Οι ρίγες δεν υποτάχθηκαν ποτέ στους κανόνες: Η συναρπαστική ιστορία του πιο επαναστατικού μοτίβου

Ρίγες. Οριζόντιες ρίγες, κάθετες ρίγες, λεπτές, χοντρές ρίγες, πολύχρωμες ρίγες.

Οι ρίγες έιναι ένα μοτίβο που θεωρείται κλασικό και υπάρχει σε κάθε ντουλάπα, γυναικεία ή ανδρική. Οι ρίγες φέτος θα φορεθούν πολύ. Όπως και πέρυσι, όπως και πάντα. Όχι, δεν συμφώνησαν οι κορυφαίοι σχεδιαστές μόδας να τις εντάξουν στις runway συλλογές τους για τη σεζόν. Ούτε τις φορούν οι πιο διάσημες stars στις off duty εμφανίσεις τους. Όλα αυτά έχουν συμβεί ήδη και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν. Θα τις φορέσουν, όλες οι απλές, καθημερινές γυναίκες, ανεξαρτήτου βάρους, πλάτους, ύψους, και λοιπών διαστάσεων. Πολύ απλά, γιατί μπορούν. Όπως μπορούσαν και πέρυσι, όπως μπορούσαν και πάντα.

TRUE STORIES

Οι μοδίστρες του Άουσβιτς: Η ιστορία των γυναικών που έραβαν για να μείνουν ζωντανές

Αυτό που ίσως δεν γνωρίζατε, είναι πως οι ρίγες έχουν και μία μεγάλη ιστορία που εκτείνεται πολύ πίσω στους αιώνες.

Οι ρίγες είναι ένα από τα πρώτα παραδείγματα υφαντών υφασμάτων που εμφανίζονται στη βιομηχανία της μόδας, από την απαρχή της. Στο Μεσαίωνα, τα ριγέ ρούχα συνδέθηκαν με τους απόκληρους της κοινωνίας και άτομα που δεν ήθελαν να συμμορφωθούν με τους κανόνες. Όπως μας έχει διδάξει η ιστορία, επανειλημμένα, η κοινωνία φοβάται πάντα αυτούς που απορρίπτουν το συμβατικό, έτσι αυτή η αποστροφή για τις ρίγες αναπτύχθηκε από τον 13ο αιώνα, όταν οι ευρωπαϊκοί νόμοι καθιστούσαν νομική υποχρέωση για ορισμένους τύπους πολιτών να φορούν ρίγες.

Όσο εμβαθύνει κανείς στην ιστορία τους, ανακαλύπτει ότι οι ρίγες αρχικά φοριούνταν από πόρνες, ζογκλέρ και κλόουν. Τα τοπικά αρχεία λένε μάλιστα ότι το 1310 στη Βόρεια Γαλλία, ένας τσαγκάρης καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή απλώς τον εντόπισαν να φοράει το συγκεκριμένο μοτίβο. Οι ρίγες θεωρούνταν ακόμη και «πανί του διαβόλου», καθώς οι αιχμάλωτοι κατάδικοι φορούσαν ριγέ στολές που θα μπορούσαν εύκολα να εντοπιστούν και να αναγνωριστούν αν τύχαινε κάποιος να δραπετεύσει. Ωστόσο, πολλές αμερικανικές πολιτείες αποφάσισαν να καταργήσουν τη στολή ήδη από τον 20ο αιώνα, καθώς θεωρήθηκε σήμα ντροπής. 

Πότε λοιπόν το μοτίβο μετατράπηκε σε στιλ;

Η Αμερικανική Επανάσταση του 1783 ζήτησε μια σημαία που σχεδιάστηκε με 13 κόκκινες και λευκές ρίγες για να συμβολίσει τις 13 βρετανικές αποικίες που πολέμησαν για την ελευθερία και την αναγέννηση από την εξουσία της Αγγλίας. Η ρίγα είχε επίσης γίνει ήδη σύμβολο της Γαλλικής Επανάστασης του 1789. Ωστόσο, ήταν το 1846 όταν η Βασίλισσα Βικτώρια έντυσε τον γιο της Άλμπερτ με ένα ναυτικό κοστούμι για να επιβιβαστεί στο Royal Yacht και άρχισαν να γνωρίζουν δημοτικότητα.

Οι ναυτικοί φορούσαν αυτές τις οριζόντιες ριγέ στολές για πολλούς λόγους. Πρώτον, ήταν εύκολο να εντοπίσουν τους συντρόφους που είχαν πέσει στη θάλασσα. Έπειτα, ήταν εύκολο να φορεθούν γρήγορα, καθώς δεν είχαν κουμπιά και συμβόλιζαν μια κατώτερη θέση σε σχέση με τον καπετάνιο και τους επικεφαλής αξιωματικούς. Οι αριστοκράτες είχαν αρχίσει να φορούν κάθετες ρίγες για να δηλώσουν το κύρος τους.

