Νίκη Κεραμέως: Η πολιτική και η Ελλάδα έχουν ανάγκη από γυναίκες ικανές, αξιόλογες, εργατικές, πολυπράγμονες

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη το 1980, η Νίκη Κεραμέως είναι δικηγόρος με σπουδές νομικής στη Σορβόνη και στο Χάρβαρντ. Είναι μία νέα γυναίκα, εργαζόμενη, παντρεμένη, έχει δύο γιους και μαζί με τις υπόλοιπες ιδιότητές της πριν λίγα χρόνια αποφάσισε να μπει στην ενεργή πολιτική ζωή της χώρας. Από τον Νοέμβρη του 2016 είναι τομεάρχης Παιδείας, της Ν.Δ. Με αφορμή τις εκλογές της Κυριακής, δε θα μπορούσα να μη τη ρωτήσω για το πολύπαθο σύστημα παιδείας, για την λειτουργία των σχολείων μας, για τις πρακτικές λύσεις και την αναβάθμισή τους, για τα Πανεπιστήμια μας. Μιλήσαμε όχι μόνο για το εάν υπάρχει ένας σαφής στόχος αλλά περισσότερο για το πώς θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί πρακτικά. Η Νίκη Κεραμέως, μοιράστηκε μαζί μας πτυχές της καθημερινότητάς της, συμβουλές για τις νέες γυναίκες που σκέφτονται να μπουν στην πολιτική και φυσικά απάντησε σε μία από τις πιο σταθερές ερωτήσεις της στήλης Working Girl, στο αν κλείνει ποτέ το κινητό της.

- Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με τα κοινά;

Πάντα θυμάμαι τον εαυτό μου να ασχολούμαι με τα κοινά, από μαθήτρια σε μαθητικούς συλλόγους, εν συνεχεία ως νεαρή δικηγόρος στη Αμερική, όταν προσέφερα αφιλοκερδώς νομικές υπηρεσίες σε ομάδες αστέγων, και αργότερα στην Ελλάδα, ως ιδρυτικό μέλος του φιλανθρωπικού μη κερδοσκοπικού σωματείου «Δεσμός». Αλλά η κεντρική πολιτική σκηνή έχει, εκ των πραγμάτων, ένα ειδικό βάρος. Αποφάσισα να μπω στον πολιτικό στίβο, γιατί πιστεύω στη δύναμη της συμμετοχής, στην αξία της προσφοράς, αλλά και στις μεγάλες δυνατότητες που έχει η χώρα μας. Έτσι αποδέχτηκα την εξαιρετικά τιμητική πρόταση του Αντώνη Σαμαρά να συμμετάσχω στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Και με την ίδια συνέπεια, εργατικότητα και επαγγελματισμό, θέλω να συνεχίσω να αγωνίζομαι για να αλλάξει η χώρα σελίδα.

- Ποια είναι η μεγαλύτερη διαφορά στην εργασιακή σας καθημερινότητα από την πρότερη ζωή σας έως σήμερα;

Επιβαρύνθηκε, με την είσοδό μου στην πολιτική, και ο ελεύθερος χρόνος είναι πλέον σπάνιος. Είναι ούτως ή άλλως δύσκολο, όπως γνωρίζετε, για μία γυναίκα να συνδυάζει παράλληλους και απαιτητικούς ρόλους. Προσπαθώ να έχω ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά μου όσο περισσότερο μπορώ, αλλά δεν τα καταφέρνω τόσο όσο θα ήθελα.

- Τι είναι αυτό που αγαπάτε περισσότερο στην πολιτική;

Ότι είναι δημιουργική και ότι μπορείς να καλυτερέψεις τις ζωές των ανθρώπων. Την επικοινωνία με τους πολίτες, που είναι ζεστή και σε γεμίζει δύναμη, παρά τις αντιξοότητες, και τη δυνατότητα που σου δίνει η πολιτική να συμβάλεις σε σημαντικές τομές στη χώρα. Οι νέοι άνθρωποι – εφόσον έχουμε την ευκαιρία – οφείλουμε να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και ευθύνες και να μην παραμένουμε αδρανείς, περιμένοντας από άλλους να δρομολογήσουν τις αλλαγές που ελπίζουμε να δούμε.

