«Δεν μπορούμε να έχουμε όλοι ανακυκλώσιμο παγουρίνο ή τζιν από οργανικό βαμβάκι»: Η σχεδιάστρια Μαρίνα Διαμαντίδη μας μιλά για τη βιωσιμότητα και την τέχνη που δημιουργεί μέσα από αυτή

Στο jenny.gr στηρίζουμε την βιωσιμότητα τόσο σαν ομάδα, όσο και κάθε μία μας ξεχωριστά. Έχουμε αποφασίσει καθημερινά να κάνουμε ό,τι μπορούμε, σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, αλλά και για την βελτιωμένη μεταξύ τους σχέση. Η βιωσιμότητα στη μόδα, η οποία είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες ρύπανσης του περιβάλλοντος παγκοσμίως, είναι το πεδίο στο οποίο δίνουμε την περισσότερη από την ενέργεια μας. Αγκαλιάζουμε τη sustainable και ethical fashion και προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε τη φωνή και την πλατφόρμα μας για να διαδώσουμε το μήνυμα.

Την Mαρίνα Διαμαντίδη, μια νέα και ανερχόμενη Ελληνίδα σχεδιάστρια, πρέσβειρα του sustainability, τη γνωρίσαμε μέσα από το πρόσφατο event της adidas Rethink Fashion, όπου μας μίλησε για τη βιώσιμότητα και τη σημασία της ως μια γενικότερη στάση ζωής. Από την πρώτη στιγμή ερωτευτήκαμε το girly punk στιλ της, αλλά και το ταλέντο του κοριτσιού με την ραπτομηχανή και τις μαύρες μπούκλες.

Η Μαρίνα ζει και εργάζεται στην Αγγλία, όπου πήγε με όλο το ελληνικό ταπεραμέντο της και είπε «βουρ στον πατσά» για να κάνει το όνειρο της πραγματικότητα.

Τι ακριβώς σπούδασες στην Αγγλία και τι σε οδήγησε εκεί;

Έχω σπουδάσει Theatre and Performance Design στο Liverpool Institute of Performing Arts. Πρόκειται για ένα πολυδύναμο καλλιτεχνικό ινστιτούτο με ποικίλες καλλιτεχνικές κατευθύνσεις, που ίδρυσαν το 1996 ο Paul McCartney και ο Mark Featherstone-Witty. Θα έλεγα ότι βρέθηκα εκεί “κατά λάθος” μετά από μία σειρά από τυχαίες και υποσυνείδητες αποφάσεις.

Η οικογένειά μου με επηρέασε πολύ και μου καλλιέργησε την αγάπη για την καλλιτεχνική παιδεία. Ο πατέρας μου ασχολήθηκε για χρόνια με τη φωτογραφία και είναι μεγάλος λάτρης και γνώστης του κινηματογράφου, ενώ η μητέρα μου είναι λάτρης της μόδας και «ερασιτέχνης συλλέκτρια» υφασμάτων. Αποφοίτησα από το Καλλιτεχνικό Σχολείο Γέρακα με κατεύθυνση τη ζωγραφική. Παρακολουθούσα τη γιαγιά μου που προερχόταν από μία γενιά υφαντουργών να ράβει και να πλέκει και μετά από μία σχολική έκθεση στο Ίδρυμα Κακογιάννη, όπου κληθήκαμε να φτιάξουμε ρούχα από ανακυκλώσιμα υλικά αποφάσισα να μάθω περισσότερα για το ρούχο και την κατασκευή του. Έτσι παράλληλα με το σχολείο ξεκίνησα μαθήματα πατρόν και ραπτικής στο εργαστήριο TheiaLab της Θεοδώρας Προβοπούλου. Ήξερα ήδη ότι ήθελα να κάνω κάτι σχετικό με το ρούχο, αλλά θυμάμαι να σκέφτομαι ότι δεν είχα το κατάλληλο προφίλ για σπουδές στη μόδα.