Η επόμενη φορά που θα δούμε ρίγες να κάνουν το statement είναι στη δεκαετία του 1920. Το βιβλίο "Icons of Fashion" της Greda Buxbaum περιγράφει ότι με την έναρξη της δεκαετίας, οι ρίγες εμφανίστηκαν με τα πρόσφατα απελευθερωμένα γυναικεία ρούχα, καθώς αυτή ήταν μια από τις πρώτες φορές που επιτρεπόταν στις γυναίκες να συμμετέχουν σε ορισμένες αθλητικές δραστηριότητες. 

Το ναυτικό συνέχισε να είναι η βασική έμπνευση για τις ρίγες.

Η σχεδιάστρια μόδας Gabrielle ‘Coco’ Chanel έκανε διακοπές στη βόρεια ακτή της Γαλλίας όταν είδε τις στολές που φορούσαν οι ναυτικοί και τις ερωτεύτηκε. Την ενέπνευσαν να δημιουργήσει τη μίνιμαλ συλλογή της με nautical ύφος το 1917, ενώ σε εκείνη αποδίδεται η σχεδίαση του αυθεντικού breton top, με λευκές ρίγες 2 ιντσών και μπλε 1 ίντσας. Ονομάστηκε «Breton» τοπ από τους Bρετόνους ναυτικούς, που φορούσαν μπλούζα με 21 ρίγες για να συμβολίσουν κάθε νίκη του Ναπολέοντα.

Η θρυλική Coco σχεδίασε το φαρδύ τοπ για να φοριέται με ένα φαρδύ παντελόνι και να ενδυναμώσει έτσι το γυναικείο κοινό της. Διασημότητες όπως η Marilyn Monroe και η Audrey Hepburn τοποθέτησαν αυτό το στιλ στον χάρτη της μόδας. Το breton top υιοθετήθηκε αρχικά από την ανώτερη τάξη, αλλά φορέθηκε σχεδόν από όλες τις κοινωνικές τάξεις αργότερα στον 20ό αιώνα.

Με την άνοδο του Beach Culture, τα ριγέ ρούχα παραλίας κυριαρχούσαν στα μέσα του 19ου αιώνα. Από γυναικεία φορέματα παραλίας μέχρι τέντες και ανδρικά μαγιό όλα ήταν ριγέ. Καθώς ο προορισμός της παραλίας γινόταν σιγά-σιγά πιο προσιτός σε όλες τις τάξεις, η κατώτερη τάξη υιοθετούσε τα στιλ της ανώτερης κατηγορίας και οι ρίγες στην παραλία θεωρούνταν κομψές.

Εν τω μεταξύ η ποτοαπαγόρευση της Αμερικής είχε δώσει τη θέση της σε κάθε είδουςπαράνομες δραστηριότητες και οι επικίνδυνοι άνδρες όπως ο Al Capone φορούσαν κοστούμια με ρίγες ως στολή. Στα μέσα της δεκαετίας του 1940 η στολή γκάνγκστερ οδήγησε στο περίφημο «κοστούμι zoot» που χρησιμοποιήθηκε ως μια πολιτική δήλωση από κοινότητες που συχνά αγνοούνταν. Ταραχές ξέσπασαν το 1943 με Aμερικανούς στρατιώτες και ναύτες να αναζητούν ομάδες Αφροαμερικανών, Λατινοαμερικανών και Ιταλοαμερικανών ανδρών που ντύθηκαν με κοστούμια με ρίγες καθώς τα έβλεπαν ως «αντιπατριωτικά».

Οι υποκουλτούρες των hippies, punk και grunge υιοθέτησαν τις ρίγες στις διαφορετικές εμφανίσεις τους οι οποίες συνδέθηκαν πάντα με ένα σκοπό, να σταθούν ενάντια σε όποιον ή ό,τι τους καταπίεζε εκείνους ή υπονόμευε τις ιδέες τους.

Συμπερασματικά, οι ρίγες αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ένα σύμβολο. Ένα σύμβολο επανάστασης, αντικομφορμισμού και μαχητικότητας, που κυριάρχησε σε περιόδους σημαντικών πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών της ιστορίας.

Σε πολλές περιπτώσεις εξέφρασαν το καινούργιο, το πρωτοποριακό, ακόμα και την ίδια τη νεότητα. Θεωρήθηκαν άλλοτε ντροπιαστικές, άλλοτε κομψές, αλλά πάντα, μα πάντα, statement. Γιατί πάντα είχαν κάτι να πουν. Κάτι πολύ πέρα από την ίδια την αισθητική και τη σιλουέτα εκείνου που τις φορά. 

Όπως γράφει ο Michel Pastoureau στο βιβλίο του "The Devil’s Cloth: A History of Stripes & Striped Fabric", στο οποίο διατρέχει τη μακρά ιστορία της ρίγας στον δυτικό πολιτισμό και διερευνά την προέλευση, τη θέση και τη λειτουργία των οπτικών κωδίκων σε μια συγκεκριμένη κοινωνία: “Υπάρχει κάτι στις ρίγες, που αντιστέκεται στον εγκλεισμό από το κυρίαρχο σύστημα".

Έτσι, ενημερωτικά όλα αυτά, για όποιον ενδιαφέρεται.