- Τι θα αλλάζατε στην παιδεία μας; Τι πρέπει να ενισχυθεί στη δημόσια παιδεία περισσότερο κατά τη γνώμη σας;

Πολλά. Προτείνουμε μια γενναία μεταρρύθμιση σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες για να δημιουργήσουμε κοινωνικό κεφάλαιο, αλλά και να καταστήσουμε τη χώρα περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης. Η Παιδεία επλήγη περισσότερο τα τελευταία χρόνια από τη λογική της ήσσονος προσπάθειας, τον εξισωτισμό προς τα κάτω και τη δαιμονοποίηση της αριστείας. Η πορεία αυτή πρέπει να ανασχεθεί. Να αποκατασταθούν οι έννοιες της σκληρής δουλειάς, της επιβράβευσης της προσπάθειας, της αυτοβελτίωσης και της αριστείας. Χρειάζεται μεγαλύτερη ελευθερία στις σχολικές μονάδες και στροφή στην καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων - όπως η ομαδική δουλειά, η συνεργατικότητα και η κριτική σκέψη - και ψηφιακών δεξιοτήτων - όπως η ψηφιακή επικοινωνία και ενσυναίσθηση, η ασφαλής χρήση διαδικτύου - εν αντιθέσει με την επικρατούσα ως σήμερα στείρα αποστήθιση. Έμφαση πρέπει να δοθεί πλέον στην καλύτερη αξιοποίηση της γνώσης.

- Χρόνια τώρα έχουμε σχεδόν παράδοση σε αυτή τη χώρα κάθε ή σχεδόν κάθε υπουργός Παιδείας με το που αναλαμβάνει, αλλάζει και το σύστημα. Μπορεί έτσι να χτιστεί ένα σύστημα με δομή και συνέπεια το οποίο πραγματικά θα εξελίξει τις γενιές που έρχονται;

Ασφαλώς όχι. Η συνεκτική πολιτική στην εκπαίδευση προϋποθέτει αποτελεσματικό σχεδιασμό και πολιτική βούληση να υλοποιήσεις τις αναγκαίες τομές.

- Ως γυναίκα, υπεύθυνη στον Τομέα Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, έχοντας γνώση και αντίληψη για το τι συμβαίνει στο χώρο, ποιες είναι οι προτάσεις σας για ένα υγιές δημόσιο σχολείο; Και ποιες οι προτάσεις που θα βοηθήσουν πραγματικά την σύγχρονη οικογένεια και την σύγχρονη εργαζόμενη μητέρα σε σχέση με τις παροχές και τις δυνατότητες που μπορεί να δώσει στα παιδιά της το δημόσιο σχολείο;

Μεταξύ των προτεραιοτήτων μας είναι να ενισχύσουμε σημαντικά την προσχολική αγωγή και εκπαίδευση, με στόχο να μην μείνει κανένα παιδί εκτός παιδικού σταθμού. Αν μας εμπιστευτούν οι πολίτες τη διακυβέρνηση της χώρας, θα απελευθερώσουμε το δημόσιο σχολείο από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου Παιδείας, οργανωτικά και διοικητικά, θα δώσουμε έμφαση στην καλλιέργεια των ήπιων και των ψηφιακών δεξιοτήτων, δείχνοντας παράλληλα περισσότερη εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς. Θα ενισχύσουμε το θεσμό των Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων. Κεντρική προτεραιότητα, επίσης, η ανάκτηση του αυτόνομου παιδαγωγικού ρόλου του Λυκείου. Ακόμη, προτείνουμε, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα απόκτησης κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας και πληροφορικής εντός του σχολείου. Ως προς τη στήριξη των νέων γονέων, η Νέα Δημοκρατία προτείνει αφ’ ενός φορολογικά και οικονομικά κίνητρα, αφ’ ετέρου προώθηση οριζόντιων πολιτικών, π.χ. πιο ευέλικτων μορφών εργασίας για τους νέους γονείς, αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για τις άδειες λοχείας και μητρότητας/πατρότητας, και επέκταση των υποστηρικτικών δομών με έμφαση στους παιδικούς σταθμούς.