Ξεκίνησα για σπουδές textiles στην Αγγλία, αλλά σκέφτηκα ότι το να σχεδιάζω μόνη μου σε ένα στούντιο είναι ένα πολύ μοναχικό σπορ. Κάπως έτσι τράβηξα χειρόφρενο και δέχτηκα τη θέση μου στο LIPA. 

Εξειδικεύτηκα στο κομμάτι του θεατρικού ενδύματος, του design και της κατασκευής και σήμερα αναγνωρίζω ότι ήταν η πιο σωστή απόφαση! Το θέατρο είναι ένας όμορφος δημιουργικός, κοινωνικός και «αλλοπρόσαλλος» χώρος, και μου επιτρέπει να παντρέψω πολύ όμορφα την αγάπη μου για τη μόδα, το ρούχο και τις πλαστικές τέχνες. Έχει επίσης ένα τεράστιο εύρος εφαρμογών από τη Λυρική όπερα και το κλασικό μπαλέτο έως το stand up και το queer theater!

Πώς και πότε αποφάσισες να ασχοληθείς με τη μόδα και συγκεκριμένα με το θέμα της βιωσιμότητας;

Στα 17 μου συμμετείχα σε μία μαθητική κολεξιόν, μέσω του TheiaLab, στο Athens Xclusive Designers Week και την επόμενη χρονιά δούλεψα εκεί backstage. Ενώ με ενθουσίαζε το δημιουργικό κομμάτι και η δημιουργικότητα των σχεδιαστών, κατάλαβα ότι για εμένα η μόδα αυτή καθ’ αυτή δεν ήταν βιώσιμη. Σε ένα μεγάλο βαθμό λοιπόν ο όρος «βιωσιμότητα» για εμένα δεν αναφέρεται μόνο στα υλικά, αλλά έχει να κάνει με την ποιότητα «του βίου που διάγει» κάποιος. 

Για εμένα το κομμάτι της βιωσιμότητας έχει ευρύτερη αξία. Στη δουλειά και τη ζωή μου ως καταναλώτρια θα σκεφτώ εάν πραγματικά χρειάζομαι κάτι. Στο κομμάτι του ρούχου, θα σκεφτώ πώς μπορώ να ράψω κάτι με υφάσματα που έχω μαζέψει και όταν θέλω να αγοράσω κάτι μελετάω από πού θα το αγοράσω και σε τι ποσότητα θα το χρειαστώ. Ως δημιουργός θα κοιτάξω και θα σκεφτώ πολύ εάν έχω τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσω ένα ήδη υπάρχον κουστούμι και συχνά θα προσπαθήσω να μαζέψω υλικά από δεύτερο χέρι. 

Οι σπουδές μου και η δουλειά μου μου επιτρέπουν να δημιουργώ ιστορίες και να χτίζω ολόκληρες προσωπικότητες και χαρακτήρες μέσω της εικόνας και ειδικότερα του ρούχου. Δεν είμαι μία σχεδιάστρια μόδας, αλλά μία αφηγήτρια σκηνοθέτιδα που χρησιμοποιεί το ρούχο ως νήμα αφήγησης. 
Θεωρώ ότι το κομμάτι της «βιωσιμότητας» είναι ένα τεράστιο και ευαίσθητο κομμάτι για κάποιον που το διαλέγει ως γραμμή πλεύσης. Έχει να κάνει με κοινωνικές, περιβαλλοντικές, ηθικές αποφάσεις και πεποιθήσεις του καθενός, άλλα πάνω από όλα απαιτεί ισορροπία. Αυτό που εγώ διαβάζω πίσω από τη βιωσιμότητα είναι η ευσυνείδητη κατανάλωση και παραγωγή.

Mango

Υπάρχει κάποια διαδικασία που ακολουθείς κάθε φορά για τα σχέδια σου ή αλλάζει ανάλογα με το αντικείμενο;

Αλλάζει κάθε φορά ανάλογα με το αντικείμενο, το έργο και το μήνυμα που θέλεις να περάσεις. Καθώς και με την ομάδα που συνεργάζεσαι. Προσωπικά μου αρέσει να ξεκινάω τις συνεργασίες μου κάνοντας μία γενική συζήτηση μέσα από ένα χαοτικό brainstorming. Η πρώτη λέξη ή ιδέα που θα πούμε και μου μένει στο μυαλό ως εικόνα είναι συνήθως η κατεύθυνση που θέλω να ακολουθήσω και να εξερευνήσω περισσότερο.

