Η Λένα Παπαληγούρα στο JennyGr: «Είναι επιτακτική ανάγκη να μεταδώσουμε το “γεννήθηκα για να αγαπώ και όχι για να μισώ”»

Η Λένα Παπαληγούρα έχει μια εσωτερική ποιότητα που σπάνια συναντάς στις ημέρες μας. Ο αυθορμητισμός, ο ρομαντισμός και η παιδικότητα είναι τρία στοιχεία που συνυπάρχουν στην προσωπικότητά της, ωστόσο ποτέ δεν θολώνουν τη ρεαλιστική ματιά της για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Η υποκριτική δεν είναι απλώς η δουλειά της. Γοητεύεται από την τέχνη και ποτέ δεν χάνει την όρεξη για δημιουργία. Για κάθε ηρωίδα που επιλέγει να ενσαρκώσει, υπάρχει ένας λόγος - τον οποίο ανακαλύπτει στην πορεία της μελέτης. Δεν φοβάται να καταπιαστεί με δύσκολους ρόλους - άλλωστε η γενναιότητα και η τόλμη συνετέλεσαν, ώστε να φτάσει εδώ που βρίσκεται σήμερα.

Το 2013, η Λένα Παπαληγούρα κέρδισε το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» για την ερμηνεία της στο έργο «Αόρατη Όλγα» του Γιάννη Τσίρου. Τότε, ίσως να γνώριζε πως αυτό ήταν μόνο η αρχή. Ίσως και όχι. Μέσα σε αυτή τη δωδεκαετία που ακολούθησε, έδωσε μορφή και φωνή σε σημαντικούς και απαιτητικούς ρόλους, ξεπέρασε τα όριά της, εξελίχθηκε, κερδίζοντας εγκωμιαστικές κριτικές για τις υποκριτικές ικανότητές της. Παράλληλα, δημιούργησε την οικογένειά της με τον Άκη Πάντο και έφερε στον κόσμο τους δύο γιους τους. Στα 40 χρόνια της, έχει «πιάσει» το νόημα της ζωής: να χαίρεται τις στιγμές και να ζει το παρόν.

WHO

Ευσταθία Τσαπαρέλη στο JennyGr: “Ως ηθοποιός, όταν έγινα μητέρα, σταμάτησαν να με παίρνουν τηλέφωνο για δουλειά”

Αυτό το καλοκαίρι, η Λένα Παπαληγούρα θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα υποδυόμενη την «Αντιγόνη» - έναν ρόλο που την «κυνηγούσε» χρόνια, όμως φέτος ένιωσε πως ήρθε το σωστό timing να τον αποδεχτεί. Με αφορμή αυτό το νέο επαγγελματικό κεφάλαιο, η ηθοποιός παραχώρησε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο JennyGr και μίλησε για τη ζωή της - επαγγελματική και προσωπική - σήμερα. Η ηθοποιός αναφέρθηκε στην παράσταση «Όσα παίρνει ο Άνεμος» και στον ρόλο της Σκάρλετ Ο’ Χάρα - που ανέβαινε μέχρι προσφάτως στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και θα επιστρέψει από τη νέα σεζόν - στη μητρότητα, στη σχέση της με τη δημόσια εικόνα, αλλά και στις φορές που έπεσε στην παγίδα της αυτοαμφισβήτησης.

@Τζίνα Σκανδάμη

Η συνέντευξη της Λένας Παπαληγούρα στο JennyGr:

• Τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε στον ρόλο της Σκάρλετ Ο’ Χάρα στην παράσταση «Όσα Παίρνει ο Άνεμος»;

Κατ’ αρχάς για εμένα ήταν μια πολύ ιδιαίτερη χρονιά, διότι ένιωσα ότι είχα τρεις φαναστικούς γυναικείους χαρακτήρες να φέρω εις πέρας. Ξεκινώντας από το «Prima Facie», μετά το «Όσα παίρνει ο Άνεμος» και τώρα με την «Αντιγόνη», είναι τρία γιγάντια πράγματα. Η Σκάρλετ Ο’ Χάρα από το έργο «Όσα παίρνει ο Άνεμος» μπορεί να σε γοητεύσει για πολλούς λόγους. Αυτός ο χαρακτήρας έχει μια πολυπλοκότητα, την οποία δεν είχα αντιληφθεί. Βλέποντας την ταινία, είχα καταλάβει μία πλευρά αυτής της ηρωίδας, οπότε είμαι πραγματικά τυχερή που μου δόθηκε η ευκαιρία να μπω πιο βαθιά στο μυθιστόρημα και να γνωρίσω περισσότερο αυτό το πρόσωπο, γιατί έτσι μπόρεσα να το φανταστώ εκ νέου.

