Αναμφίβολα η συντροφικότητα είναι μια από τις πιο βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Η δημιουργία μιας υγιούς σχέσης με έναν σύντροφο λειτουργεί προστατευτικά απέναντι στα πιο δυσφορικά μας συναισθήματα, μας προσφέρει ένα ασφαλές λιμάνι για να αντέξουμε τις καθημερινές τρικυμίες και μας δίνει τη συναισθηματική φροντίδα που έχουμε ανάγκη.
Συχνά όμως διαλέγουμε συντρόφους οι οποίοι δεν καλύπτουν τις συναισθηματικές μας ανάγκες. Έτσι νιώθουμε μόνοι, ευάλωτοι και αφρόντιστοι. Οι σχέσεις αυτές αρχίζουν και έχουν όλο και περισσότερες εντάσεις, συγκρούσεις και ματαιώσεις. Ωστόσο, με έναν παράδοξο τρόπο, φαίνεται πολλές φορές να παραμένουμε και να νιώθουμε ότι είμαστε εγκλωβισμένοι σε αυτές.
Τι είναι αυτό που μας κάνει, ενώ αναγνωρίζουμε και βιώνουμε τις δυσκολίες, να είναι δύσκολο να φύγουμε από μη λειτουργικές σχέσεις;
Η συναισθηματική εξάρτηση είναι ένας βασικός λόγος. Η ψευδής δηλαδή αίσθηση ότι δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς τον άλλον, ότι δεν θα αντέξουμε εάν δεν έχουμε κάποιον δίπλα μας, επηρεάζει τις σκέψεις μας και μας κάνει τελικά να ανεχόμαστε συμπεριφορές που βλάπτουν την ψυχική μας υγεία.
Ο φόβος της μοναξιάς, μια βαθιά και συχνή ανθρώπινη ανησυχία, είναι ακόμα ένας λόγος που μας οδηγεί να παραμένουμε σε μη ωφέλιμες σχέσεις. Διαλέγουμε τη συντροφικότητα, ακόμα και αν είναι τοξική, γιατί η μοναξιά φαίνεται να ξυπνάει βαθιές αρνητικές πεποιθήσεις μας, όπως «εγώ φταίω που είμαι μόνη», «τι έχω και είμαι μόνη». Επομένως συνδέουμε αυθαίρετα την προσωπική μας αξία με την ύπαρξη ή όχι κάποιου συντρόφου στη ζωή μας.
Η χαμηλή πίστη στον εαυτό μας, μας κάνει συχνά να κυριευόμαστε από σκέψεις όπως ότι «δεν μου αξίζει κάποιος καλύτερος» ή ότι «δεν μου αξίζει να αγαπηθώ», με αποτέλεσμα τελικά να μας είναι δύσκολο να φύγουμε από τοξικές σχέσεις.
Η εξιδανίκευση των θετικών και η ταυτόχρονη υποτίμηση των αρνητικών και των δυσκολιών είναι επίσης ένας λόγος που μας κρατάει σε τοξικές σχέσεις. Μοιάζει να εστιάζουμε στα θετικά του συντρόφου και στις στιγμές χαράς και ηρεμίας που έχει η σχέση, ακόμα και αν είναι σπάνιες. Έτσι αμφισβητούμε ή μειώνουμε όλα τα δύσκολα που βιώνουμε μέσα σε αυτή τη σχέση και όλες τις ανάγκες μας που μένουν ακάλυπτες μέσα σε αυτήν.
Επίσης μένουμε σε μη λειτουργικές σχέσεις καθώς πιστεύουμε ότι το άλλο άτομο θα αλλάξει ή ελπίζουμε ότι εμείς θα το αλλάξουμε. Μεταθέτουμε έτσι την ευθύνη της αλλαγής του άλλου σε εμάς και ζητάμε από τον δικό μας εαυτό να κουβαλήσει ένα βάρος που ούτε του αναλογεί ούτε μπορεί να μας φέρει το αποτέλεσμα που θέλουμε. Αποτέλεσμα αυτού είναι να ματαιωνόμαστε, να κατηγορούμε τον δικό μας εαυτό και να συνεχίζουμε έτσι, να μένουμε εγκλωβισμένοι στον φαύλο κύκλο μας.
Τέλος, και το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο μπορεί να μας κρατήσει σε τοξικές σχέσεις. Παρατηρούμε ότι σε κοινωνίες στις οποίες οι αντιλήψεις είναι προσανατολισμένες στη διατήρηση της οικογένειας- σχέσης με κάθε κόστος και στις οποίες υπάρχει έντονη η σύνδεση της ευτυχίας και της πληρότητας με την ύπαρξη και μόνο κάποιου συντρόφου, δημιουργείται μια έντονη πίεση και εσωτερική ενοχή στους ανθρώπους, που τους οδηγεί τελικά να μένουν σε μη λειτουργικές σχέσεις.
Η παραμονή λοιπόν σε τοξικές σχέσεις δεν οφείλεται ποτέ σε έναν και μόνο παράγοντα και δεν είναι ποτέ μια εύκολη απόφαση. Μένοντας όμως μέσα σε αυτές χάνουμε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε πιο υγιείς σχέσεις και να ζήσουμε μια ζωή πιο κοντά σε αυτό που επιθυμούμε. Για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε υγιέστερες σχέσεις και να αποκαταστήσουμε την προσωπική μας ευημερία, είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουμε τα σημάδια και να κάνουμε τα βήματα για να απελευθερωθούμε από τις καταστάσεις που μας κρατάνε εγκλωβισμένους σε αυτές τις σχέσεις. Η αναγνώριση της τοξικότητας και η αναζήτηση υποστήριξης μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για μια πιο υγιή και ευτυχισμένη ζωή.
Το άρθρο φέρει την υπογραφή της επιστημονικής θεραπευτικής ομαδας του Κέντρου Ψυχοθεραπείας "Φρόσω Φωτεινάκη και Συνεργατες" (efrosynifotinaki.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
