίες” της Λουίζα Μέι Άλκοτ, κατέκτησε κοινό και κριτικούς και εδραίωσε τη φήμη της ως μια ισχυρή γυναίκα σεναριογράφος και σκηνοθέτις, η οποία έχει μοναδικό ταλέντο στο να διηγείται ιστορίες, κυρίως γυναικείες, που αποδεικνύουν ότι το συναίσθημα δεν είναι αδυναμία.
«Με ενδιαφέρει οτιδήποτε έχει να κάνει με τη ζωή και τους ανθρώπους, και σίγουρα με ενδιαφέρουν οι γυναίκες” έχει παραδεχτεί. «Και με ενδιαφέρει οι γυναίκες να επικοινωνούν μεταξύ τους από γενιά σε γενιά»
Τα όνειρά της για τον κινηματογράφο, δεν περιορίζονται ούτε στην Barbie, ούτε στις αποκλειστικά γυναικείες ιστορίες, ούτε καν στον αχανή κόσμο της Νάρνια (καθώς έχει ήδη αναλάβει για το Netflix τη δημιουργία δύο νέων ταινιών της σειράς). Ενδεχομένως φτάνουν και στον κόσμο ενός πολύ διάσημου κυρίου -his name is Bond, James Bond- καθώς ήδη θεωρείται μια πολύ καλή επιλογή για να οδηγήσει τον Τζέιμς Μποντ στη νέα εποχή του. Do it like Barbie -κατά μία έννοια.
Για την ίδια, πάντως, όρια για το τι θέλει να κάνει στο σινεμά, δεν υπάρχουν: «Ελπίζω να κάνω όλα τα είδη ταινιών. Θέλω να κάνω μεγάλες παραγωγές και μικρές παραγωγές και οτιδήποτε ενδιάμεσα. Θέλω να κάνω ταινίες μέχρι και τα 80 μου…». Κι όπως έχει πει γι’ αυτήν η παραγωγός της ταινίας «Μικρές κυρίες», Έιμι Πασκάλ, «θέλει απλώς να κατακτήσει τον αμερικανικό κινηματογράφο».
Στo χέρι της φοράει βέρα, αν και δεν έχει κάνει γάμο με τον επί 12ετίας σύντροφό της, Νόα Μπάουμπαχ, με τον οποίο έχει δύο γιους, έναν τεσσάρων ετών, κι έναν πέντε μηνών. Όταν δεν συνεργάζονται,μπορεί και να βρεθούν “απέναντι”, όπως έγινε στα Όσκαρ του 2019. Η ταινία του “Marriage story” ήταν υποψήφια για ‘Οσκαρ καλύτερης ταινίας, όπως και η δική της, οι “Μικρές κυρίες”.
“Μια παράξενη στιγμή στο σπίτι ήταν όταν ψηφίζαμε. Ήμασταν κι οι δύο στους υπολογιστές μας, όταν του είπα “ξέρεις, θα ψηφίσω τον εαυτό μου” και μου απάντησε “εντάξει, θα ψηφίσω κι εγώ για τον εαυτό μου””. Την βραδιά των Όσκαρ τελικά “...χάσαμε κι οι δύο, οπότε το γιορτάσαμε μαζί…”
Φτάνοντας πια αισίως στη συμπλήρωση της τέταρτης δεκαετίας της ζωής της (στις 4/8 κλείνει τα 40), δηλώνει σε συνέντευξη στο Elle ότι νιώθει “σωστά μεσήλικη” κι ότι αν και στα γυρίσματα συνεχίζει να φοράει την ίδια φόρμα σε διαφορετικά χρώματα, απολαμβάνει εξίσου τα ψηλά τακούνια και τα ψεύτικα νύχια.
Όταν έχει γυρίσματα, τρελαίνεται να τρώει junk food και ντόνατς. Θεωρεί τα “39 σκαλοπάτια” του Χίτσκοκ “μια από τις τελειότερες ταινίες που έγιναν ποτέ”, αντιθέτως αντιπαθεί το “Breakfast at Tiffany’s”. “Ποτέ δεν μου άρεσε” έχει πει. “Με κάνει να νιώθω αμήχανα”.
Στα κινηματογραφικά σετ απαγορεύει τα κινητά και στις ταινίες της, μέχρι στιγμής,αποφεύγει τις σκηνές σεξ. “Δεν με ενδιαφέρουν οι σκηνές σεξ για το σεξ” έχει εξηγήσει. “Κάποια στιγμή θα γράψω μία, όταν θα νιώσω ότι είναι απαραίτητο κομμάτι της ιστορίας”. Αγαπημένη της ερωτική σκηνή, πάντως, είναι η διάσημη σκηνή ανάμεσα στον Ντόναλντ Σάδερλαντ και την Τζούλι Κρίστι στο “Μετά τα μεσάνυχτα” του Νίκολας Ρεγκ.
Αποφεύγει τα σκάφη, μετά την πρώτη της τραυματική εμπειρία, την οποία έχει περιγράψει ως εξής: “Όταν μπήκα για πρώτη φορά σε γιοτ, ήταν συναρπαστικά, ένιωθα ενθουσιασμένη. Και πέντε λεπτά αφού ξεκινήσαμε βρέθηκα να κάνω εμετό μπροστά σε δύο Καρντάσιανς. Έκτοτε, δεν ξαναμπήκα σε γιοτ…”.
Στους μεγάλους θαυμαστές της ανήκει ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο οποίος μάλιστα τη βοήθησε πολύ στην αναπαράσταση της εποχής στις “Μικρές κυρίες” (δείχνοντάς της πώς το είχε κάνει ο ίδιος στο περίπου ίδιας εποχής, “Lincoln”). «Η Γκρέτα έχει ένα είδος ορμής που είναι σαν να παλεύει να συγκρατήσει 1.000.000 καλές ιδέες από το να πετάξουν έξω από την ατμόσφαιρα» έχει πει γι’ αυτήν.
Στο πρόσωπό της, κάποιοι βλέπουν ένα “νέο Σπίλμπεργκ”, μια δημιουργό, που μπορεί να δώσει νέα πνοή σε ένα σινεμά που θα λατρεύουν όλοι, άντρες γυναίκες, σινεφίλ, λάτρεις των μυθικών κόσμων ή των κλασικών έργων
Όπως η Γκρέτα Γκέργουιγκ έχει εξηγήσει, “δεν είμαι η Έμιλι Ντίκινσον. Δεν γράφω ποιήματα από την άνεση του σπιτιού μου, χωρίς να επιτρέπω σε κανέναν να τα δει. Κάνω τέχνη για να τη δει ο κόσμος”. Κι όπως δείχνει το πλέον πρόσφατο παράδειγμα, το ροζ σύμπαν της “Barbie”, ο κόσμος τη βλέπει. Η Γκέργουιγκ δεν πρέπει να έχει παράπονο από τα πρώτα 40 χρόνια της. Πάμε για τα επόμενα 40.