Επίσης, η διασκευή της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούλη κάνει ένα «κλείσιμο ματιού» στην εποχή μας, διατηρώντας, παράλληλα, την εποχή στην οποία εξελίσσεται το μυθιστόρημα. Αυτή η ιδιαιτερότητα μας επιτρέπει να δούμε μέσα από τα μάτια του τώρα το τότε. Όταν διάβασα τη διασκευή, αυτό μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον. Ήταν από τα στοιχεία που μου επέτρεψαν να αφήσω τη φαντασία μου ελεύθερη, χωρίς να έχω ενοχές ότι πάω να αναμετρηθώ με κάτι, που έχει κάνει καταπληκτικά η Βίβιαν Λι.

Το γεγονός ότι μιλάμε για μία απόλυτα χειραφετημένη γυναίκα - αν και κάποιοι μέχρι σήμερα πιστεύουν ότι αυτό είναι αμφιλεγόμενο - σε βάζει σε σκέψεις: γιατί μία χειραφετημένη γυναίκα να θεωρείται αμφιλεγόμενη; Είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, αλλά για εμένα έχει πολλά γοητευτικά στοιχεία. Είναι μια ηρωίδα - αντιηρωίδα και είναι σαν να ταυτίστηκε κάπως με την ιστορία του τόπου της, έτσι αισθάνομαι εγώ, σαν η παράσταση να είναι η ιστορία επιβίωσής της και αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον.

«Δεν θεωρούσα ότι ήμουν η προφανής επιλογή για τον ρόλο της Σκάρλετ Ο' Χάρα, οπότε όταν μου το πρότεινε η Ιόλη Ανδρεάδη, πίστεψα ότι θέλει να φτιάξουμε κάτι άλλο»

• Πώς είναι για εσάς να μεταφέρετε έναν τόσο εμβληματικό κινηματογραφικό χαρακτήρα στη θεατρική σκηνή;

Είναι δύσκολο να μεταφέρεις έναν εμβληματικό κινηματογραφικό ρόλο στη θεατρική σκηνή, γιατί η εικόνα που έχεις από το πρόσωπο είναι πολύ ταυτισμένη στη συνείδηση του κόσμου, αλλά και στη δική σου. Συνεπώς, είναι δύσκολο να φανταστείς κάτι από την αρχή. Βέβαια, αυτή η διασκευή εμένα με βοήθησε. Το ίδιο ισχύει και για το casting. Δεν θεωρούσα ότι ήμουν η προφανής επιλογή γι’ αυτόν τον ρόλο, οπότε όταν μου το πρότεινε η Ιόλη Ανδρεάδη, πίστεψα ότι θέλει να φτιάξουμε κάτι άλλο. Η παράσταση πήγε πολύ καλά και είναι συγκινητικό ότι ο κόσμος ακόμα βρίσκει τέτοια γοητεία σε αυτό το μυθιστόρημα.

@Τζίνα Σκανδάμη

• Στην εποχή της πολιτικής ορθότητας, πιστεύετε ότι αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε κλασικές ιστορίες, όπως το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος»;

