Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Τι σημαίνει η φράση των ζευγαριών, «η σχέση μας οδηγήθηκε σε αδιέξοδο»;

Πως φτάνει μια ερωτική σχέση σε αδιέξοδο; Τι είναι αυτό που οδηγεί το ζευγάρι να φτάσουν στο σημείο να μην αναγνωρίζει ο ένας τον άλλο; Η έναρξη της συμβίωσης, η έλευση των παιδιών, η διαφορά ηλικίας και οι παράλληλες σχέσεις είναι μερικοί από τους λόγους που συνήθως προκαλούν το συναισθηματικό «μπλοκάρισμα» σε μια σχέση. Προβλήματα βγαίνουν στην επιφάνεια και οι δύο σύντροφοι ξεκινούν ένα φαύλο κύκλο αλληλοκατηγοριών. Τότε, η σχέση ξεκινά να ασκεί πίεση και να προκαλεί άγχος, σε βαθμό που ξεπερνά τα οφέλη της και γίνεται επιζήμια και για τους δύο.

Εκτός από τους παραπάνω λόγους, η μη ικανοποίηση των αναγκών είναι ένας πολύ σοβαρός λόγος για να οδηγηθεί το ζευγάρι σε αδιέξοδο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν μάθει να επικοινωνούν σωστά τις ανάγκες τους ή θεωρούν δεδομένο πως ο άλλος πρέπει να τις καταλάβει. Πως είναι δυνατόν όταν ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, με διαφορετικές ανάγκες, επιθυμίες, εμπειρίες, προσωπικότητα να μπορεί να μπει στην σκέψη του άλλου; Μέσα από την συμβίωση και το κοινό μοίρασμα της ζωής, το ζευγάρι μαθαίνει το ένα το άλλο, αλλά όταν το κάθε άτομο ξεχωριστά δεν επικοινωνεί τα πράγματα που του αρέσουν ή όχι, τότε τυχαίνει να περνούν τα χρόνια και να μην γνωρίζονται τελικά.

Ωστόσο, η δυσκολία επικοινωνίας των αναγκών και των θέλω επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την έλλειψη αυτογνωσίας. Πολλές φορές, οι ίδιοι μη μπορώντας να αναγνωρίσουμε σ’ εμάς όσα δεν αντέχουμε «πετάμε το μπαλάκι» στον άλλο. Συνήθως, οι άνθρωποι αυτοί προβάλλουν τους πιο κρυφούς τους φόβους ή τα συναισθήματά τους στον σύντροφό τους. Κατηγορούν για παράδειγμα τον σύντροφό τους ότι ζηλεύει, ενώ στην ουσία ζηλεύουν εκείνοι. Επιπλέον, πολλά θέματα δημιουργούνται εξαιτίας των βιωμάτων που έχει κάθε άνθρωπος. Πως έχει μεγαλώσει κανείς; Τα πρέπει και τα όρια αποδοχής του μπορούν να επηρεάσουν τη σχέση. Τι πρότυπο έχει από τους γονείς του. Η ασυνείδητη πολλές φορές επανάληψη του τραυµατικού µοντέλου των σχέσεών µας µε σηµαντικά πρόσωπα, στην µετέπειτα ερωτική σχέση, αποτελεί πολλές φορές αιτία αδιεξόδου.

Μεγάλη σηµασία έχει ακόμα το πόσο ευέλικτος είναι κανείς στις αλλαγές, πόσο εύκολα ή δύσκολα µπορεί να προσαρµοστεί στις νέες καταστάσεις. Συγκεκριμένα, για πολλούς ανθρώπους αδιέξοδο σημαίνει η δυσκολία που έχουν να δεχθούν τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω τους. Επιμένουν στην ικανοποίηση των δικών τους αναγκών χωρίς να μπορούν να βρουν τρόπους ώστε να ικανοποιούν τις ανάγκες ή τα θέλω του συντρόφου τους.