Ποια είναι τα βασικά υλικά που χρησιμοποιείς;

Ύφασμα! Αλλά αυτό μπορεί να σημαίνει χίλια δυο πράγματα. Το είδος υφάσματος και οι συνδυασμοί υφασμάτων μπορεί να αλλάξει κάθε φορά εντελώς το τελικό αποτέλεσμα. 

Έχεις μια αγαπημένη δημιουργία, και αν ναι, γιατί είναι ξεχωριστή για σένα;

Για την ώρα θα διάλεγα την πιο πρόσφατη δουλειά μου, δηλαδή το «rethink Fashion» με την adidas. Ήταν μια καινούργια και διαφορετική ευκαιρία που μου δόθηκε μέσα από αυτό το event και έμεινα πολύ ικανοποιημένη με το τελικό αποτέλεσμα και την συνεργασία μας.  

Από που αντλείς έμπνευση;

Κυρίως από εικόνες, φωτογραφίες και χρώματα. Ξεφυλλίζω πολύ βιβλία με συλλογές φωτογραφιών, και μετά βλέπω ταινίες και παρακολουθώ εκθέσεις εικαστικών. Ειδικά στις ασπρόμαυρες φωτογραφίσεις, ο τρόπος που θα γράψει το φως στον χώρο είναι κάτι μαγικό!

Δύο από τα αγαπημένα μου βιβλία στα οποία επιστρέφω πολύ συχνά τελευταία είναι το «Being Irish» του Claude Le Gall καθώς και το «In Waiting» της Ειρήνης Βουρλούμη. Όποτε τα κοιτάζω φαντάζομαι τα σκηνικά, τα φώτα, το stand για τα μαλλιά και το make-up και ηθοποιούς ή μοντέλα να διασχίζουν τους χώρους για την ετοιμασία των γυρισμάτων.

Είναι η βιωσιμότητα το μέλλον της μόδας ή μια «φούσκα που θα σκάσει»;

Η βιωσιμότητα είναι ένα τεράστιο κομμάτι όχι μόνο για το μέλλον της μόδας, αλλά για τον πλανήτη. Η φούσκα που ελπίζω ότι θα σκάσει είναι η ετοιματζίδικη αισθητική που περιβάλει το κομμάτι της sustainable fashion και του sustainable lifestyle. Δεν μπορούμε όλοι να έχουμε το ανακυκλωμένο και ανακυκλώσιμο παγουρίνο ή να αγοράζουμε τζιν από οργανικό βαμβάκι και τσάντες φτιαγμένες από 100 ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια. Θεωρώ ότι πολύ σοφά και όμορφα όλο και περισσότερος κόσμος, και όλο και νεότερος κόσμος, ασχολείται και προβληματίζεται με το κομμάτι της βιωσιμότητας. Αλλά πρέπει να προσεγγίζουμε φρέσκα και με διαρκή διάθεση ανανέωσης τη βιωσιμότητα έτσι ώστε να μην καταλήξει σε κατι ξεκάθαρα εμπορικό και ελιτίστικο. 

Πώς είναι να ζεις ανάμεσα σε δύο χώρες και να ασχολείσαι με τη μόδα; Επηρεάζουν οι δύο κουλτούρες η μία την άλλη;