Αυτές οι ιστορίες αφορούν μια συγκεκριμένη εποχή. Για να μπορέσεις να σχηματίσεις μια γνώμη για την εποχή σου, είναι καλό να γνωρίζεις τι συνέβαινε και σε παλαιότερες εποχές. Πιστεύω ότι μέσα από τη λογοτεχνία και τα μυθιστορήματα μαθαίνουμε και πολλά πράγματα για την ιστορία, οπότε δεν θεωρώ ότι οφείλεις να αλλάξεις κάτι. Εννοείται ότι, όταν καταπιάνεσαι με ένα τέτοιο μυθιστόρημα, η ματιά σου - ακόμα και να μην το θέλεις - σίγουρα το διαπερνάει, γιατί εμείς ζούμε σήμερα και έχουμε τις προσλαμβάνουσες του σήμερα, συνεπώς δεν μπορούμε να πούμε ότι είμαστε τελείως «καθαροί», όταν ερχόμαστε σε επαφή με ένα υλικό του τότε. Αυτό για εμένα γίνεται είτε το θέλεις είτε όχι.

Από εκεί και πέρα, το να επέμβεις στο μυθιστόρημα, δεν μπορώ να το καταλαβαίνω ως λογική, γιατί αν δεν απεικονίσεις τα πράγματα, όπως γράφονται, πώς μπορείς να επιτρέψεις στον άλλον να κάνει τις σκέψεις που αναλογούν σε αυτά; Το να συμπεριλάβεις μια παράγραφο - όπως υπάρχει στην παράστασή μας - η οποία φέρνει το τότε στο σήμερα, είναι ένας πιο ενδιαφέρον τρόπος να βοηθήσεις και την παράσταση και τον θεατή να συνομιλήσει με το σήμερα. Αν δεν γνωρίσεις το παρελθόν, δεν μπορείς να φτιάξεις το μέλλον.

@Τζίνα Σκανδάμη

«Η "Αντιγόνη" είναι ένα έργο που πιστεύω ότι το έχουμε ανάγκη σήμερα»

• Πώς προσεγγίζετε έναν τόσο σημαντικό ρόλο σαν αυτό της Αντιγόνης; Σας αγχώνει το «βάρος» της ιστορίας του έργου;

Αρχικά, μου αρέσει πολύ το αρχαίο δράμα, αλλά και η σύνθεση αυτής της ομάδας. Η «Αντιγόνη» είναι ένα έργο που το αγαπώ πάρα πολύ και είχα ασχοληθεί με αυτό το 2013 σε μια παράσταση της Νατάσας Τριανταφύλλη στο μουσείο Μπενάκη, που εγώ έκανα τότε την Αντιγόνη. Έκτοτε, μου το έχουν προτείνει ξανά αρκετές φορές, αλλά επειδή ήταν πολύ νωπή η μνήμη αυτής της παράστασης έλεγα «όχι». Φέτος, ένιωσα ότι έχει περάσει αρκετός καιρός, οπότε μπορώ να δω το έργο με μια άλλη ματιά. Πιστεύω ότι πρόκειται για ένα έργο που το έχουμε ανάγκη σήμερα. Αισθάνομαι ότι χρειαζόμαστε και την πίεση της Αντιγόνης και αυτό το πρότυπο της αντίστασης και του όχι, αυτό το αντιπολεμικό «γεννήθηκα για να αγαπώ και όχι για να μισώ», για εμένα είναι επιτακτική ανάγκη να το μεταδώσουμε στον κόσμο.

Συνεπώς, η χαρά και ο ενθουσιασμός είναι τα στοιχεία που κυριαρχούν περισσότερο. Η αγωνία είναι πιο πολύ δημιουργική, δεν φτάνει το σημείο του τρόμου. Πάντα ξεκινάω με την παραδοχή ότι αυτά τα κείμενα είναι τεράστια και ό,τι μπορείς να τα επισκεφτείς ξανά και ξανά και ότι κάθε φορά σου αποκαλύπτεται ό,τι μπορεί να σου αποκαλυφθεί ανάλογα με αυτό που είσαι και τη φάση που βρίσκεσαι, οπότε κάνω το καλύτερο που μπορώ, όπως είμαι τώρα. Αυτές οι ηρωίδες είναι σύμβολα και είναι ευλογία για έναν ηθοποιό, όταν καλείται να έρθει σε επαφή με τέτοια κείμενα. Αισθάνομαι πολύ τυχερή που συναντιέμαι σε αυτή την παράσταση με έναν εξαιρετικό θίασο αλλά και έναν σκηνοθέτη που εκτιμώ και αγαπώ πολύ.

