Ολυμπιακοί Αγώνες 1896: Η Συριανή «μαχήτρια» που έτρεξε στον Μαραθώνιο ενάντια στους κανόνες
Εύα Κονδύλη
6 Απριλίου 2021
Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στις 6 Απριλίου στην Αθήνα, ήταν η πρώτη διεθνής αθλητική διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων στη σύγχρονη εποχή. H συμμετοχή των γυναικών δεν επιτρεπόταν, όμως υπήρξε μια Ελληνίδα «μαχήτρια», η οποία πήγε κόντρα στους κανόνες και συμμετείχε με τον δικό της τρόπο στο Μαραθώνιο.
H Αθήνα θεωρήθηκε ως η ιδανικότερη πόλη για να φιλοξενήσει την πρώτη διεξαγωγή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, επειδή η Αρχαία Ελλάδα ήταν το μέρος που «γεννήθηκε» ο αρχαίος θεσμός. Η επιλογή έγινε σε συνέδριο που οργάνωσε ο Γάλλος ιστορικός Pierre de Coubertin στο Παρίσι, στις 23 Ιουνίου 1894, ενώ η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ιδρύθηκε επίσης κατά τη διάρκεια αυτού του συνεδρίου.
Οι αγώνες κράτησαν δέκα μέρες, από τις 25 Μαρτίου (ή 6 Απριλίου με το τότε ημερολόγιο), ημερομηνία που συνέπιπτε με την εθνική μας επέτειο και το Παναθηναϊκό Στάδιο αποτέλεσε τον χώρο όπου έγιναν η τελετή έναρξης και λήξης των Αγώνων, τα αγωνίσματα του στίβου, της γυμναστικής, της άρσης βαρών και της πάλης, καθώς και ο τερματισμός του Μαραθωνίου.
Συμμετείχαν 241 αθλητές από 14 χώρες και εκείνη που κέρδισε τα περισσότερα χρυσά (11) ήταν οι Η.Π.Α, ενώ η διοργανώτρια Ελλάδα κατέκτησε τα περισσότερα στο σύνολο με 46. Σημαντική στιγμή για τους Έλληνες ήταν η νίκη του Σπύρου Λούη στον Μαραθώνιο. Δεν επετράπη η συμμετοχή των γυναικών, καθώς ο Pierre de Coubertin θεωρούσε τη συμμετοχή τους «μη πρακτική, χωρίς ενδιαφέρον, αντιαισθητική και λανθασμένη».
Η Σταμάτα Ρεβύθη όμως, έτρεξε στη διαδρομή του Μαραθωνίου στις 11 Απριλίου, την επόμενη δηλαδή ημέρα από τον επίσημο αγώνα των ανδρών. Αν και δεν της επετράπη να εισέλθει στο στάδιο στο τέλος της κούρσας της, η Ρεβύθη ολοκλήρωσε τον μαραθώνιο σε 5 ώρες και 30 λεπτά και εξασφάλισε μαρτυρίες που επιβεβαίωναν εγγράφως το χρόνο έναρξης και τερματισμού της.
Η «ασταμάτητη» Σταμάτα Μελπομένη Ρεβύθη
Η Σταμάτα Μελπομένη Ρεβύθη καταγόταν από τη Σύρο. Από νωρίς χήρα, έμεινε μόνη με ένα μωρό παιδί. Ήταν 30 χρόνων και ζούσε φτωχικά στον Πειραιά και μη μπορώντας να βρει δουλειά, αναγκάζεται να περπατά κάθε μέρα 9 χιλιόμετρα από το σπίτι της στην Ομόνοια, όπου πηγαίνει για να εργαστεί οπουδήποτε.
Λίγες μέρες πριν από την επίσημη έναρξη των Αγώνων, συναντά έναν δρομέα ο οποίος προπονείται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ουσιαστικά αυτός της βάζει την ιδέα ότι αν συμμετάσχει στον Μαραθώνιο, θα τραβήξει πάνω της την προσοχή και τον θαυμασμό και ίσως πετύχει και την επαγγελματική της αποκατάσταση. Της είπε ότι έτσι θα κέρδιζε χρήματα και δόξα και ο βασιλιάς θα τη βράβευε.
