WELL BEING ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Διαβήτης τύπου 2: Αυτοί είναι οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου που σε αφορούν


Τζουλιάννα Καρνέζη

8 Οκτωβρίου 2023

Διαβήτης τύπου 2: Αυτοί είναι οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου που σε αφορούν
pexels
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου του διαβήτη τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 , παλαιότερα γνωστός ως διαβήτης ενηλίκων, αντιπροσωπεύει έως και το 95% των περιπτώσεων διαβήτη και είναι ως επί το πλείστον αποτέλεσμα της παχυσαρκίας και της έλλειψης άσκησης. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες αιτίες και παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν σε αυτή τη μορφή διαβήτη . Αυτό το άρθρο εξηγεί τι είναι ο διαβήτης τύπου 2 και παραθέτει τους πιο κοινούς παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο της ασθένειας.

Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ένας τύπος διαβήτη που χαρακτηρίζεται από υψηλή γλυκόζη στο αίμα (σάκχαρο), αντίσταση στην ινσουλίνη και σχετική έλλειψη ινσουλίνης . Η γλυκόζη είναι η κύρια μορφή ενέργειας του σώματος και η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Όταν τα επίπεδα ινσουλίνης είναι χαμηλά και/ή ο οργανισμός αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις επιδράσεις της ινσουλίνης (αντίσταση στην ινσουλίνη), τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να αυξηθούν ανεξέλεγκτα. Με την πάροδο του χρόνου, τα επίμονα υψηλά επίπεδα γλυκόζης, που αναφέρονται ως υπεργλυκαιμία, μπορεί να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία, τα νεύρα, τους νεφρούς, τα μάτια, το δέρμα, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα.

Ο διαβήτης τύπου 2 θεωρείται γενικά μια ασθένεια που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής, αλλά και η γενετική επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή του.

Παράγοντες κινδύνου

Ενώ ορισμένα άτομα έχουν προδιάθεση για διαβήτη τύπου 2 λόγω της γενετικής τους, ο τρόπος ζωής παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στην εμφάνιση της νόσου. Εν ολίγοις, το να έχεις γενετική προδιάθεση για διαβήτη τύπου 2 δεν σημαίνει ότι θα τον πάθεις. Οι επιλογές που κάνετε σε σχέση με τη διατροφή και την άσκηση μπορούν τελικά να καθορίσουν εάν θα πάθετε την ασθένεια ή όχι.

Διατροφή, άσκηση και παχυσαρκία

Ο υπ' αριθμόν ένα παράγοντας κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 είναι το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία. Το κύριο σύμπτωμα της παχυσαρκίας είναι το υπερβολικό σωματικό λίπος, το οποίο αυξάνει τα επίπεδα λιπαρών οξέων στο αίμα. Καθώς αυτά τα λίπη συσσωρεύονται στο συκώτι , η λειτουργία του ήπατος εξασθενεί όλο και περισσότερο. Και, μια από τις κύριες λειτουργίες του είναι η παραγωγή και αποθήκευση γλυκόζης.

Η παχυσαρκία πυροδοτεί την εμφάνιση αντίστασης στην ινσουλίνη, η οποία, με τη σειρά της, συμβάλλει στην εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.

Οι παράγοντες κινδύνου για την παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος περιλαμβάνουν:

  • Υπερβολική πρόσληψη θερμίδων

  • Κατανάλωση περίσσειας κορεσμένων και trans λιπαρών

  • Κατανάλωση υπέρ- επεξεργασμένων ή ζαχαρούχων τροφίμων
  • Έλλειψη άσκησης

Jenny.Gr
pexels

Η έλλειψη ύπνου

Για λόγους που δεν είναι απολύτως σαφείς, μελέτες έχουν δείξει ότι η έλλειψη ύπνου σχετίζεται με σημαντική αύξηση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2. Θεωρείται ότι η έλλειψη ύπνου αυξάνει την παραγωγή της ορμόνης του στρες, κορτιζόλης . Και ενώ η κορτιζόλη μπορεί να σας βοηθήσει ώστε να κρατηθείτε ξύπνιοι, η υπερβολική ποσότητα μπορεί να μειώσει την παραγωγή ινσουλίνης καθώς και την ανταπόκριση του οργανισμού στην ινσουλίνη. Ως εκ τούτου, η χρόνια έλλειψη ύπνου θεωρείται από ορισμένους ως ένας παράγοντας κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2.