@Τζίνα Σκανδάμη

«Η Αντιγόνη είναι μια συγκινητική ηρωίδα. Το συναίσθημα και η πίστη της στο δίκαιο είναι αυτά που την κινούν»

• Ποια είναι η δική σας «ανάγνωση» της Αντιγόνης; Είναι μια ηρωίδα, μια επαναστάτρια ή κάτι πιο ανθρώπινο;

Για εμένα η Αντιγόνη είναι όλα μαζί. Το έργο αναφέρεται σε δύο κόσμους - στη σύγκρουση του κόσμου του ορθολογισμού, της φιλοδοξίας, της εξουσίας με τον κόσμο των αιώνιων νόμων και της ανθρώπινης ηθικής. Για εμένα, η Αντιγόνη εκπροσωπεί αυτή τη σύνδεση με τον αιώνιο νόμο, αυτή την πίστη στον άνθρωπο, αυτό το πυρηνικό «όχι» ως αντίσταση, όταν αισθάνεται ότι κάτι προσβάλλει πολύ το πιστεύω της. Ο Θέμης Μουμουλίδης γράφει στον υπότιτλο «η ελεγεία μιας αντίστασης» και μου αρέσει πολύ αυτό, γιατί συμπυκνώνει και την ποίηση που έχει το έργο και τον χαρακτήρα της Αντιγόνης, που είναι ένα τέτοιο πρόσωπο. Είναι συγκλονιστικό ότι ο Σοφοκλής τη βάζει να έχει ρωγμές φόβου. Μέσα σε όλο αυτό το ηρωικό, είναι και ανθρώπινη. Είναι μια πολύ συγκινητική ηρωίδα. Το συναίσθημα και η πίστη της στο δίκαιο είναι αυτά που την κινούν.

• Θεωρείτε ότι το αρχαίο δράμα εξακολουθεί να «μιλάει» στο σημερινό κοινό με τον ίδιο τρόπο που το έκανε παλαιότερα; Ή χρειάζεται μια διαφορετική ερμηνευτική προσέγγιση;

Αυτά τα έργα είναι τόσο πυρηνικά που «δονούν». Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν επιβιώσει τόσα χρόνια. Όπως έχει αποδειχθεί, μάλιστα, αποτελούν τον πυρήνα για τη σύγχρονη δραματουργία. Νομίζω ότι αυτά τα έργα «μιλούν» και έχουν μια βαθιά ποίηση, την οποία έχουμε μεγάλη ανάγκη στις ημέρες μας. Τώρα, ερμηνευτικά, σίγουρα ο τρόπος που τα προσεγγίζουμε απαντάει στο ότι δεν μπορούμε να τα αγγίξουμε ερήμην της εποχής μας, γιατί και εμείς ζούμε σε αυτή την εποχή. Είναι σαν να μιλάμε για τα δικά μας θέματα μέσα από αυτά τα έργα. Αποτελούν όχημα για να επικοινωνήσεις κάτι μεγαλύτερο, το οποίο αγγίζουν.

Για να μπορέσω να ερμηνεύσω τον ρόλο και επειδή δεν μου είναι εύκολη η έκθεση και η διαδικασία της σκηνής, βρίσκω σε κάθε ηρωίδα στοιχεία που να είναι κοντά σε εμένα, που με γοητεύουν και θέλω να ταυτιστώ με αυτά. Πάντα κάτι βρίσκω. Την Τέσα στο «Prima Facie» την αγάπησα πολύ. Ήμουν και μόνη μου στη σκηνή, ήταν ένα προσωπικό στοίχημα. Αισθανόμουν χρέος να επικοινωνηθεί αυτό το θέμα, γιατί είναι κάτι που έχουμε ανάγκη να μιλάμε γι’ αυτό. Την αγάπησα πολύ, αλλά όλες τις αγάπησα. Δεν ξέρω. Όλοι οι ρόλοι ή είναι κοντά μου με έναν τρόπο ή δεν είναι. Αισθάνομαι πολύ πιο μικρή και καθημερινή σε σύγκριση με αυτές τις ηρωίδες, αλλά πάντα βρίσκεις πράγματα που σε γοητεύουν.