Η άρνηση στη συμμετοχή της
Η Ρεβύθη φτάνει την Πέμπτη 9 Απριλίου στην τοποθεσία της εκκίνησης στον Μαραθώνα, όπου είχαν συγκεντρωθεί όλοι όσοι θα λάμβαναν μέρος στον Μαραθώνιο.
Λέγεται ότι τράβηξε τα βλέμματα πάνω της, με σχόλια όπως «μέχρι να τερματίσεις εσύ, θα έχει φύγει από το στάδιο ο κόσμος». Η Ρεβύθη απάντησε ότι «εσείς οι άνδρες δεν πρέπει να μιλάτε γιατί έχετε χάσει σε όλα τα αθλήματα από τους Αμερικάνους». Ένας δημοσιογράφος τη ρώτησε αν θα άντεχε να τρέξει χωρίς φαγητό και εκείνη δήλωσε πως είχε πεινάσει ξανά στη ζωή της. Όταν θήλαζε το παιδί της, δεν είχε ούτε ψωμί να φάει.
Οι διοργανωτές σε κάθε περίπτωση απέκλεισαν τη συμμετοχή της προβάλλοντας ως αιτία το ότι η αίτηση συμμετοχής της ήταν εκπρόθεσμη και ο ιερέας του Μαραθώνα, Ιωάννης Βελιώτης, αρνήθηκε να την ευλογήσει όπως όλους τους υπόλοιπους αθλητές.
Η δύναμη της επιμονής
Δεν το έβαλε όμως κάτω και την επομένη μέρα στις 08.00 το πρωί ξεκίνησε να τρέχει σε έναν δικό της ατομικό Μαραθώνιο, αφού εξασφάλισε πρώτα υπεύθυνη δήλωση που βεβαίωνε ότι ξεκίνησε από το ίδιο σημείο που ξεκίνησαν και οι Μαραθωνοδρόμοι για να καλύψει την ίδια απόσταση.
Έφτασε στo σημερινό νοσοκομείο Ευαγγελισμός, στις 13.30 το μεσημέρι, μετά δηλαδή από 5 ώρες και 30 λεπτά και εκεί την σταμάτησαν Αξιωματικοί του στρατού, που έλεγχαν όσους κατέρχονται προς το Παναθηναϊκό Στάδιο. Αυτός ο έλεγχος καταγράφηκε και έγινε αφορμή να συγκρατηθεί ο χρόνος που χρειάστηκε η Ρεβίθη.
Εκεί, τους είπε ότι θέλει να συναντήσει τον Γενικό Γραμματέα της Ολυμπιακής Επιτροπής, Τιμολέων Φιλήμων, που βρίσκονταν εντός του Σταδίου για να τον κάνει αυτόπτη μάρτυρα του Μαραθωνίου της και της εισόδου της στο Παναθηναϊκό Στάδιο, αλλά και να ζητήσει δουλειά για την ίδια ή να εξασφαλίσει με κάποιο τρόπο το παιδί της. Όμως οι Αξιωματικοί δεν την άφησαν να συνεχίσει.
Είναι άγνωστο αν η Ρεβύθη κατάφερε ποτέ να εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή για εκείνη και το παιδί της. Η πρώτη γυναίκα μαραθωνοδρόμος «χάθηκε στη σκόνη της ιστορίας», όπως έγραψε και ο Αθανάσιος Ταρασουλέας.
Η εφημερίδα Εστία της 4ης Απριλίου 1896, αναφέρεται στην «παράξενη γυναίκα, η οποία έχοντας τρέξει λίγες μέρες πριν στον δοκιμαστικό του Μαραθωνίου, σκόπευε να διαγωνιστεί την μεθεπόμενη ημέρα». Είπε «Αν με εμποδίζουν, θα βγάλω τα παπούτσια μου και θα συνεχίσω ξυπόλητη».
Δείτε ακόμη:
Η δύναμη και η ευελιξία του ανθρώπινου σώματος
Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
The Athletic Implied Nudes
