Έχουν περάσει ακριβώς 61 χρόνια από μια ηλιόλουστη φθινοπωρινή μέρα στο Ντάλας, που άλλαξε την ιστορία, σόκαρε τον κόσμο και παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα αμερικανικά μυστήρια. Όσο κι αν οι δεκαετίες περνούν, η υπόθεση της δημόσιας δολοφονίας του Αμερικανού προέδρου, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, την 22η Νοεμβρίου του 1963, εξακολουθεί να έχει κενά, ρωγμές, που ιντριγκάρουν και τροφοδοτούν πολυάριθμες εικασίες και θεωρίες συνωμοσίας.
Το μυστήριο διαρκείας της δολοφονίας του JFK
Εκατοντάδες βιβλία, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές εκπομπές, χολιγουντιανές ταινίες και podcasts έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται με θέμα τα γεγονότα στο Ντάλας, που καθόρισαν την αμερικανική ιστορία. Κι όσο περισσότερα στοιχεία κι αν έχουν έρθει στο φως, τόσο πιο έντονα έχει ριζώσει η αμφιβολία για το τι πραγματικά συνέβη εκείνο το μεσημέρι της 22ης Νοεμβρίου.
Η τελευταία σπίθα, που αναπτέρωσε τη φωτιά
Χαρακτηριστικό είναι ότι πέρσι τέτοιο καιρό, ακριβώς εξήντα χρόνια μετά τη δολοφονία, ο 88χρονος αυτόπτης μάρτυρας και πρώην πράκτορας -μέλος της ασφαλείας της Τζάκι Κένεντι εκείνη τη μέρα- Πολ Λάντις, αποκάλυψε ότι είχε συλλέξει μια σφαίρα από την προεδρική λιμουζίνα και την είχε τοποθετήσει στο φορείο που μετέφερε το σώμα του Κένεντι.
Το νέο στοιχείο ήρθε σε απόλυτη αντίθεση με την επίσημη εκδοχή, δίνοντας έτσι νέα ώθηση σε ευρέως διαδεδομένες θεωρίες συνωμοσίας, που ποτέ δεν έσβησαν. Όλες τους, είτε αναφέρονται σε σχέδια εκτέλεσης των Κουβανών, της CIA, του FBI, της Μαφίας και του οργανωμένου εγκλήματος, είτε σε παρέμβαση εξωγήινων, συναινούν σε ένα σημείο: ότι ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, ο οποίος δεν δικάστηκε ποτέ, δεν έδρασε μόνος.
Ο εμβληματικός πρόεδρος και η κινηματογραφική εκτέλεση
Υπάρχουν, βεβαίως, πολλοί λόγοι που το ενδιαφέρον για τη δολοφονία του Κένεντι δεν ξεθώριασε στο πέρασμα του χρόνου. Κατά πρώτον, είχε καθοριστική σημασία για την αμερικανική ιστορία. Σηματοδότησε την αρχή του τέλους της ελπίδας των ‘60s και ξεκίνησε μια εποχή καχυποψίας και αμφισβήτησης, που εντάθηκε με τραγικά γεγονότα όπως οι δολοφονίες του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κένεντι το 1968 και σκάνδαλα όπως το περίφημο Γουότεργκειτ στα ‘70s.
Κατά δεύτερον, μιλάμε για τον εμβληματικό κι αγαπημένο για τους περισσότερους πρόεδρο της Αμερικής. Έναν πρόεδρο “νέας κοπής”, τηλεοπτικό, με γοητεία και χιούμορ, κομψή σύζυγο και χαριτωμένα παιδιά. Τα πάνω από 2.000.000 γράμματα συμπαράστασης και παρηγοριάς, που έλαβε τις επόμενες μέρες η χήρα Τζάκι, καταδεικνύουν το μέγεθος του σοκ που ο θάνατος του προκάλεσε παγκοσμίως στην εποχή του.
Πέραν αυτού, σημαντικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι η τραγική στιγμή αιχμαλωτίστηκε στο διάσημο ερασιτεχνικό “Zapruder film”, δηλαδή στα 26 δευτερόλεπτα, που τράβηξε με την προσωπική κάμερα του ο Άνταμ Ζαπρούντερ, ο οποίος κατέγραφε την επίσκεψη του προέδρου. Το ξαφνικό τίναγμα στο κεφάλι του Κένεντι, η Τζάκι, με λερωμένο με αίμα ροζ ταγιέρ, που σκαρφαλώνει στο πίσω μέρος της προεδρικής λιμουζίνας, είναι εικόνες που καταγράφονται στη μνήμη όποιου το έχει δει έστω και μία φορά.
