Το θερινό ηλιοστάσιο

Χθες ήταν η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου, το θερινό ηλιοστάσιο όπως λέγεται. Η μέρα που δεν θέλει να γίνει νύχτα. Ποια είναι όμως η ιστορία της μέρας αυτής; Το θερινό ηλιοστάσιο έχει εμπνεύσει από τον Σαίξπηρ έως τον Καραγάτση, για την ιδιαιτερότητα του.

Πώς εξηγείται το φαινόμενο αυτό όμως;

Το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο της Γης ο άξονας του πλανήτη μας κλίνει προς τον Ήλιο, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα ο Βόρειος Πόλος να «γέρνει» προς τη Γη. Έτσι, οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν πιο κάθετα στο βόρειο ημισφαίριο και οι ημέρες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια.

Ωστόσο, το φαινόμενο αυτό στο πέρασμα των χρόνων, άλλοτε έχει κατηγορηθεί για τα δείνα που συνέβησαν στο κόσμο, άλλοτε έχει αποτελέσει μούσα ποιητών και όχι μόνο και άλλοτε πάλι έχει χαρακτηριστεί ως κάτι καλό.

«Το θερινό ηλιοστάσιο αποτελεί ένα λαϊκό, χρονικό ορόσημο, χωρίς το όποιο οι πρώτες κοινωνίες που ήταν γεωργικές, θα ήταν καταδικασμένες σε έλλειψη σοδειάς, άρα πείνα» σημειώνει ο λαογράφος-συγγραφέας Γιώργος Λεκάκης. Αφού, έσωσε τον πρώτο άνθρωπο από την πείνα, βοηθώντας τον να οργανώσει τη γεωργία του, πάμε στην αρχαία Πρωτοχρονιά.

Από την «Οδύσσεια» του Ομήρου έως τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου μπορεί κάποιος να βρει αναφορές στους Κληδόνιους Δία και Ερμή, τους θεούς που σχετίζονταν με τις προφητείες, καθώς ο σημερινός (Αϊ- Γιάννης) Κλήδονας προκύπτει από την αρχαιοελληνική λέξη κλήδων-από το ρήμα κλέω, δηλαδή αγγέλω. Το έτος στην αρχαία Αθήνα ξεκινούσε από το θερινό ηλιοστάσιο.

Η χριστιανική Εκκλησία προκειμένου να μη δυσαρεστήσει τους πιστούς της ενέδυσε γιορτές και έθιμα με μανδύα χριστιανικό τοποθετώντας την ίδια ημέρα τον εορτασμό του Αϊ- Γιαννιού του Λιοτροπιού σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, με έθιμα που διαφοροποιούνται από τόπο σε τόπο.

Το θερινό ηλιοστάσιο ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες. Οι συμβολισμοί του βρήκαν τη θέση τους σε τραγούδια, τα όποια αγαπήθηκαν πολλοί. Ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις,  ακόμα και ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης έχει τιτλοφορήσει ποίημά του «Θερινό Ηλιοστάσιο».

Ακόμα, το βάλσαμο ή σπαθόχορτο ή βοτάνι που διώχνει το διάβολο είναι γνωστό εδώ και 2.500 χρόνια από την αρχαία Αίγυπτο έως την Κίνα. Το μυστικό του; Ανθίζει στο θερινό ηλιοστάσιο, με αποτέλεσμα να θεωρείται μαγικό, άλλωστε όλα τα φυτά που ανθίζουν στην αλλαγή των εποχών. Οι Σπαρτιάτες πάλι το χρησιμοποιούσαν για να γιατρέψουν τις πληγές τους, ενώ έχει καταγραφεί ως το «βότανο της λιακάδας» επειδή λειτουργούσε ως φυσικό αντικαταθλιπτικό.

Σήμερα, η πιο μεγάλη γιορτή του θερινού Ηλιοστασίου γίνεται στο διασημότερο προϊστορικό μνημείο παγκοσμίως, στο Στόουνχετζ της Βρετανίας, το όποιο αποτελείται από μεγάλιθους σε κυκλική διάταξη.  Ο λόγος είναι πως η ανατολή του θερινού ηλιοστασίου εμφανίζεται στον ορίζοντα σε ευθυγράμμιση με την ογκώδη κυρίως πέτρα του μνημείου, γεγονός που αποτελεί το βασικότερο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου αινιγματικού μνημείου. Αν έχουν ειπωθεί πολλές ερμηνείες για την σημασία του, θεωρείται πολύ πιθανό ότι σημαδοτούσε την έναρξη κάθε έτους και λειτουργούσε ως ημερολόγιο.

Ο εορτασμός λοιπόν είναι σαφές πως δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλη την Ευρώπη.

Πηγή: Τα ΝΕΑ

 Κάντε likeστη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα.