Η ηθοποιός και εθελόντρια, Έλενα Αγγελοπούλου, μιλά στο jenny.gr: «O Άλλος Άνθρωπος με έκανε καλύτερο άνθρωπο»

Η Έλενα Αγγελοπούλου είναι μια γυναίκα που διαφέρει και πάει ενάντια στα «πρέπει» της κοινωνίας. Με την χαρακτηριστική της φωνή μπορεί να σου μιλάει για ώρες με λόγια αληθινά, για όσα αγαπάει και παθιάζεται. 

Είναι μια γυναίκα με πολλούς ρόλους: Ηθοποιός, σκηνοθέτης, εθελόντρια, μητέρα. Τους αγαπά όλους και δουλεύει σκληρά να τους τελειοποιήσει. Έχει συνεργαστεί με τους περισσότερους μεγάλους σκηνοθέτες ως ηθοποιός και όχι μόνο, ενώ έχει καταφέρει να σκηνοθετήσει 6 δικές της παραστάσεις, με την τελευταία να είναι η «Κρεατόπιτα» στο θέατρο Αλκμήνη, η οποία διακόπηκε ξαφνικά εξαιτίας της πανδημίας.

Πέρα από την μεγάλη της αγάπη, που είναι το θέατρο, από το 2011 είναι εθελόντρια της Κοινωνικής Κουζίνας «Ο Άλλος Άνθρωπος», που δημιούργησε ο Κωνσταντίνος Πολυχρονόπουλος. Μαζί, μαγειρεύουν, φροντίζουν, βοηθούν και κάνουν παρέα σε χιλιάδες ανθρώπους καθημερινά που το έχουν ανάγκη.

Αν έχεις παρακολουθήσει μια παράστασή της, καταλαβαίνεις πόσο εξαιρετικά ταλαντούχα είναι, ενώ με μια συζήτηση μαζί της, καταλαβαίνεις πόσο μεγάλη καρδιά έχει, αλλά και αληθινή αλληλεγγύη για τον άλλον. Με τα λόγια της μας δίνει την πραγματική έννοια της λέξης: «Φιλάνθρωπος είναι αυτός που έχει και δίνει. Αλληλέγγυος είναι αυτός που ακόμα κι αν δεν έχει, δίνει την αγάπη του, τον χρόνο του, την συμπαράστασή του, την υποστήριξή του».

Πώς βρέθηκες σε αυτήν την δουλειά;

Από πολύ μικρή ηλικία παρακολουθούσα παραστάσεις στο Θέατρο Τέχνης, στην Επίδαυρο, στο Εθνικό Θέατρο, καθώς ο αδερφός του πατέρα μου ήταν θεατρικός συγγραφέας και θεατρόφιλος και με έπαιρνε μαζί του. Δεν παρακολουθούσα παιδικές παραστάσεις, αλλά ενηλίκων. Και αυτές ήταν οι πρώτες μου επαφές με τον χώρο και τους ανθρώπους του.

Μεγαλώνοντας ασχολήθηκα με ένα άλλο επάγγελμα για πολλά χρόνια, πάντα όμως πήγαινα στο θέατρο και έβλεπα παραστάσεις. Όταν η εταιρεία καλλυντικών που είχα με την μητέρα μου και τον αδερφό μου έκλεισε, αποφάσισα να ασχοληθώ με την σκηνοθεσία. Σε μια παρέα ηθοποιών που συζητούσα, ένας γνωστός ηθοποιός μου είπε ότι αν θέλω να ασχοληθώ με την σκηνοθεσία, θα έπρεπε πρώτα να καταλάβω την πλευρά του ηθοποιού. Έτσι αποφάσισα να γραφτώ στην δραματική σχολή του Βασίλη Διαμαντόπουλου.

Μετά από ενάμιση χρόνο στην σχολή αρρώστησα σοβαρά και έπρεπε να διακόψω. Το 2007 επέστρεψα στην ίδια σχολή για να ολοκληρώσω τις σπουδές μου και από τότε δεν έπαψα να δουλεύω στο θέατρο σε διάφορα πόστα: βοηθός σκηνοθέτη, επιμέλεια σκηνοθεσίας, φροντιστής. Συγχρόνως με την σχολή παρακολουθούσα και την σχολή της Ελένης Σκότη στην ομάδα ΝΑΜΑ και πολλά σεμινάρια σπουδαίων σκηνοθετών.