- Βλέπουμε παραδείγματα δημόσιων σχολείων προτύπων λειτουργίας – και άλλα με προβληματική ή αδιάφορη υπόσταση – κυρίως ως προς τα προγράμματα, τις δράσεις ακόμα και τους δασκάλους που τα «τρέχουν». Αυτό πως μπορεί γίνει ενιαίο στο σύνολο της χώρας και όχι κατά περίπτωση - εάν δηλαδή θέλει και έχει όρεξη, φαντασία και έμπνευση ο διευθυντής που αναλαμβάνει;

Υπάρχουν πράγματι ποιοτικές διακυμάνσεις. Ένα εργαλείο για την εξομάλυνση των διακυμάνσεων αυτών είναι η υλοποίηση ενός συνεκτικού προγράμματος επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών με βάθος και διάρκεια. Δεν έχει γίνει επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για σχεδόν μια δεκαετία. Ένα άλλο εργαλείο είναι η αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών. Προκρίνουμε την αξιολόγηση με στόχο τη βελτιωτική διαδικασία, χωρίς τιμωρητικό χαρακτήρα. Και το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να γίνει με ένα σύστημα αυτοαξιολόγησης και αξιολόγησης σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Πρέπει να διασφαλιστεί η ποιοτική βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης, κάτι που εν τέλει θα ωφελήσει όλη την εκπαιδευτική κοινότητα: μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς.

Πολλές φορές έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο, να βρίσκονται σε τάξεις δάσκαλοι που δεν είναι καλό να διδάσκουν και να αλληλεπιδρούν με παιδιά. Και ενώ θεωρητικά υπάρχει διαδικασία η οποία μπορεί να τους απομακρύνει από τις τάξεις και τους εντάξει σε μία θέση γραφείου, πρακτικά το σύστημα είναι με δεμένα χέρια - όπως άλλωστε σε διάφορες περιπτώσεις αντίστοιχες στο δημόσιο τομέα. Πρακτικά καταλήγουμε γονείς να περιμένουν απλά να περάσει η χρονιά και το πρόβλημα - ο προβληματικός δάσκαλος σε αυτή την περίπτωση - να αναλάβει απλά μία άλλη τάξη; Υπάρχει τρόπος η πρακτικότητα και η λογική του συστήματος να αλλάξει;

Έχουμε εμπιστοσύνη στους λειτουργούς της εκπαίδευσης και θεωρούμε ότι, στην μεγάλη πλειονότητά τους, επιτελούν το λειτούργημά τους με επαγγελματισμό, αφοσίωση, αποτελεσματικότητα, υπό αντίξοες πολλές φορές συνθήκες. Υπάρχουν, ασφαλώς, και εξαιρέσεις, όπως σε όλους τους επαγγελματικούς κλάδους. Όπως προανέφερα, η Νέα Δημοκρατία προτείνει ένα σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών με αποκλειστικό στόχο τη διαρκή βελτίωσή τους. Και φυσικά η διαδικασία αξιολόγησης συνδέεται με τη διαδικασία επιμόρφωσης. Ο εκπαιδευτικός που για κάποιους λόγους, ενδεχομένως προσωρινά, κρίνεται ως ακατάλληλος για διδασκαλία θα μπορούσε, με κάποια επιμορφωτικά σεμινάρια, να επανέλθει στην τάξη κανονικά. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αυτό που έχει σημασία είναι να θεσπιστούν διαδικασίες και να υπάρχουν οι κατάλληλες υποστηρικτικές δομές κοντά στη σχολική μονάδα.

