Οι CLiTTERATES θέλουν κάθε έφηβο κορίτσι να μάθει και να χαίρεται το σώμα του χωρίς ντροπή
Στεφανία Παπαδημητρίου
3 Ιουνίου 2024
Είναι 2024 και ακόμη χρειάζεται να λέμε ότι στις γυναίκες αρέσει το σεξ. Είναι 2024, και ακόμη συζητάμε για τον γυναικείο αυνανισμό που παραμένει ταμπού. Είναι 2024, και οι φράσεις «δύσκολες μέρες» και «είμαι αδιάθετη» χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τη γυναικεία περίοδο. Έχουμε φτάσει στο 2024 και δεν μιλάμε καν δυνατά για σερβιέτες και ταμπόν.
Αν ανήκεις στη δική μου γενιά (είμαι από τους τελευταίους millenials) μεγάλωσες σε έναν κόσμο βαθιά πατριαρχικό, με τα ζητήματα γύρω από το σώμα και τη σεξουαλικότητά σου να μη συζητιούνται ποτέ. Στο μάθημα της Βιολογίας στο σχολείο, στο κεφάλαιο για το αναπαραγωγικό σύστημα, είτε ένιωθες αμήχανα είτε κορόιδευες τις εικόνες, μαζί με τους συμμαθητές σου. Δεν μπορούσες να πεις ότι αυνανίζεσαι -ήταν αποκλειστικά προνόμιο των αγοριών- και δεν είχες social media. Ευτυχώς, τα νέα κορίτσια έχουν να αντιμετωπίσουν μία κάπως πιο αισιόδοξη πραγματικότητα -και οι CLiTTERATES διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό.
Πρόκειται για ένα project σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και ενδυνάμωσης για έφηβα άτομα (όχι μόνο κορίτσια, αλλά και για όσα το χρειάζονται). Μέσω μιας διαδραστικής multimedia πλατφόρμας, η κοινότητα στοχεύει να σπάσει τα ταμπού γύρω από το σεξ, να ανατρέψει τα έμφυλα στερεότυπα και να ενθαρρύνει τα κορίτσια να απαλλαγούν από τη ντροπή, την ενοχή και τον στιγματισμό που περιβάλλει το σώμα τους και τις λειτουργίες του.
Οι CLiTTERATEΣ δημιουργήθηκαν σαν απάντηση σε 2 σκέψεις που προβλημάτιζαν την Αριάδνη Στάγκου-Bell και την Ρόζα Βασιλάτου, την ομάδα πίσω από το εγχείρημα: πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας και οι επιλογές που έχουμε κάνει, εάν εξαρχής είχαμε συνολική ενημέρωση και ανοιχτή επικοινωνία, χωρίς ντροπή, για τη σεξουαλική μας υγεία; Πόσο λιγότερα περιστατικά έμφυλης βίας θα καταγράψουμε ως κοινωνία, αν ανατρέψουμε την παραγωγή καταπιεσμένων και
βίαιων ενηλίκων;
Έτσι λοιπόν έφτιαξαν το #vulvaverse, ένα safe space όπου κάθε κορίτσι θα μαθαίνει και θα χαίρεται το σώμα του χωρίς ντροπή, εστιάζοντας στην ενδυνάμωση και
την αποδόμηση των επιβλαβών έμφυλων στερεοτύπων που επιβαρύνουν δυσανάλογα τις γυναίκες. Και τώρα, μιλούν στο JennyGr για την πλατφόρμα τους, τις εσωτερικευμένες αντιλήψεις που αναπόφευκτα έχουμε και όσα χρειάζεται να αλλάξουν, για να νιώσουμε ότι έχουμε χώρο να εκφραστούμε ανοιχτά για όσα μας απασχολούν.
Μιλήστε μας για το #vulvaverse. Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε αυτόν τον ασφαλή κόσμο για τα κορίτσια;
Όταν μεγαλώνεις σε μία κοινωνία όπου κάτι δεν αποτελεί μέρος της πραγματικότητας σου, δεν μπορείς να συνειδητοποιήσεις ότι είναι κάτι που σου λείπει - δεν ακούς για αυτό, «δεν κάνει» να το αναφέρεις, δεν μαθαίνεις κάτι σχετικό, και αυτό το θεωρείς «φυσιολογικό».