Λόγω του ότι ξεκίνησα σε μεγάλη ηλικία ήθελα να καλύψω σε σύντομο διάστημα το «κενό» των χαμένων χρόνων και να αποκτήσω όσο περισσότερη γνώση μπορούσα για την δουλειά μου. Από το 2010 έως σήμερα έχω συνεργαστεί με τους περισσότερους μεγάλους σκηνοθέτες που έχουμε στο ελληνικό θέατρο είτε ως ηθοποιός, είτε ως επιμελήτρια κειμένων, είτε ως βοηθός, είτε ως coach actor και έχω σκηνοθετήσει τις 6 πρώτες παραστάσεις μου με τελευταία την «Κρεατόπιτα» της Αγγελικής Δαρλάση στο θέατρο Αλκμήνη, η οποία δεν ολοκλήρωσε τον κύκλο της λόγω της Covid. Ευελπιστώ το χειμώνα να παρουσιάσω την «Φαίδρα» του Γιάννη Ρίτσου σε σκηνοθεσία του Μανώλη Ιωνά, πάνω σε αυτό δουλεύω τώρα και είναι ένα κείμενο που αγαπώ πολύ.

Τι περιλαμβάνει η εργασιακή σου καθημερινότητα στο χώρο του θεάτρου;

Δωδεκάωρες πρόβες! Τα τελευταία τέσσερα χρόνια βρίσκομαι στο θέατρο Αλκμήνη και είμαι συνεργάτης του Μανώλη Ιωνά, οπότε η μέρα μου έχει πολλές πρόβες, πολύ διάβασμα και το στήσιμο πολλών παραγωγών.

Ωστόσο, από το 2011 σε καθημερινή βάση το μεσημέρι από τις 2 μέχρι τις 5 μαγειρεύω - αν και δεν είμαι μαγείρισσα - στους δρόμους με τον Κωνσταντίνο Πολυχρονόπουλο για την εθελοντική δράση Κοινωνική Κουζίνα «Ο Άλλος Άνθρωπος». Μια δράση που αγαπώ πολύ και που όπου κι αν βρίσκομαι, ότι κι αν κάνω αυτές οι ώρες είναι η κάθαρση της ημέρας μου. Προσφέροντας φαγητό, αλλά και τρώγοντας μαζί με πάρα πολλούς ανθρώπους. Οπότε καταλαβαίνετε ότι η ημέρα μου είναι γεμάτη.

Υπάρχει μια σκέψη που κάνεις στο τέλος της ημέρας;

Μια σκέψη είναι ότι δεν μου φτάνει το 24ωρο! Θα ήθελα περισσότερο χρόνο για να μπορώ να προσφέρω πιο πολλά στο παιδί μου, στους συνανθρώπους μου και στο θέατρο, που είναι οι μεγαλύτερες μου αγάπες, και θα είχα περίσσιο χρόνο για να δω τους φίλους μου και την οικογένειά μου.

Τι είναι αυτό που αγαπάς περισσότερο στην καριέρα σου;

Μέσα από τα θεατρικά κείμενα, την ποίηση και την λογοτεχνία παίρνω απαντήσεις γι’ αυτό που ονομάζουμε «ζωή». Μέσα από την δημιουργία μιας παράστασης όλα αυτά που είναι μαύρα, γίνονται φωτεινά.

Πάνω από όλα όμως, αυτό που αγαπώ είναι όταν βρίσκομαι με την θεατρική ομάδα ΑΑ (Άλλοι Άνθρωποι), μια ομάδα που δημιουργήθηκε το 2016 για ανθρώπους που λόγω των όποιων ιδιαιτεροτήτων είχαν στη ζωή τους - πρώην τοξικομανείς ή εξαρτημένοι σε ουσίες, παιδιά από μονογονεϊκές οικογένειες που δεν είχαν οικονομική άνεση, κτλ - δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στο θέατρο.