@Τζίνα Σκανδάμη

«Έγινα 40 και μέσα μου νιώθω μια ηρεμία, μια ησυχία. Βέβαια, ανησυχώ πολύ για τον κόσμο και για όσα βλέπω γύρω μου. Κάπως σαν να συγκρούονται αυτά τα δύο»

• Είστε μητέρα δύο αγοριών και ταυτόχρονα έχετε έναν απαιτητικό ρυθμό στη δουλειά. Υπάρχει σωματικό ή ψυχολογικό κόστος στο να προσπαθείς να ισορροπήσεις αυτά τα δύο;

Νιώθω σωματικά πολύ κουρασμένη. Ψυχολογικά μπορώ να σου πω ότι αισθάνομαι πολύ πιο γεμάτη σε σχέση με πριν, που δεν είχα τα παιδιά. Νιώθω ότι μου δίνουν μεγάλη δύναμη, όπως και η σχέση με τον Άκη (σ.σ τον σύζυγό της). Αισθάνομαι πολύ πιο ήρεμα. Έγινα 40 και μέσα μου νιώθω μια ηρεμία, μια ησυχία. Βέβαια, ανησυχώ πολύ για τον κόσμο και για όσα βλέπω γύρω μου. Κάπως σαν να συγκρούονται αυτά τα δύο. Η σωματική κούραση σχετίζεται και με την έλλειψη ύπνου. Όταν έχεις παιδιά, τις ώρες που θα αφιέρωνες στον ύπνο, τις αφιερώνεις σε αυτά.

• Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στο να μεγαλώνετε δύο μικρά αγόρια στη σημερινή εποχή;

Θέλω τα παιδιά μου να γίνουν καλοί άνθρωποι, έχοντας σεβασμό προς τη γυναίκα. Είμαι τυχερή, γιατί έχουν για πρότυπο τον πατέρα τους - που είναι καταπληκτικός πατέρας και σύντροφος - απλώς νομίζω πως το στοίχημα για όλους τους γονείς είναι να βρουμε τον τρόπο να μεγαλώσουμε ένα καλό παιδί, χωρίς, όμως, ταυτόχρονα να υποστεί την κακία των άλλων.

Είναι πολύ βίαιος ο κόσμος μας. Πώς μαθαίνεις σε ένα παιδί να οχυρωθεί στην κακότητα και στη βία, χωρίς να αλλοιωθεί ο πυρήνας του; Εμένα με ενδιαφέρει τα παιδιά μου να γίνουν καλοί άνθρωποι και από εκεί και πέρα θα βρουν τον δρόμο τους. Πιστεύω πως η καλοσύνη πάντα νικάει στο τέλος. Νομίζω πως τα παιδιά μαθαίνουν πιο πολύ από το παράδειγμα και από αυτό που βλέπουν στο σπίτι τους, οπότε θέλω να πιστεύω πως είμαστε στοιχειωδώς καλοί άνθρωποι, συνεπώς θα γίνουν και αυτά. Θέλω να αγαπούν και να εμπιστεύονται τον εαυτό τους και από εκεί και πέρα να έχουν όρια.

@Τζίνα Σκανδάμη

«Δεν με ενδιαφέρει να περνάμε μια πλασματική εικόνα στον κόσμο. Πιστεύω, ότι ειδικά στα νέα κορίτσια και στα νέα παιδιά, κάνει κακό το να δείχνουμε αυτή την πλασματική τελειότητα, γιατί το τέλειο δεν υπάρχει»

• Ποια είναι η σχέση σας με τα social media και τη δημόσια εικόνα σας; Σας αγχώνουν ή σας είναι αδιάφορα;

Είναι δύσκολο να σου περνάει αδιάφορο. Εμένα με ενδιαφέρει στις φάσεις που επιλέγω να με ενδιαφέρει, δηλαδή όταν θα πάω κάπου. Θα περιποιηθώ τον εαυτό μου, όπως θα έκανα κι αν δεν με φωτογράφιζαν. Αρνούμαι σθεναρά, βέβαια, να με ενδιαφέρει αυτό το θέμα κάθε στιγμή της ζωής μου. Όπως δεν φωτογραφίζω κάθε στιγμή της ζωής μου, επειδή δεν μου αρέσει, δεν με ενδιαφέρει και όταν θα πάω τα παιδιά μου στο πάρκο, αν κάποιος θα με φωτογραφίσει. Είναι παραβίαση της προσωπικής ζωής του άλλου.