- Για τα πανεπιστήμια ποια είναι η πρότασή σας; Έχουμε εξαιρετικά πανεπιστήμια, εξαιρετικά μυαλά που στο εξωτερικό τα αντιμετωπίζουν ως πολύτιμα, έμπρακτα, ενώ στην Ελλάδα βαλτώνουν. Πρακτικά πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;

Στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση στόχος μας είναι ακαδημαϊκά ιδρύματα πραγματικά αυτόνομα, αυτοδιοικούμενα, αξιολογούμενα, ανταγωνιστικά, σύγχρονα, εξωστρεφή, σε κοινό βηματισμό με την πραγματική οικονομία και την αγορά εργασίας. Οι προσπάθειες επίτευξης των ως αν στόχων βασίζονται σε 7 βασικούς άξονες.

1. Με σύγχρονους και αποτελεσματικούς θεσμούς διοίκησης, πχ με ξεκάθαρες και διακριτές αρμοδιότητες στα όργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου. Η επικάλυψη αρμοδιοτήτων στο παρελθόν προκάλεσε μεγάλες δυσλειτουργίες.

2. Με προγράμματα σπουδών χωρίς τον ασφυκτικό έλεγχο του Υπουργείου Παιδείας, όπως την απελευθέρωση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών από την τωρινή υπερρύθμιση και την περαιτέρω ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ’ αποστάσεως.

3. Με αξιολόγηση σε όλα τα επίπεδα. Ενδεικτικά, η κρατική χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων θα συνδέεται, μεταξύ άλλων, και με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.

4. Με την κατάργηση του ασύλου και την εξασφάλιση ομαλού και υγιούς ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Καθιερώνουμε την αυτεπάγγελτη επέμβαση των δημοσίων αρχών για όλες τις αξιόποινες πράξεις που λαμβάνουν χώρα στα Ιδρύματα.

5. Με την ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας των Ιδρυμάτων. Πρακτικά, μεταξύ άλλων, με την ενίσχυση της δημιουργίας επιχειρήσεων εντάσεως γνώσης (spin-off) και την απλοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ΕΛΚΕ.

6. Με την προσέλκυση νέων πόρων για τα Ιδρύματα επιπλέον της κρατικής χρηματοδότησης. Προς αυτή την κατεύθυνση, θα αξιοποιήσουμε και σχήματα ΣΔΙΤ.

7. Με ουσιαστικότερη διασύνδεση με την αγορά εργασίας, καθώς εκεί ακριβώς εντοπίζεται μία από τις μεγαλύτερες παθογένειες της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης, π.χ. μέσω της ενίσχυσης του θεσμού της πρακτικής άσκησης φοιτητών σε δημόσιους οργανισμούς, αλλά και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, σε συναφή με τις σπουδές αντικείμενα.

- Υπάρχει μία σκέψη που κάνετε όταν τελειώνετε για τη μέρα;

Σκέφτομαι και οργανώνω τι έχω να κάνω την επομένη.

- Τι θα λέγατε σε μία νέα γυναίκα που σκέφτεται να μπει στην πολιτική;

Να το προσπαθήσει, με πίστη στις δυνάμεις της. Η πολιτική και η Ελλάδα έχουν ανάγκη από γυναίκες ικανές, αξιόλογες, εργατικές, πολυπράγμονες.

- Τι συμβουλή θα δίνατε στον 20χρονο εαυτό σας;

Να προσπαθώ πάντα να ξεπερνάω τον εαυτό μου, να αγωνίζομαι για κάτι μεγαλύτερο από εμένα. Να θέτω υψηλούς στόχους που θα υπηρετoύν το κοινό καλό. Αυτά θα συμβούλευα τον νεαρό εαυτό μου, αλλά και τα παιδιά μου.

- Κλείνει ποτέ το κινητό σας;

Μόνο από μπαταρία!

- Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε 10 χρόνια;

Περίπου όπως τώρα, να προσπαθώ να χωρέσω σε ένα 24ωρο δραστηριότητες 30 ωρών.

- Το μότο σας;

Δεν έχω κάποιο, αν έπρεπε να διαλέξω θα έλεγα: «Ενωμένοι μπορούμε».