Προσπαθώ να τους μεταλαμπαδεύσω όποια γνώση έχω πάνω στο θέατρο, αλλά κυρίως την αγάπη μου γι’ αυτό και την ομαδικότητα του θεάτρου. Στο θέατρο όλοι είμαστε μια ομάδα, που ανά πάσα ώρα και στιγμή είμαστε έτοιμοι να προστατεύσουμε τους συναδέρφους μας πάνω στη σκηνή, δεν μπορούμε να αφήσουμε κάποιον εκτεθειμένο, αν π.χ. ξεχάσει τα λόγια του ή οτιδήποτε. Πιστεύω ότι αυτό θα έπρεπε να κάνουμε και στην ζωή μας, να στηρίζουμε και να είμαστε μια ομάδα με τους συνανθρώπους μας. 

Αν δεν ήσουν αυτό, τι θα ήσουν;

Δεν θα ήθελα να ήμουν τίποτε άλλο. Το μόνο που μετανιώνω είναι που δεν ξεκίνησα νωρίτερα λόγω των καταστάσεων που προανέφερα. Αυτό που θέλω τώρα είναι να ολοκληρώσω κάποια στιγμή ένα βιβλίο που γράφω. Θα μπορούσα λοιπόν να είμαι και συγγραφέας, αλλά σίγουρα όχι μόνο αυτό!

Πώς νιώθεις ως γυναίκα στον χώρο; Ειδικά με τις αποκαλύψεις στο χώρο του θεάτρου και το #metoo; 

Το να είσαι γυναίκα σκηνοθέτης στο θέατρο ή στον κινηματογράφο είναι αρκετά δύσκολο, γιατί το επάγγελμα είναι ανδροκρατούμενο.

Δεν σου δίνουν εύκολα να αναλάβεις ηγετικό ρόλο σε μεγάλα project, αυτό όμως έχει αλλάξει ελαφρώς τα τελευταία χρόνια, καθώς υπάρχουν λίγες γυναίκες μετρημένες στα δάχτυλα, οι οποίες σκηνοθετούν μεγάλα project, αλλά σίγουρα έχουμε πολύ δρόμο ακόμα. Συνήθως οι «ισχυρές» γυναίκες που τους δίνονται ευκαιρίες στον χώρο θα είναι στο κομμάτι της ενδυματολογίας ή στην υποκριτική και όχι στη σκηνοθεσία .

Όσον αφορά το #metoo, πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να μιλάει την στιγμή που νιώθει έτοιμος. Την ώρα που βρίσκεσαι στη διαδικασία της προετοιμασίας μιας παράστασης ή και κατά την διάρκεια της παράστασης πρέπει να είσαι προστατευμένος – προστατευμένη και να νιώθεις ασφάλεια και σιγουριά με τους συνεργάτες σου.

Αν δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις θα πρέπει να φεύγεις κι αν δεν έχεις την δύναμη να το κάνεις αυτό, θα πρέπει να μιλάς όταν είσαι έτοιμος και να το σταματάς. Οι υπαίτιοι θα πρέπει να τιμωρούνται είτε μέσω φυλάκισης αν είναι ποινικό το αδίκημά τους, είτε με την απομάκρυνσή τους από τον οποιοδήποτε επαγγελματικό χώρο βρίσκονται ανεξάρτητα από το τι έχουν προσφέρει.

Δεν συμφωνώ με την οποιαδήποτε μορφή βίας (λεκτική, σωματική, σεξουαλική), συγχαίρω τις γυναίκες και τους άντρες που βγήκαν και μίλησαν και ευελπιστώ από εδώ και πέρα, όχι να αλλάξει η κατάσταση γιατί αυτό είναι κάτι το οποίο δεν πρόκειται να γίνει, αλλά να μπορούν οι άνθρωποι να μιλάνε πιο εύκολα χωρίς να έχουν φόβο.

Τι συμβουλή θα έδινες στον εικοσάχρονο εαυτό σου;

Τα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα σε όποια ηλικία κι αν είσαι! Το μόνο που χρειάζεται είναι πολλή δουλειά και στόχοι.