Δεν με ενδιαφέρει να περνάμε μια πλασματική εικόνα στον κόσμο. Πιστεύω, ότι ειδικά στα νέα κορίτσια και στα νέα παιδιά, κάνει κακό το να δείχνουμε αυτή την πλασματική τελειότητα, γιατί το τέλειο δεν υπάρχει. Τις προάλλες μου είπε κάτι φοβερό ο γιος μου: με ρώτησε «γιατί μας λες ότι δεν υπάρχει το τέλειο, αφού υπάρχει η λέξη τέλειο». Του απάντησα ότι είναι αυτό που όλοι οι άνθρωποι θα ήθελαν, αλλά δεν υπάρχει. Δεν μπορείς να λες συνεχώς στα παιδιά ένα τόσο μεγάλο ψέμα. Ο μεγάλος γιος μου είναι έξι ετών.

@Τζίνα Σκανδάμη

• Έχετε περάσει ποτέ κάποια περίοδο αμφισβήτησης – είτε εσωτερική είτε εξωτερική; Και αν ναι, πώς τη διαχειριστήκατε;

Αμφισβητώ διαρκώς τον εαυτό μου. Απλώς μεγαλώνοντας νιώθω ότι μπορεί να είναι ένα γόνιμο μέρος της διαδικασίας, οπότε το αγκαλιάζω. Δεν θυμώνω, ούτε το απορρίπτω, το θεωρώ απλώς κομμάτι αυτής της διαδικασίας. Ίσα - ίσα που αν δεν συνέβαινε μπορεί και να ανησυχούσα, ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Μέσα στην πορεία μου έχω λάβει και αρνητικές κριτικές και σίγουρα, όταν έκανα τα πρώτα βήματά μου υπήρχε δυσπιστία λόγω του ονόματός μου. Ωστόσο, όλα εξαρτώνται από τη στάση που επιλέγεις να κρατήσεις εσύ. Δεν μπορούμε να αρέσουμε σε όλους, οπότε ας απευθυνούμε σε αυτούς που αρέσει αυτό που κάνουμε.

«Όσο μεγαλώνω, αντιλαμβάνομαι πόσο μικρή είναι η ζωή»

• Ποιο θεωρείτε ότι είναι το σημαντικότερο μάθημα που σας έχει δώσει η ζωή μέχρι τώρα;

Όσο μεγαλώνω, αντιλαμβάνονται πόσο μικρή είναι η ζωή. Βλέπω τους γονείς μου και τα παιδιά μου να μεγαλώνουν, και το σκέφτομαι εντονότερα όλο αυτό. Θα έπρεπε να είμαστε πιο ανοιχτοί προς τους άλλους και πιο γενναιόδωροι. Ο προσωπικός χρόνος έχει μεγάλη αξία, δεν θέλω να χάνω τις στιγμές και αυτό το σκέφτομαι τώρα περισσότερο.

• Τι είναι αυτό που σας κάνει να γελάτε αληθινά;

Τα παιδιά μου.

@Τζίνα Σκανδάμη

Φωτογραφίες: Τζίνα Σκανδάμη για το JennyGr

Πληροφορίες παράστασης:

«Αντιγόνη» σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη

Ερμηνεύουν: Λένα Παπαληγούρα, Μελέτης Ηλίας, Μιχάλης Οικονόμου, Θανάσης Δόβρης, Ιφιγένεια Καραμήτρου, Λίλα Μπακλέση, Λένα Μποζάκη, Γιώργος Νούσης, Βαγγέλης Σαλευρής , Ιώβη Φραγκάτου

Μετάφραση: Παναγιώτα Πανταζή

Περιοδεία σε όλη την Ελλάδα/Πρεμιέρα στις 28 Ιουνίου