Άρθρα 31 και 32 από τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού:
31.Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν στο παιδί το δικαίωμα στην ανάπαυση και στις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου, στην ενασχόληση με ψυχαγωγικά παιχνίδια και δραστηριότητες που είναι κατάλληλες για την ηλικία του και στην ελεύθερη συμμετοχή στην πολιτιστική και καλλιτεχνική ζωή.
32.Τα Συμβαλλόμενα Κράτη σέβονται και προάγουν το δικαίωμα του παιδιού να συμμετέχει πλήρως στην πολιτιστική και καλλιτεχνική ζωή και ενθαρρύνουν την προσφορά κατάλληλων και ίσων ευκαιριών για πολιτιστικές, καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες και για δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου.
Δεν είναι καθόλου τυχαία η νομική αναγνώριση και κατοχύρωση της σπουδαιότητας που έχει το παιχνίδι και η ψυχαγωγία για τα παιδιά. Μέσω του παιχνιδιού κάθε παιδί μαθαίνει να επικοινωνεί, να φαντάζεται, να μοιράζεται και ουσιαστικά να ζει. Ευτυχώς, μετά από μια δεκαετία εντατικής ενασχόλησης με τη γνωστική και σχολική ανάπτυξη των παιδιών, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια στροφή στη φροντίδα της συναισθηματικής ανάπτυξης και ψυχικής ισορροπίας τους.
Βέβαια οι απαιτήσεις για τα παιδιά είναι ακόμα αυξημένες, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η ηλικία κατά την οποία τα παιδιά ξεκινούν τις διάφορες επιμορφωτικές δραστηριότητες. Οι γονείς- με γνώμονα τις περισσότερες φορές την ανάπτυξη των ικανοτήτων και την απόκτηση εφοδίων ώστε να καλύπτουν αυτές οι απαιτήσεις (κυρίως ακαδημαϊκής φύσης)-, γεμίζουν το πρόγραμμα του παιδιού μην αφήνοντας πολλές φορές χρόνο για παιχνίδι και ανεμελιά.
Ενώ είναι κατανοητή η προσπάθεια, θα πρέπει να δοθεί περισσότερος χρόνος στα παιδιά, ώστε να βιώσουν την ηλικία τους και αυτό είναι κάτι που πρέπει να προβληματίσει όχι μόνο τους γονείς, αλλά και το δομημένο εκπαιδευτικό σύστημα.
Η συνεχής παρακολούθηση και πρόσληψη πληροφοριών δημιουργεί μια δυσκολία στην αφομοίωση τους και μειώνει κατά πολύ την ικανότητα των παιδιών για συγκέντρωση. Ήδη, θα πρέπει να τονιστεί πως τα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία τους, έχουν συγκεκριμένο χρονικό εύρος διατήρησης της προσοχής και της αυτοσυγκέντρωσης τους. Επιπλέον, η συνεχής μεταπήδηση από τη μια δραστηριότητα στην άλλη, δεν αφήνει περιθώριο στα παιδιά να βιώσουν αρκετά τι κάνουν και να το εκτιμήσουν. Ως αποτέλεσμα, από αρχικά εξουθενωμένα καταλήγουν αδιάφορα προς τα ερεθίσματα που τους δίνονται.
Επιπλέον, ο ελεύθερος χρόνος είναι τόσο απαραίτητος και σπουδαίος για τα παιδιά, όσο είναι και για τους ενήλικες. Η επαφή με τη φύση, τα παιχνίδια με τα άλλα παιδιά και η ξεγνοιασιά χτίζουν εμπειρίες και προσωπικότητες.
Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η παιδικότητα και η ανεμελιά δεν επιστρέφουν. Αντίθετα, η σωστή βίωση της παιδικής ηλικίας μας ακολουθεί σε όλη μας την πορεία και μας επιτρέπει να κρατήσουμε ζωντανή τη δύναμη και την ενέργεια που φέρει το παιδικό παιχνίδι και να τις διοχετεύουμε στις ολοένα πολυπλοκότερες προκλήσεις της ζωής. Αλλά για να τις κρατήσουμε για πάντα, πρέπει να τις έχουμε βιώσει πάνω σε κούνιες, γύρω από κούκλες και κυνηγώντας μια μπάλα…
Ευχαριστούμε την Καλλιόπη Σαρρή, Ψυχολόγος. Ειδικευμένη στην Παιδαγωγική Ψυχολογία ([email protected])
