Ήξερες ότι οδηγείς αυτοκίνητα που είναι ασφαλή μόνο για άντρες;
Ελένη Μπεζιριάνογλου
12 Φεβρουαρίου 2024
Πολλές αναλύσεις ατυχημάτων και μια έρευνα του τμήματος Εφαρμοσμένης Βιομηχανικής του Πανεπιστημίου της Virginia, έδειξαν ότι οι γυναίκες που φορούν κανονικά τη ζώνη ασφαλείας έχουν 73% μεγαλύτερη πιθανότητα να τραυματιστούν σοβαρά και 17% μεγαλύτερη πιθανότητα να σκοτωθούν σε τροχαίο, σε σύγκριση με τους άντρες.
Ο λόγος δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι για πολλά χρόνια, οι δοκιμές μετωπικής σύγκρουσης αυτοκινήτων πραγματοποιούνταν μόνο με ανδρικά ομοιώματα, τα γνωστά ως crash test dummies. Το ανδρικό ομοίωμα, που ονομάζεται «Hybrid III», δημιουργήθηκε το 1976 και χρησιμοποιείται ακόμα σήμερα - 50 χρόνια σχεδόν μετά. Το Hybrid III έχει το σωματότυπο του μέσου ενήλικου άντρα, οπότε η επαφή γίνεται με το θώρακα και προστατεύεται επαρκώς το κεφάλι. Από την άλλη, όμως, μια μικρόσωμη γυναίκα κινδυνεύει σοβαρά σε περίπτωση ατυχήματος αφού ο αερόσακος έρχεται σε επαφή με το ψηλότερο σημείο του σώματος αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο να τραυματίσει τη σπονδυλική της στήλη. Παράλληλα, οι γυναίκες συνηθίζουν να κάθονται πιο κοντά στο τιμόνι ώστε τα πόδια τους να φτάνουν τα πετάλια, γεγονός που δημιουργεί «λάθος γωνία» σε γόνατα και γοφούς κάνοντας τα πόδια πιο ευάλωτο σημείο σε περίπτωση ατυχήματος. Αυτός προφανώς ήταν και ο λόγος που το 2012, οι αρμόδιες για την ασφάλεια των επιβατών αμερικανικές αρχές επέβαλαν μέσω νόμου στις αυτοκινητοβιομηχανίες να χρησιμοποιούν και γυναικεία dummies.
Υπάρχει ισότητα στα crast test dummies;
Η μοναδική εταιρεία που φαίνεται να το είχε εφαρμόσει πριν καν οριστεί από το νόμο είναι η Mercedes-Benz. Εδώ και 20 χρόνια, η «μέση γυναίκα» έχει υπάρξει οδηγός, συνοδηγός και πίσω επιβάτης σε δοκιμές σύγκρουσης της Mercedes Benz και είναι ίση με το κλασικό ανδρικό ομοίωμα. Είναι περίπου 1,5 μέτρο ψηλή, ζυγίζει 49 κιλά, έχει στήθος και πιο έντονα «οστά» λεκάνης και όπως όλα τα ομοιώματα νέας γενιάς διαθέτει δεκάδες αισθητήρες σε διάφορα σημεία του σώματος. Σύμφωνα με τις στατιστικές, μόνο το 5% των αμερικανών γυναικών είναι πιο κοντές ή πιο ελαφριές. Η Mercedes-Benz, παράλληλα, χρησιμοποιεί και ένα ακόμη είδος γυναικείου dummy, σχεδιασμένο ειδικά για πλαϊνές δοκιμές συγκρούσεων.
Στην Ευρώπη, ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμα νομική υποχρέωση. Μάλιστα, σε σχεδόν κανένα από τα υποχρεωτικά για τις αυτοκινητοβιομηχανίες τεστ δεν είναι υποχρεωτική η χρήση γυναικείου dummy. Σε ένα ρυθμιστικό τεστ που είναι υποχρεωτική η χρήση του αφορά μόνο θέση επιβάτη και όχι οδηγού. Μάλιστα, άρθρο στο The Guardian αναφέρει ότι ο ευρωπαϊκός οργανισμός EuroNCAP αναγνωρίζει ότι κάποιες φορές χρησιμοποιούνται «μειωμένα» ανδρικά ομοιώματα. Μόνο που οι γυναίκες έχουν εντελώς διαφορετική σωματοδομή, άρα είναι αμφίβολο κάτά πόσο καλύπτονται σε θέματα ασφάλειας σε περίπτωση σύγκρουσης του αυτοκινήτου.