Τι θα έλεγες σε ένα νέο κορίτσι που πρόκειται να ξεκινήσει τώρα την καριέρα του στο θέατρο;

Να μην επιτρέψει ποτέ σε κανέναν να αμφισβητήσει την αξία της, να μην υποχωρήσει στα θέλω της και να μην συμβιβαστεί. Αυτό θα το πετύχει έχοντας γνώση πάνω στο αντικείμενο του επαγγέλματος, βάζοντας στόχους, αγαπώντας το θέατρο και φυσικά με σκληρή δουλειά.

Πώς η πανδημία επηρέασε το χώρο του θεάτρου άλλα και τις δράσεις της κουζίνας; Ποια ήταν τα συναισθήματα σας όταν όλα «πάγωσαν»;

Η πανδημία λειτούργησε διαφορετικά για την δουλειά μου και αλλιώς για την δράση της κουζίνας. Από την μία είχα το θέατρο, όπου όλα πάγωσαν κυριολεκτικά. Οι ηθοποιοί και όλοι οι άνθρωποι του θεάτρου (από τους σκηνοθέτες μέχρι τους ταξιθέτες) υπέστησαν ένα τεράστιο πλήγμα, καθώς όλα έκλεισαν για ένα – ενάμιση χρόνο. Υπήρξε και υπάρχει τεράστιο θέμα επιβίωσης των καλλιτεχνών, πέρα από το ψυχολογικό κομμάτι, γιατί ο καλλιτέχνης πάντα επιζητά την επικοινωνία με το κοινό, αυτό του δίνει ζωή.

Από την άλλη η δράση της κουζίνας όχι μόνο δεν πάγωσε, αλλά οι ανάγκες αυξήθηκαν υπερβολικά. Κάθε μέρα μαγειρεύαμε για 3500 άτομα, δίναμε τρόφιμα σε πάρα πολλές οικογένειες που είχαν ανάγκη και στηρίζαμε ανθρώπους που δεν είχαν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Όλο αυτό μας έφτασε κάποια στιγμή σε ένα όριο για να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε, αλλά τα καταφέραμε όλοι μαζί με τη βοήθεια των συμπολιτών μας που μας στήριζαν όλο αυτό το διάστημα.

Οπότε τα συναισθήματά μου ήταν ανάμεικτα: απογοήτευση, φόβος και ανασφάλεια τόσο για την δουλειά μου, όσο και για την κατάσταση της πανδημίας, αλλά και αγάπη, προσφορά, ολοκλήρωση για την δράση της κουζίνας.

Μία αστεία /περίεργη στιγμή που σου έχει συμβεί στη δουλειά;

Θα σου αναφέρω μια περίεργη στιγμή. Ήταν το 2011 στην παράσταση «Πεινάει Κανείς;» που παρουσιάστηκε στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη. Εκεί, στην τελευταία σκηνή του έργου ήμουν ξαπλωμένη σε ένα τραπέζι τυλιγμένη ολόκληρη με σελοφάν. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί μου κρατούσαν τα χέρια και ο Στράτος Τζώρτζογλου, που υποδυόταν έναν άγγελο στεκόταν από πάνω μου φορώντας ένα κοστούμι με τεράστια λευκά φτερά.

Σε μια παράσταση, λοιπόν, φεύγει ένα φτερό από το κοστούμι του και μπαίνει μέσα στο στόμα μου την ώρα που παίρνω ανάσα για να μιλήσω και αρχίζω να πνίγομαι, αλλά δεν μπορώ να το βγάλω γιατί δεν έχω χέρια. Τότε ο καλός μου φίλος και ηθοποιός Δημήτρης Μαζιώτης, που αντιλαμβάνεται ότι κάτι συμβαίνει, γυρίζει πλάτη στο κοινό, βάζει το χέρι του στο στόμα μου και μου βγάζει ένα τεράστιο φτερό. Και φυσικά η παράσταση συνεχίστηκε κανονικά χωρίς να καταλάβει κάποιος κάτι. Αυτό είναι που έλεγα για το ομαδικό πνεύμα που πρέπει να υπάρχει σε μια παράσταση και τελικά ήταν αυτό που με έσωσε!

