Τα παιδιά είναι καθρέφτης μας. Σωστά; Και καθρέφτης της κοινωνίας μας και του τρόπου σκέψης μας. Σωστά επίσης;
Θα σας διηγηθώ μία μικρή ιστορία που συνέβη πριν κάποια χρόνια και ήταν η στιγμή που αυτό που ήδη γύριζε στο μυαλό μου, άρχιζε να σφυρίζει και αποφάσισα να μιλάω. Χωρίς να ντρέπομαι ότι θα φέρω σε δύσκολη θέση τον άλλο- γιατί τελικά ο άλλος έφερε σε δύσκολη θέση εμένα. Όχι να προσβάλω. Όχι να θυμώνω. Αλλά να μιλάω. Με επιχειρήματα και με πράξεις. Ξανά και ξανά.
Είμαι με τα παιδιά μου, ένα ανοιξιάτικο μεσημέρι στην παιδική χαρά αμέσως μετά το σχολείο. Μαζί και άλλοι συμμαθητές τους, επίσης με κάποιον ενήλικα.
Χρειάστηκε να πεταχτώ στο σούπερ μάρκετ που ήταν ακριβώς δίπλα και μία μαμά συμμαθητών των παιδιών μου, μου λέει «πήγαινε τώρα» θα τα προσέξω εγώ.
Όντως έφυγα σαν αστραπή- πρώτη φορά άφηνα τα παιδιά μου στην παιδική χαρά χωρίς εμένα και παρόλο που ήξερα τη μαμά δεν ένιωθα άνετα να την φορτώσω με άλλα δύο παιδιά μικρής ηλικίας.
Φεύγοντας από το σούπερ μάρκετ, πήρα για τα παιδιά από μία μικρή σοκολάτα. Φτάνω στο πάρκο, φωνάζω τα παιδιά τα οποία φυσικά ενθουσιάζονται και τρώνε τη σοκολάτα τους. Και εκεί, μπροστά όχι μόνο στα δικά μου μάτια αλλά και της μαμάς τους, τα παιδάκια- συμμαθητές, ενώ ο κάδος ήταν δίπλα τους πετάνε το χαρτί κάτω.
Το βλέπω. Το βλέπει και η μαμά τους. Αντίδραση καμία. Μετράω εσωτερικά μέχρι το δέκα. Τίποτε. Παίρνω εσωτερική ανάσα- πρώτη φορά θα μιλούσα- βάζω την γλυκιά μου φωνή και λέω «Γιώργο, κάτι σου έπεσε». Σιωπή.
Ο Γιώργος, με κοιτάει – ξέρει πολύ καλά τι του έπεσε γιατί δεν του έπεσε, απλά το άφησε να πέσει -σύμφωνα με τους νόμους της βαρύτητας, αν αφήσεις κάτι από τα χέρια σου, θα πέσει -. Και τελικά μόνος του, σκύβει το μαζεύει και το ρίχνει στον κάδο που ήταν δίπλα του. Έτσι απλά. Χωρίς υπόδειξη και χωρίς κάποια άλλη κουβέντα.
Η μαμά είπε ένα ετεροχρονισμένο αμηχανοαδιάφορο «Ναι, ναι» και το συμβάν ολοκληρώθηκε.
Που θέλω να καταλήξω. Ο Γιώργος ήξερε πολύ καλά και τι έκανε με την κίνησή του και που έπρεπε να πετάξει το χαρτάκι του. Αλλά ακόμα και αν του έπεφτε και το ξεχνούσε, όλοι εμείς οι γονείς, οι κηδεμόνες, είμαστε εκεί για να βοηθήσουμε, να διδάξουμε, να κατευθύνουμε. Ένα παιδί δεν το διδάσκεις μόνο με τα βιβλία και με τα λόγια, το διδάσκεις με τη συμπεριφορά σου. Με τον τρόπο που στέκεσαι απέναντι στη ζωή, στο σύνολο.
Θα μου πείτε για ένα χαρτάκι κάνεις έτσι; Ναι, για ένα χαρτάκι. Γιατί το χαρτάκι θα γίνει κουτάκι, το κουτάκι θα γίνει σακούλα, θα γίνει τασάκι που αδειάζει στο δρόμο από το αυτοκίνητο.
Και το χαρτάκι αυτό, σε μια παιδική χαρά, θα γίνει χαρτάκια και μετά θα την επισκεπτόμαστε εμείς οι γονείς και θα λέμε «τι βρώμικη παιδική χαρά! Κανένας δεν την καθαρίζει;».
Προφανώς την καθαρίζει, αλλά αν είναι η κάθε οικογένεια να θέλει τον προσωπικό της «μαζευτή» σκουπιδιών, ε, όχι τότε με αυτή την έννοια, κανένας δεν την καθαρίζει. Αν προσέξεις εσύ, αν προσέξω εγώ, αν μιλήσεις την ώρα που δεις να ρίχνουν κάτι κάτω, αν θυμίσεις στο παιδί σου ότι το σκουπίδι πάει στον κάδο και αν μια μέρα δεις μια σακούλα στην ακροθαλασσιά και σηκωθείς να την πάρεις ίσως την επόμενη μέρα όλοι οι υπόλοιποι που ήταν μαζί σου στην παραλία και έκαναν ότι δεν την βλέπαν - γιατί θα την μαζέψει ο αόρατος καθαριστής- , ίσως την επόμενη μέρα σηκωθεί και κάποιος άλλος μαζί σου.
Ή ακόμα και αν δεν σηκωθεί και απλά βγαίνει από την θάλασσα αντί να την παραμερίσει, μπορεί να την μαζέψει. Και μαζί, όταν θα μαζέψεις και εσύ τη σακούλα που βρήκες να πάρεις και το παιδί σου. Και έτσι ίσως μια μέρα, θα έχεις καταφέρει κάτι πολύ σπουδαίο. Και ίσως μια μέρα αυτοί που σεβόμαστε το περιβάλλον και τους γύρω μας γίνουμε πολλοί. Και ίσως ενεργοποιήσουμε και αυτούς που δεν το είχαν καν στο μυαλό τους, να αρχίσουν να σκέφτονται την προέκταση της κίνησής του.
Και τότε ίσως μαζί ακόμα και αυτοί που ακόμα και τότε, θα είναι άξεστοι, αγενείς και πρωτίστως αδιάφοροι, ίσως τουλάχιστον τότε να σταματήσουν να το κάνουν, όχι επειδή τους έπεισες αλλά τουλάχιστον από ντροπή.