Η ενασχόλησή μου με τη μόδα είναι δευτερογενής. Δεν δουλεύω σε ατελιέ μόδας και θεωρώ τον εαυτό μου σε μεγάλο βαθμό καλλιτέχνη, παρατηρητή της μόδας. 
Η αλήθεια είναι ότι για την ώρα νιώθω πιο οικεία τα πράγματα στην Αγγλία. Λείπω από την Ελλάδα αρκετά χρόνια και το προσωπικό μου στιλ καθώς και τα «όρια» μου για το τι φοριέται έχουν διαμορφωθεί αναλόγως. 
Σίγουρα, η Αγγλία μου έχει δώσει μία αυτοπεποίθηση και τόλμη να δοκιμάζω καινούργια πράγματα και σε μένα αλλά και στη δουλειά μου. Για μένα η Αγγλία στην πλειοψηφία της είναι πιο trendy, τολμηρή, με έντονα χρώμα και διακριτικό sexiness, καθώς και έχει μία πιο ανοιχτή και υποστηρικτική στάση στον πειραματισμό.
Στην Ελλάδα, αντιστοίχως, θεωρώ ότι δεν είναι τόσο ανοιχτά στον πειραματισμό τα πράγματα. Αλλά αυτό είναι η δική μου απόψη, όπου όπως είπα και πιο πάνω, έχω μείνει και διαμορφώσει το στιλ μου πιο πολύ στα standards της Αγγλίας.

Σε γνωρίσαμε μέσα από την δράση Rethink Fashion της adidas. Εσύ σε τι έχεις κάνει «rethink» στη ζωή σου;

Έχω κάνει αρκετό «rethink» στο κομμάτι της διαχείρισης του άγχους κάθε φορά που αντιμετωπίζω το άγνωστο μίας νέας δημιουργίας. Καθώς, και στο πόσο επιτρέπω στον κόσμο γύρω μου να με επηρεάζει αρνητικά. 
Κάνω κάτι που αγαπάω πολύ και πιστεύω ότι εύκολα μπορεί κανείς να χαθεί μέσα στην απορρόφηση της δουλειάς. Όταν περνάς τόσες ώρες πάνω από ένα σχέδιο ή μια ραπτομηχανή, ξαφνικά αυτό γίνεται για σένα ο κόσμος όλος και χάνεις επαφή με την πραγματικότητα. Η δουλειά μπορεί να καταλήξει κάτι λίγο εμμονικό, η άποψη του καθενός μπορεί να σε επηρεάσει, και η δική σου ουσιαστική «βιωσιμότητα» να πάει περίπατο.
Σε αυτή τη συνθήκη, θα κάνω ένα βήμα πίσω, θα κοιτάξω την κατάσταση από πιο μακριά και θα δώσω στον εαυτό μου το χρόνο να κάνει «rethink» για την στάση μου απέναντι σε ό,τι καθιστά τα πράγματα δυσκολοβίωτα.

Υπάρχει κάποιος sustainable σχεδιαστής ή brand που σε εμπνέει;

Εκτιμώ πολύ τη Vivienne Westwood. Κάθε φορά, θα βρίσκεται στα moodboards μου και στο web search μου. Είναι ένα μίγμα fan girl τόσο από την αισθητική αλλά και τη στάση της, καθώς και τον ακτιβισμό της.
Επίσης, ο Charles Jeffrey της μάρκας Loverboy, που ακολουθεί μια γραμμή πιο punk που παίζει με την έννοια του έμφυλου. Το στυλιστικό κομμάτι από τα ρούχα, τα μαλλιά και το make up θυμίζει ζωγραφικό καμβά τυλιγμένο πάνω σε performers. Τον βρίσκω πολύ απελευθερωτικό στο εικαστικό κομμάτι του, αλλά δυστυχώς δεν έχω βρει κάτι καθαρά στο κομμάτι της βιωσιμότητας και το brand του.

Πώς θα περιέγραφες το δικό σου στιλ;

Παρόλο που η μόδα που παρακολουθώ και μ’ αρέσει έχει μία πιο τσαλακωμένη, punk αισθητική, εγώ ντύνομαι λίγο πιο θηλυκά. Αλλά με ένα edge ή κάποιο στοιχείο να σπάει λίγο το θηλυκό στερεότυπο.
Μου αρέσει το πάντρεμα πολλών και καμιά φορά «αντίθετων» στοιχείων, αντρικό/γυναικείο, χαριτωμένο ροζ/ μαύρο ροκ. καθώς και μοτίβα! Σε πιο γίηνα και ξεβαμμένα χρώματα αλλά λατρεύω υφάσματα με prints.  
Φοράω αποκλειστικά φορέματα και φούστες γιατί μου αρέσει να υπάρχει κίνηση και άνεση στα ρούχα μου. Φοράω πάντα αντρικά παπούτσια και όταν ο καιρός το χρειάζεται παλτό, παλιό και «κλεμμένο» από τη ντουλάπα της γιαγιάς που το κάνει λιγάκι πιο England, preppy style. Είναι λιγάκι μπέρδεμα όπως το σκέφτομαι το πράγμα τώρα, χρωματιστό φόρεμα, αντρική αρβύλα και preppy πανωφόρι, αλλά το διασκεδάζω.

Έχεις κάποιο μότο που σου δίνει δύναμη και έμπνευση να προχωράς;

Πολύ ελληνικό και το λέω συχνά: «βουρ στον πατσά!». Κυριότερος λόγος; Το βρίσκω αστείο! Δεν είναι τόσο για έμπνευση αλλά περισσότερο για κίνητρο. Αλλά από ‘κει και πέρα όποτε βλέπω ότι έχω κολλήσει, το λέω φωναχτά στον εαυτό μου. Πολλές φορές νομίζω κολλάμε σε μία ιδέα στο μυαλό μας και η δουλειά δεν προχωράει. Όταν με πιάνω να έχω κολλήσει έτσι, φωνάζω στον εαυτό μου για να μου θυμίσω ότι πρέπει να κάνω κάτι. Έστω και αν αυτό το κάτι είναι πολύ μικρό, μπορεί να βοηθήσει στη ροή της δουλειάς αργότερα.

Ποια είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον;
 
Μέσα στην καραντίνα μέσα από πολλά ραψίματα, diy στο σπίτι, περιποίηση φυτών και ατέλειωτες ώρες στον υπολογιστή άρχισα να σχεδιάζω ένα δικό μου brand ρούχων. 
Ξεκίνησα να το δουλεύω αρκετά πρόσφατα λίγο πριν το lockdown σταματήσει στην Αγγλία. Επιστρέφοντας στη δουλειά δεν έχω προχωρήσει όσο θα το ήθελα.
Σχεδιάζω ένα brand, non-binary, sustainable και slow fashion με βασικό ανθρωποκεντρικό άξονα. Δηλαδή θα είναι ρούχα το οποία θα είναι φτιαγμένα και σχεδιασμένα για να «κάθονται» σωστά στο σώμα του καθενός. Αυτό θα είναι εφικτό μέσα από μία σειρά επιλογών για customizable, made in order, made in measure ρούχα. 

Η ιδέα αυτή είναι κυρίως για ανθρώπους που μπορεί να βιώνουν οποιαδήποτε σωματική δυσφορία ή δυσκολία. Απευθύνεται κυρίως σε ένα κοινό non-binary, gender fluid, ανθρώπους με ειδικές ανάγκες αλλά και ανθρώπους με σωματικές «ιδιαιτερότητες». 
Η ιδέα είναι ότι εσύ πρέπει να φοράς το ρούχο και όχι το ρούχο εσένα, καθώς και ότι το προσωπικό στιλ και αισθητική είναι κάτι που πρέπει να βγαίνει προς τα έξω. 
Η έμπνευση έρχεται από προσωπική εμπειρία όταν δεν μπορείς να βρεις να φορέσεις κάτι που να σου κάνει σωστά ή δεν είναι ακριβώς το στιλ σου και αυτό το τόσο «ανόητο» πραγματάκι μπορεί να επηρεάσει πως αισθάνεσαι για το σώμα σου και την εικόνα σου για την υπόλοιπη ημέρα. Η σκέψη μου ήταν ότι αν εγώ που μπορώ και μεταποιώ και ράβω ρούχα το βιώνω αυτό, πόσο πιο δύσκολο είναι για κάποιον που δεν «κολλάει» σαν σώμα, στιλ κ.λπ. στην αισθητική των mainstream μαγαζιών στα οποία έχουμε πρόσβαση ως καταναλωτές. 

Μπορείτε να βρείτε τη Μαρίνα στο Instagram και στο προσωπικό της site.