Μεγαλύτερη ηλικία

Όσο μεγαλώνουμε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος αντίστασης στην ινσουλίνη και διαβήτη τύπου 2. Αυτό πιστεύεται ότι οφείλεται σε αλλαγές που σχετίζονται με τη γήρανση στο πάγκρεας που μειώνουν την ικανότητά του να παράγει και να εκκρίνει ινσουλίνη. Τα κύτταρα του ήπατος, που ονομάζονται ηπατοκύτταρα, μπορεί επίσης να γίνουν λιγότερο ευαίσθητα στην ινσουλίνη και να είναι λιγότερο ικανά να ρυθμίσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Ο διαβήτης τύπου 2 επηρεάζει συχνότερα άτομα άνω των 45 ετών, αλλά τα περισσότερα παιδιά, έφηβοι και νεαροί ενήλικες τον αναπτύσσουν λόγω των ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής.

Γενετική

Το να έχετε μέλη της οικογένειας σας με διαβήτη τύπου 2 αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η ύπαρξη μητέρας ή πατέρα με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της νόσου έως και τρεις φορές. Ωστόσο δεν είναι εγγύηση ότι θα έχετε διαβήτη.

Οι επιστήμονες έχουν μέχρι στιγμής εντοπίσει περισσότερες από 120 γονιδιακές μεταλλάξεις που σχετίζονται με τον διαβήτη τύπου 2. Αλλά ακόμα κι έτσι, η σχέση μεταξύ αυτών των μεταλλάξεων και του κινδύνου διαβήτη τύπου 2 είναι ασυνεπής.

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολύ λίγες μονογονιδιακές μεταλλάξεις που συνδέονται με τον διαβήτη τύπου 2. Οι περισσότερες περιπτώσεις περιλαμβάνουν πολλαπλές γονιδιακές μεταλλάξεις και όλες σχεδόν πάντα απαιτούν παράγοντες τρόπου ζωής όπως η μη ισορροπημένη διατροφή, η έλλειψη άσκησης και η παχυσαρκία για την ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2.

Επειδή οι οικογένειες τείνουν να έχουν παρόμοιες διατροφικές συνήθειες και τρόπο ζωής, η οικογενειακή σχέση με τον διαβήτη τύπου 2 θεωρείται ότι επηρεάζεται περισσότερο από τον τρόπο ζωής παρά από τα γονίδια.

Μεταβολικοί παράγοντες κινδύνου

Η υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση) και η υπερλιπιδαιμία (υψηλή χοληστερόλη) είναι χαρακτηριστικοί παράγοντες κινδύνου για πολλές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2. Αυτές οι καταστάσεις όχι μόνο συμβάλλουν στον κίνδυνο καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού και χρόνιας νεφρικής νόσου (ΧΝΝ) , αλλά αποτελούν επίσης βασικές αιτίες του μεταβολικού συνδρόμου .

Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύμπλεγμα τουλάχιστον τριών από τις ακόλουθες ιατρικές καταστάσεις:

  • Κοιλιακή παχυσαρκία
  • Υπέρταση
  • Υπεργλυκαιμία
  • Υπερτριγλυκεριδαιμία
  • Χαμηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL)

Μελέτες υποδεικνύουν ότι το μεταβολικό σύνδρομο αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 κατά πενταπλάσιο σε σύγκριση με άτομα χωρίς μεταβολικό σύνδρομο.

Το κλειδί είναι να υιοθετήσετε πλήρως έναν υγιεινό τρόπο ζωής : Βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε άφθονες φυτικές ίνες, υγιή λίπη και τα σωστά θρεπτικά συστατικά και βρείτε μια άσκηση ή ένα χόμπι που σας δίνει ευχαρίστηση. Και μην ξεχνάτε να κοιμάστε αρκετά και να μειώσετε τα επίπεδα του άγχους σας, καθώς το στρες μπορεί επίσης να παίζει ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας του σακχάρου στο αίμα.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.