Η πλευρά της ιστορίας, που παραμένει άγνωστη
Ο βασικότερος, όμως, λόγος που η δολοφονία του Αμερικανού προέδρου εξακολουθεί να ιντριγκάρει είναι το μυστήριο διαρκείας που την περιβάλλει. Ένα χρόνο μετά τη δολοφονία, η επιτροπή Warren απεφάνθη ότι ο Όσβαλντ ενήργησε μόνος, όταν πυροβόλησε τρεις φορές εναντίον του προέδρου, σκοτώνοντας τον με την τρίτη σφαίρα.
Τα κίνητρα του δράστη, όμως, παραμένουν θολά και αδιευκρίνιστα, καθώς ο Όσβαλντ δεν είχε ποτέ τον χρόνο να αναπτύξει τη δική του άποψη. Δολοφονήθηκε δύο μέρες μετά από τον Τζακ Ρούμπι, σε μια πράξη που σύμφωνα με την αναφορά της επιτροπής, κρίθηκε ως εκδήλωση πατριωτισμού. Έτσι, η δική του πλευρά της ιστορίας, παραμένει ουσιαστικά ανείπωτη.
Το κοινό ποτέ δεν πείστηκε ότι η επίσημη είναι και η πραγματική ερμηνεία των γεγονότων, ενώ έρευνες εξακολουθούν να δείχνουν ότι έξι στους 10 Αμερικανούς θεωρούν ότι ήταν κι άλλοι αναμεμειγμένοι στη δολοφονία. Το ίδιο ισχύει και για πολυάριθμους συγγραφείς, σκηνοθέτες και καλλιτέχνες, που επιχείρησαν να δώσουν τις δικές τους εξηγήσεις.
Μυθοπλασία και ντοκουμέντα
Υπολογίζεται πως περίπου 40.000 διαφορετικά βιβλία έχουν εκδοθεί με θέμα τη δολοφονία του Κένεντι. Κάποια με συλλογή στοιχείων που στηρίζουν πάση φύσεως εναλλακτικές θεωρίες, άλλα με έρευνες γύρω από το προφίλ του Όσβαλντ (όπως η 750 σελίδων βιογραφία του, που έγραψε ο Νόρμαν Μέιλερ) και άλλα με καθαρή μυθοπλασία, όπως το -αγαπημένο- 11/22/63 του Στίβεν Κινγκ, που αφηγείται την ιστορία από την πλευρά ενός ταξιδιώτη στο χρόνο, που επιχειρεί να προλάβει το έγκλημα.
Στη μεγάλη οθόνη, η ιστορία της δολοφονίας έχει μεταφερθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους (π.χ. στη “Δεύτερη ευκαιρία” του 1993 ο Κλιντ Ίστγουντ υποδύθηκε τον πράκτορα που απέτυχε να προστατεύσει τον Κένεντι), όμως αναμφίβολα, η πλέον συζητημένη και αμφιλεγόμενη ταινία σχετικά με την εκτέλεση του Αμερικανού προέδρου είναι το “JFK” (1991) του Όλιβερ Στόουν, που κατηγορήθηκε για αυθαίρετη ανάμειξη μυθοπλασίας με αληθινά ντοκουμέντα.
Κατά την εκδοχή του Στόουν, η CIA ήθελε τον Κένεντι νεκρό, γιατί σχεδίαζε να αποκλιμακώσει τη σύγκρουση στο Βιετνάμ. Θεωρία, που στο πέρασμα των δεκαετιών συγκεντρώνει και τους περισσότερους οπαδούς -καθώς στηρίχθηκε και από την απροθυμία του FBI και της CIA να δημοσιοποιήσουν όλα τα στοιχεία.
Η θεωρία του Ντόναλντ Τραμπ
Στους οπαδούς των θεωριών συνωμοσίας για τη δολοφονία του Κένεντι ανήκει και ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος στο παρελθόν είχε “χτυπήσει” ανοιχτά πολιτικούς αντιπάλους του, όπως π.χ. τον Τεντ Κρουζ (αντίπαλο του για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών το 2016), αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο -κουβανικής καταγωγής- πατέρας του είχε εμπλοκή στη δολοφονία του Κένεντι κι ότι είχε συναντήσεις με τον Όσβαλντ.
Οι δεκαετίες, που έχουν περάσει όχι μόνο δεν έχουν φωτίσει την υπόθεση, αλλά έχουν εντείνει την πεποίθηση του κοινού ότι δεν μπορεί παρά να κρύβονται σκοτεινές δυνάμεις πϊσω από την εκτέλεση του JFK. Γεγονός είναι πως 61 χρόνια μετά, παραμένει ένα μυστήριο διαρκείας, σαν μια ιστορία ατελής, που πολλοί επιχείρησαν να αφηγηθούν, αλλά κανείς δεν γνωρίζει το τελευταίο κεφάλαιο.