Ένα είναι σίγουρο, το αδιέξοδο δεν εμφανίζεται από την μια στιγμή στην άλλη. Θα πρέπει να έχουν μεσολαβήσει χρόνια ενδιάμεσα. Τις περισσότερες φορές οφείλεται στο γεγονός ότι προβλήματα μένουν άλυτα για χρόνια ολόκληρα. Ένας από τους δύο κάνει υπομονή και ανέχεται συμπεριφορές που στην πραγματικότητα δεν ταιριάζουν με την προσωπικότητα του. Αυτό λειτουργεί ως ηφαίστειο που κάποια στιγμή θα εκραγεί.

Τα προβλήματα υπάρχουν όσο και αν αρνείστε να τα δείτε. Με το πέρασμα των χρόνων αυτά μεγαλώνουν όλο και πιο πολύ. Η μεγαλύτερη παγίδα είναι που πολλοί πιστεύουν ότι τα ελαττώματα του/της συντρόφου θα περιοριστούν ή θα εκλείψουν με το πέρασμα του χρόνου ή εσείς θα τον/την κάνετε να αλλάξει, για να διαπιστώσετε τελικά, ότι τα μειονεκτήματα, εξακολουθούν να υπάρχουν και ότι όχι μόνο δεν καταφέρνουν να αλλάξουν τον άλλο, αλλά συνήθως αλλάζουν οι ίδιοι την στάση τους και τη συμπεριφορά τους.

Τότε, ίσως συνειδητοποιήσουν ότι δεν αξιολογούν σωστά ούτε την προσωπικότητα του άλλου ούτε τις δικές τους δυνατότητες, ούτε το πόσο σηµαντικές ήταν τελικά κάποιες διαφορές που υπήρχαν από την αρχή. Σε αυτήν την κατάσταση, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Συχνά, τα ζευγάρια συγκρούονται για να συγκρουστούν. Αυτό σηµαίνει ότι δεν υπάρχει πάντα η πρόθεση να βρεθεί λύση στο πρόβληµα. Η ένταση µοιάζει πιο πολύ µε έκφραση ανταγωνισµού, µε προσπάθεια επιβολής µιας άποψης, µε εκτόνωση συναισθηµάτων. Και τα πράγµατα γίνονται ακόµη χειρότερα, όταν οι συγκρούσεις παραµένουν σ’ αυτό το επίπεδο και δεν προχωρούν σε ουσιαστική συζήτηση και σε εξεύρεση µιας λύσης που να ικανοποιεί και τους δύο.

Ποια ακριβώς είναι τα λάθη στην σχέση;

• Συνήθως, οι άνθρωποι δεν ψάχνουν το μερίδιο της δικής τους ευθύνης αλλά του άλλου. «Εκείνος δεν με καταλαβαίνει, που εγώ στερήθηκα τόσα πράγματα για να μεγαλώσω τα παιδιά του» ή «πότε δεν με ρωτάς πως ήταν η μέρα μου». Αναλαμβάνει κανείς τον ρόλο του θύματος χωρίς να δει πως ο ίδιος έχει συμβάλλει να οδηγηθεί η σχέση στο αδιέξοδο. Πως μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα;
• Η κριτική είναι η αγαπημένη λύση των περισσότερων ανθρώπων. Ασκεί κανείς κριτική αλλά ποτέ δεν δέχεται την γνώμη του άλλου, με αποτέλεσμα να μην αλλάζει κάτι στην συμπεριφορά ούτε του ενός ούτε του άλλου. Η σχέση μετατρέπεται σε «εμπόλεμη ζώνη».
• Τις περισσότερες φορές το ζευγάρι αποφεύγει να μιλήσει ειλικρινά για το πρόβλημα, επιλέγοντας να το αποσιωπήσει.
• Κανένας από τους δύο δεν δέχεται να κάνει υποχώρηση.
• Διστάζετε να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό.