Anne Sullivan: Η άγνωστη ιστορία της δασκάλας που έβγαλε από το σκοτάδι και τη σιωπή τη διάσημη συγγραφέα Helen Keller
Έλενα Κρητικού
20 Οκτωβρίου 2020
Ένας δάσκαλος μπορεί να κάνει θαύματα στη ζωή και την πρόοδο ενός μαθητή όταν ενώνει όλες τις δυνάμεις του για να βγάλει προς τα έξω όλες τις ικανότητες του ατόμου που εκπαιδεύει.
Ή και το αντίθετο! Η Anne Sullivan, που έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα στις 20 Οκτωβρίου του 1936, ανήκε στην πρώτη κατηγορία δασκάλων, καθώς ήταν μία από εκείνες τις παιδαγωγούς, που είχαν ένα φωτεινό όραμα για κάθε μαθητή ανεξαρτήτων των δυσκολιών που συναντούσαν, μετατρέποντας το επάγγελμά τους σε λειτούργημα.
«Το μόνο πράγμα που είναι χειρότερο από το να είναι κανείς τυφλός είναι να έχει όραση μα όχι όραμα», Helen Keller
Ζωντανό παράδειγμα της εξαιρετικής δουλειάς που έκανε η Sullivan, ήταν η ανέλπιστη πρόοδος της τυφλής και κωφάλαλης μαθήτριας της, Helen Keller, η οποία με τη βοήθειά της, έγινε διάσημη συγγραφέας, λέκτορας και ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων! Ας πάρουμε όμως, τα πράγματα από την αρχή! Η Helen Keller είναι γνωστό πως ήταν τυφλή και κωφάλαλη. Για την ακρίβεια, οι γονείς της το αντιλήφθηκαν σε ηλικία 19 μηνών, αποφασίζοντας να την πάνε στο Ινστιτούτο Τυφλών της Βοστώνης.
Εκεί ανέλαβε την εκπαίδευσή της η παιδαγωγός, Anne Sullivan, η οποία είχε προβλήματα όρασης από τα 5 της χρόνια με αποτέλεσμα να έχει σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολείο. Η ίδια μεγαλώνοντας, αποφάσισε να σπουδάσει μαθηματικά, επιστήμες και ιστορία στο ίδρυμα Πέρκινς για τυφλούς. Έμαθε τη γραφή Braille και μετά από εγχείρηση ξαναβρήκε τη χαμένη της όραση. Ήταν μόλις 20 ετών όταν ανέλαβε τη Helen Keller, αλλά της αφοσιώθηκε ολόψυχα και για τα επόμενα 49 χρόνια παρέμειναν αχώριστες φίλες.
«…Η μις Sullivan ήρθε το Μάρτιο του 1887. Έτσι βγήκα από την Αίγυπτο και στάθηκα μπροστά στο Σινά. Μια θεϊκή δύναμη άγγιξε το πνεύμα μου και του έδωσε φως. Κι έτσι είδα πολλά θαύματα. Απ’ αυτό το ιερό βουνό ήταν που άκουσα μια φωνή να λέει: "Η γνώση είναι αγάπη και φως και όραση"».
Η Sullivan είχε δικό της σύστημα εκπαίδευσης και η Keller στην αρχή αδυνατούσε να συνεργαστεί μαζί της αφού ήταν για χρόνια βυθισμένη στη σιωπή και το σκοτάδι. Η Anne έμαθε στην Keller να μιλάει, χρησιμοποιώντας την μέθοδο Tadoma που συνδυάζει τον συλλαβισμό με τα δάχτυλα στην παλάμη, με την επαφή των δακτύλων στα χείλη και τον λαιμό του ομιλητή.
«Είχα αντιληφθεί πως η μητέρα μου και οι φίλοι μου δεν έκαναν όπως εγώ νοήματα, όταν ήθελαν να γίνει κάτι, αλλά μιλούσαν με το στόμα τους. Πότε πότε στεκόμουν ανάμεσα σε δυο ανθρώπους που συζητούσαν και άγγιζα τα χείλη τους. Δεν μπορούσα να καταλάβω και οργιζόμουνα. Κουνούσα κι εγώ τα χείλη μου και χειρονομούσα χωρίς αποτέλεσμα. Αυτό μ’ εξόργιζε τόσο πολύ μερικές φορές, που άρχιζα να κλοτσάω και να ξεφωνίζω μέχρι να πέσω κάτω απ’ την εξάντληση»
Καθημερινά, η δασκάλα διάλεγε γνωστά αντικείμενα του παιδιού. Με το ένα χέρι η Keller περιεργαζόταν το αντικείμενο και με το άλλο, η δασκάλα σχημάτιζε στην παλάμη της το σύμβολο για το συγκεκριμένο αντικείμενο. Στη συνέχεια, έβαζε το χέρι της μικρής στο στόμα της και πρόφερε την λέξη ξανά και ξανά.
Φυσικά, οι προσπάθειες δεν απέδωσαν αμέσως καθώς χρειάστηκε αρκετός καιρός για να έρθει η πρόοδος. Η Keller είχε το χέρι της κάτω μια βρύση με νερό και η Anne υπομονετικά σχημάτιζε το σύμβολο στην άλλη παλάμη. Η μικρή αρθρώνει για πρώτη φορά τη λέξη «νερό» έχοντας κατανοήσει τι είναι αυτό που βρέχει το χέρι της. Είναι τέτοιο το ξέσπασμα εκείνης της μέρας, που το κοριτσάκι σέρνει τη δασκάλα στην έκταση ρωτώντας να μάθει όσες περισσότερες λέξεις μπορούσε… Μέχρι το βράδυ είχε μάθει περισσότερες από 30 λέξεις και 6 μήνες μετά, πάνω από 600!
Η Keller μαθαίνει παράλληλα, την προπαίδεια και το σύστημα Braille! Μέχρι το τέλος της ζωής της μιλούσε και έγραφε με άνεση στα αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Ελληνικά και τα Λατινικά. Η Helen συνέχισε να κάνει τα ακατόρθωτα αφού λίγο μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, με την βοήθεια ενός διάσημου μουσικού κουαρτέτου της εποχής, (Zoellner Quartet), άρχισε να ακούει μουσική! Έβαζε το χέρι της πάνω σε ένα ειδικό ξύλο που δημιουργούσε ηχώ, και νιώθοντας τους παλμούς, μπορούσε να βιώσει τη μαγεία της μουσικής.
Μαζί με την Anne, ταξίδεψαν σε περισσότερες από 40 χώρες, δίνοντας ομιλίες πάνω στα ζητήματα που απασχολούν τους Κωφούς στην καθημερινότητά τους. Η θέληση της δασκάλας της να της διδάξει πολλά, βγάζοντας προς τα έξω την καλύτερη εκδοχή της μαθήτριας της, την κάνει δικαίως να θεωρείται μέχρι σήμερα, το θαύμα του 20ου αιώνα, καθώς υπήρξε το πρώτο τυφλό και κωφό άτομο, που αποφοίτησε από Πανεπιστήμιο και συνέχισε ως ηγετική φυσιογνωμία, όχι μόνο υπέρ των ανθρώπων με αναπηρίες, αλλά και υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.
Η Helen πέθανε στον ύπνο της το 1968 και οι στάχτες της τοποθετήθηκαν δίπλα στις στάχτες της Anne sullivan. Η Anne ήταν η πρώτη γυναίκα που τάφηκε στο Washington National Cathedral, ως αναγνώριση του παιδαγωγικού της έργου. Η ίδια απέδειξε έμπρακτα ότι ο καλός παιδαγωγός μπορεί κυριολεκτικά να κάνει το ακατόρθωτο και να αλλάξει τις ζωές των μαθητών του. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που η πιο γνωστή ταινία, που αφορά τις δύο γυναίκες, ονομάζεται «The miracle worker», (η θαυματοποιός)...
«Θυμάμαι εκείνο το πρωινό που για πρώτη φορά ζήτησα να μάθω τη σημασία της λέξης: «αγάπη». Δεν ήξερα ακόμη πολλές λέξεις. Είχα βρει στον κήπο μερικές πρώιμες βιολέτες και τις είχα φέρει στη δασκάλα μου. Αυτή πήγε να με φιλήσει, όμως εγώ εκείνο τον καιρό δεν ήθελα να με φιλάει κανείς άλλος εκτός απ’ τη μητέρα μου. Η μις Sullivan μ’ αγκάλιασε τρυφερά και συλλάβισε στο χέρι μου, «αγαπώ τη Helen». «-Τι είναι αγάπη;» ρώτησα. Μ’ έσφιξε πιο σφιχτά πάνω της και είπε: «Είναι εδώ». Πήρε το χέρι μου και τ’ ακούμπησε πάνω στην καρδιά μου. Εγώ πρώτη συνειδητοποιούσα τους χτύπους της καρδιάς μου. Τα λόγια της με προβλημάτισαν πάρα πολύ, γιατί τότε δεν καταλάβαινα παρά μόνον ό,τι άγγιζα.