Έτσι και με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, που στη δική μας γενιά δεν υπήρχε (όχι μόνο στο σχολείο, αλλά ούτε στο δημόσιο διάλογο), ήταν κάπως δεδομένο ότι θα μαθαίναμε για το σεξ είτε μόνες μας, μέσω του internet και της μη ρεαλιστικής πορνογραφίας, είτε μέσα από αναληθή δεδομένα που ακούγονταν σε παρέες. Αν κάποιο έφηβο ήταν τυχερό, ίσως είχε «ανοιχτόμυαλους» γονείς ή μεγαλύτερα αδέρφια που μοιράζονταν κάποιες ουσιαστικές πληροφορίες.
Πλέον που έχουμε μεγαλώσει, έχουμε αφουγκραστεί εμπειρίες που μας κόστισαν και έχουμε σκεφτεί πράγματα που θα κάναμε διαφορετικά στο ταξίδι της ανακάλυψης του σώματος και του εαυτού μας, εάν είχαμε πρόσβαση ως έφηβες σε έγκυρες πηγές, και σφαιρική-συμπεριληπτική πληροφόρηση για το σώμα, τη σεξουαλική υγεία και τη σεξουαλικότητα. Αυτή η συνειδητοποίηση μας οδήγησε στο #vulvaverse, ένα safe - and fun - space όπου κάθε κορίτσι μαθαίνει και χαίρεται το σώμα του χωρίς ντροπή, εστιάζοντας στην ενδυνάμωση και την αποδόμηση των επιβλαβών έμφυλων στερεοτύπων που επιβαρύνουν δυσανάλογα τις γυναίκες και τις θηλυκότητες.
Αφορμή για όλα αυτά στάθηκε μία μικρή χρηματοδότηση που λάβαμε μέσω του Stronger Together του British Council, ενός προγράμματος ανάπτυξης ηγετικών δεξιοτήτων για έμφυλα ζητήματα που παρακολουθήσαμε και οι δύο.
Στην Ελλάδα του 2024, θα λέγατε πως έχει προχωρήσει αρκετά προς την απενοχοποιηση ζητημάτων που δεκαετίες πριν δεν μπορούσαμε καν να συζητήσουμε (την έμμηνο ρύση, για παράδειγμα, ή την ανάγκη των γυναικών για σεξ που δεν είναι μικρότερη από εκείνη των ανδρών); Ποια θέματα παραμένουν ταμπού, κατά τη γνώμη σας, και τι χρειάζεται να γίνει για να τα ξεπεράσουμε;
Σίγουρα σε σχέση με παλαιότερα βλέπουμε ότι το θέμα του σεξ και της σεξουαλικής υγείας μπαίνει όλο και περισσότερο στο δημόσιο διάλογο και την επικαιρότητα, και αυτό μας χαροποιεί: οι επιρροές από το εξωτερικό εντείνονται, η ποπ κουλτούρα μας παρέχει όλο και περισσότερα προοδευτικά ερεθίσματα και τα social media δίνουν το χώρο για την ατομική έκφραση και τη δημιουργία κοινοτήτων που συζητούν ανοιχτά «θέματα-ταμπού». Πλέον, μπαίνει φρένο πολύ πιο δύσκολα στην πρόοδο και οι αντιστάσεις για την ένταξη της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία υποχωρούν σταδιακά μπροστά στις Ευρωπαϊκές οδηγίες και τις παγκόσμιες τάσεις.