Πότε κλείνεις το κινητό σου;

Πήρα κινητό από την στιγμή που γέννησα τον γιο μου. Από τότε το κινητό μου δεν το κλείνω ποτέ. Μόνο την στιγμή της παράστασης και τις ώρες των προβών το βάζω στο αθόρυβο. Όλες τις άλλες ώρες είναι ανοιχτό, όχι μόνο για να μπορώ να επικοινωνώ με το παιδί μου, αλλά και λόγω της δράσης της κουζίνας επικοινωνώ με πολύ κόσμο, γιατί επιθυμώ να αφουγκράζομαι τις ανάγκες τους. Γι’ αυτό και όταν κλείνει από μπαταρία με πιάνει άγχος και πάντα κουβαλάω μαζί μου φορτιστή.

Ποιο είναι το μότο σου;

Η ζωή μας κύκλους κάνει!

Τι κερδίζει ένας άνθρωπος από τον εθελοντισμό;

Όπως ξέρουμε όλοι ο εθελοντισμός είναι προσφορά προς τον συνάνθρωπο. Ωστόσο, εγώ πιστεύω ότι ο εθελοντισμός είναι προσφορά γι’ αυτόν που το κάνει, γι’ αυτόν που δίνει.

Εθελοντής δεν είναι αυτός που δίνει από το περίσσευμα του χρόνου του ή αμείβεται από αυτό, αλλά είναι αυτός που δίνει από το υστέρημα του χρόνου του. Από τον εθελοντισμό κερδίζεις γαλήνη, ηρεμία και πάνω από όλα αγάπη. Για εμάς στον «Άλλο Άνθρωπο» εθελοντής είναι ο καθένας, από αυτόν που θα μας φέρει ένα πακέτο μακαρόνια, μέχρι εκείνον που θα δώσει 1000 ευρώ για να πληρωθούν λογαριασμοί.

Ο εθελοντισμός δεν έγκειται στην ποσότητα, αλλά στην ποιότητα. Εθελοντές μπορεί να είμαστε όλοι. Εθελοντής δεν είναι μόνο αυτός που εντάσσεται σε μια οργανωμένη δράση, αλλά κι αυτός που θέλει από μόνος του (όπως λέει και η ίδια η λέξη) να προσφέρει κάτι στον γείτονα του, σε έναν συνάνθρωπό του που ξέρει ότι έχει ανάγκη. Οπότε όλοι μπορούμε να γίνουμε εθελοντές. Ας το κάνουμε!

Τι σημαίνει ο «Άλλος Άνθρωπος» για εσένα;

Ο «Άλλος Άνθρωπος» είναι μια δράση αλληλεγγύης και όχι φιλανθρωπίας. Φιλάνθρωπος είναι αυτός που έχει και δίνει. Αλληλέγγυος είναι αυτός που ακόμα κι αν δεν έχει, δίνει την αγάπη του, τον χρόνο του, την συμπαράστασή του, την υποστήριξή του.

Έχοντας περάσει από διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις, πριν από 10 χρόνια γνώρισα τον «Άλλο Άνθρωπο», Κωνσταντίνο Πολυχρονόπουλο, εμπνευστή αυτής της ιδέας. Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια αυτό που κατάλαβα είναι ότι ένας άνθρωπος μπορεί να φέρει κοντά του πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους και να στηρίζει απόλυτα την επιλογή τους, όποια κι αν είναι αυτή.

Την διαφορετικότητα δεν την αλλάζεις, αλλά την υποστηρίζεις! Αυτό πιστεύουμε στον «Άλλον Άνθρωπο». Είτε είσαι άστεγος, είτε άνεργος ή είσαι πλούσιος ή φτωχός έχεις ανάγκες και οι ανάγκες αυτές μπορούν να καλυφθούν από τον συνάνθρωπό σου, αυτόν που βρίσκεται δίπλα σου. Αυτό είναι για μένα ο «Άλλος Άνθρωπος», κανείς μόνος του, όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε. Τώρα τι κέρδισα εγώ από τον «Άλλο Άνθρωπο»... με έκανε καλύτερο άνθρωπο!

Photo credits: Βαγγέλης Ρασσιάς