«Η αγάπη είναι κάτι σαν τα σύννεφα που ήταν στον ουρανό πριν βγει ο ήλιος», απάντησε αυτή. Μετά, με ακόμη πιο απλά λόγια, που τότε δεν μπορούσα να καταλάβω, εξήγησε: «Δεν μπορείς να πιάσεις τα σύννεφα· αλλά αισθάνεσαι τη βροχή και ξέρεις πόσο χαίρονται τα λουλούδια και η διψασμένη γη όταν δέχονται τη βροχή ύστερα από μια ζεστή μέρα. Ούτε την αγάπη δεν μπορείς να την αγγίξεις· νιώθεις όμως τη γλυκύτητα που χύνει παντού. Χωρίς αγάπη δε θα ήσουν ευτυχισμένη, ούτε θα ήθελες να παίξεις»...
Η ιστορία και η βαθιά σχέση των δύο γυναικών είναι το πιο δυνατό παράδειγμα θέλησης, που μας υπενθυμίζει πως όλα μπορούν να συμβούν αρκεί να το θέλουμε πραγματικά και να το διεκδικούμε με όλη μας τη δύναμη!
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Instagram/ biography
Δείτε ακόμη: 3+1 μαθητές που έγιναν διάσημοι και διέψευσαν τα επικριτικά σχόλια των δασκάλων τους
"Με βραδεία αντίληψη, ελάχιστα κοινωνικός, διαρκώς χαμένος σε ηλίθια ονειροπολήματα". Έτσι, χαρακτηρίστηκε κάποτε ο γνωστός φυσικός, Albert Einstein. Η γνώμη των δασκάλων του συνόδευε τις σχολικές του επιδόσεις, κατά τα μαθητικά χρόνια, συνθέτοντας ένα προφίλ, πολύ διαφορετικό από την πραγματικότητα. Όπως ο ίδιος ισχυριζόταν, δεν καταλάβαινε τίποτε από τις κατεστημένες, εκπαιδευτικές αλήθειες. Είχε μονίμως, μία παράφορη περιέργεια και έπρεπε να στηρίζεται πάντοτε στη λογική, προκειμένου να αποδεχτεί μία αλήθεια. Ίσως, αυτό "ταλαιπωρούσε" τους παιδαγωγούς του. Παρά τις κρίσεις των δασκάλων ήταν πάντοτε με ένα χαρτί και ένα μολύβι στο χέρι για να λύνει προβλήματα αριθμητικής, ακόμη και σε φιλικές γιορτές. Όπως ο ίδιος ισχυριζόταν όμως, δεν είχε κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο, αν και μια σειρά από διατυπωμένες θεωρίες, τον ανέδειξαν στον σημαντικότερο επιστήμονα του 20ου αιώνα. Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Instagram/ alberteinstein.
"Αυτός ο χοντρομπαλάς βρίσκεται σε μόνιμη κωματώδη κατάσταση". Η συγκεκριμένη αντίληψη είχε διαμορφωθεί για έναν από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών, τον Honore de Balzac. Ο μαθητής που βρισκόταν σε "μόνιμη, κωματώδη κατάσταση", έγινε Γάλλος λογοτέχνης και θεμελιωτής του ρεαλισμού στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: wikipedia.org.
Η πιο άστοχη παρατήρηση ήταν εκείνη που είχε γίνει για τον Γερμανό συνθέτη και πιανίστα, Ludwig van Beethoven. Οι γονείς του άκουγαν συχνά, από τους δασκάλους του να λένε για τον ίδιο: "Τίποτα δεν έμαθε ποτέ του και τίποτα δεν πρόκειται να μάθει. Σαν συνθέτης πρόκειται για απελπιστική περίπτωση". Η λαμπρή πορεία του Beethoven έδωσε την απάντηση απέναντι στα επικριτικά σχόλια των εκπαιδευτικών του. Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: wikipedia.org.