Η περίοδος είναι ένα από τα θέματα που έχει λάβει ίσως την μεγαλύτερη “δημοσιότητα” τα τελευταία χρόνια: έχουμε δει καμπάνιες, οι διαφημίσεις για σερβιέτες επιτέλους χρησιμοποιούν κόκκινο υγρό αντί για μπλε, έχουμε εδώ και ένα χρόνο θέσπιση άδειας περιόδου στην Ισπανία, ενώ ο διάλογος για τον φόρο πολυτελείας των προϊόντων περιόδου έχει ανοίξει. Ωστόσο, πίσω από όλα αυτά, η περίοδος συνεχίζει να αποτελεί κάτι βρώμικο και ντροπιαστικό στο συλλογικό ασυνείδητο γιατί, στην πραγματικότητα, ό,τι έχει να κάνει με τις λειτουργίες του γυναικείου σώματος και την σεξουαλική έκφραση των θηλυκοτήτων, παραμένει ταμπού: από το ντύσιμο και την επιτελεστικότητα μιας γυναίκας, στον αυνανισμό, το πορνό, την έκτρωση, το Queer. Έχει να κάνει με απαγόρευση και καταπίεση της σεξουαλικότητας εν γένει, η οποία δεν πρέπει να «ξεφεύγει» ορίων που βρίσκονται συνεχώς υπό επιτήρηση από πατριάρχες ελεγκτές. Όλες αυτές είναι κουβέντες που πρέπει να ανοίξουν ακόμη περισσότερο.
Αντίστοιχα, θεωρούμε ότι δεν αναδεικνύονται αρκετά ούτε τα έμφυλα στερεότυπα που επιβαρύνουν τους άντρες, οι οποίοι επίσης καταπιέζονται από πολύ αυστηρά καλούπια αρρενωπότητας που έχουν έμμεσο αλλά και δολοφονικό αντίκτυπο στις γυναίκες.
Εσείς δυσκολευθήκατε να βγάλετε από μέσα σας αντιλήψεις που η κοινωνία επιβάλλει ως «κανονικές» ενώ δεν είναι;
Η απάντηση είναι πως ακόμη δυσκολευόμαστε να ξεπεράσουμε εσωτερικευμένες καταπιέσεις, όπως όλοι οι άνθρωποι, άλλωστε. Ο μισογυνισμός που φέρουμε μέσα μας, ο σεξισμός, τα στερεότυπα -έμφυλα και μη-, οι προκαταλήψεις, όλα αυτά είναι αγκυλώσεις που δεν ξεφορτώνεσαι δια παντός από την μία ημέρα στην άλλη. Πρώτα πρέπει να αναγνωρίσουμε πως αυτές οι αντιλήψεις είναι εσωτερικευμένες και κομμάτι του εαυτού μας - όσο και αν δεν μας αρέσει. Θέλει πολύ δουλειά, υπομονή και απεύθυνση για να καταφέρουμε να «ξεμάθουμε», να μετακινηθούμε και να απομακρυνθούμε στην πράξη από αυτές. Κάνοντάς το, όχι μόνο αποδεχόμαστε τον εαυτό μας και του δίνουμε αγάπη, αλλά γινόμαστε καλύτερ@ προς τα άτομα γύρω μας. Χρειάζεται συνεχή ενδοσκόπηση για να αναγνωρίσεις τι τελικά θες να κρατήσεις και τι να ξεφορτωθείς από ένα στενό πλαίσιο που αισθάνεσαι πως δεν σε χωράει. Και το να έχεις συμμάχους σε αυτό το επίπονο (αν και απελευθερωτικό) ταξίδι, είναι το καλύτερο εφόδιο!
Πού θέλετε να δείτε το #vulvaverse να φτάνει; Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;
Οι CLiTTERATEΣ είναι μια κοινότητα που χτίζουμε με πολλή αγάπη και έχουμε μεγάλα όνειρα για αυτήν! Σύντομα σκοπεύουμε να υλοποιήσουμε μια μεγάλη έρευνα για τη σεξουαλική δραστηριότητα των ανθρώπων στην Ελλάδα, ξεκινώντας από τον αυνανισμό, θέλουμε να κάνουμε webinars σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, να συναντηθούμε από κοντά και να γνωριστούμε με τα απίθανα πλάσματα της κοινότητας και με όλα εκείνα που θέλουν να συμπράξουμε, αλλά να βρούμε και μια ωραία αφορμή για αυτό: ένα get to know us party, μια ανοιχτή συζήτηση για το σεξ, μια ημερίδα με εργαστήρια ενδυνάμωσης ή και γιατί όχι; Ένα ολόκληρο φεστιβάλ σεξουαλικής αγωγής!