H Χάνα Πολ, Επικεφαλής των Dummy Testing στη Mercedes-Benz, εξηγεί ότι «τα “κελιά” των επιβατών, ακόμη και σε μικρά οχήματα, έχουν γίνει πολύ πιο σταθερά. Παράλληλα, σύγχρονα συστήματα συγκράτησης χρησιμοποιούνται πλέον σε όλες τις κατηγορίες οχημάτων. Ακόμη, τα συστήματα περιορισμού των ζωνών που μειώνουν την πίεση στο στήθος προσαρμόζονται στις απαιτήσεις των επιβατών με μια καθορισμένη καμπύλη δύναμης. Ωστόσο, υπάρχει ένα στοιχείο που εξακολουθεί να ισχύει σήμερα: βάσει παγκόσμιων στατιστικών, οι γυναίκες συχνά οδηγούν πιο παλιά και πιο μικρά αυτοκίνητα», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Diversity στα crash test dummies
Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των τύπων dummy που χρησιμοποιούνται έχει αυξηθεί, κυρίως λόγω των διαφορετικών ειδών συγκρούσεων που δοκιμάζονται. Συγκεκριμένα, η Mercedes-Benz αριθμεί περισσότερα από 120 τύπους dummy, από μωρά 3,5 κιλών έως εφήβους διαφόρων ηλικιών και υπέρβαρους ενήλικες. Επίσης, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι για μπροστινές, πίσω ή πλαϊνές συγκρούσεις. Βάσει των ερευνών της Mercedes-Benz, μεγαλύτερη ποικιλομορφία στους τύπους των dummies δεν θα επέφερε περισσότερη βελτίωση στην ασφάλεια.
Όσον αφορά την ασφάλεια των έγκυων γυναικών στο αυτοκίνητο, μια σύγκριση συστημάτων σε πρόσφατη μελέτη της ADAC (Allgemeiner Deutscher Automobil-Club) έδειξε ότι οι κανονικές ζώνες ασφαλείας προστατεύουν καλά τόσο τις μέλλουσες μητέρες όσο και τα αγέννητα παιδιά τους σε περίπτωση ατυχήματος. «Σύμφωνα με έρευνα ατυχημάτων από το ADAC, οι έγκυες γυναίκες δεν κινδυνεύουν περισσότερο από άλλους οδηγούς και όταν χρησιμοποιούνται σωστά οι κανονικές ζώνες ασφαλείας τριών σημείων τις προστατεύουν επαρκώς», εξηγεί η Χάνα Πολ. Από την άλλη, αν έχεις υπάρξει έγκυος γυναίκα στο 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης ξέρεις ότι δύσκολα μπορείς να χωρέσεις στα τρία απαραίτητα για την ασφάλειά σου σημεία της ζώνης, ώστε να χρησιμοποιηθεί η ζώνη «σωστά».
Το πρώτο σχεδιασμένο γυναικείο crash test dummy
Το όνομά της είναι SET 50F και είναι το πρώτο γυναικείο crash test dummy παγκοσμίως, το οποίο σχεδιάστηκε από μια Σουηδή μηχανικό. Αντί για τα μικρότερου μεγέθους ανδρικά dummies που χρησιμοποιούν οι περισσότερες αυτοκινητοβιομηχανίες ως γυναικεία, η Astrid Linder, μηχανικός στο Swedish National Road and Transport Research Institute (VTI) σχεδίασε ένα εξ ολοκλήρου γυναικείο ομοίωμα.
«Οι μυς στον αυχένα είναι συνήθως πιο αδύναμοι σε μια γυναίκα. Αν συγκρίνετε αυτό το ομοίωμα με ένα ανδρικό θα δείτε ότι ο αυχένας είναι πιο ευέλικτος και έχει περισσότερη κίνηση», εξηγεί η Astrid.
Το γυναικείο ομοίωμα που δοκιμάστηκε στο τέλος του 2022 στη Σουηδία, είναι φτιαγμένο από καουτσούκ, μέταλλο και πλαστικό, διαθέτει 24 αισθητήρες, έχει ύψος 1,62 και βάρος 62 κιλά. Οι ώμοι της είναι πιο στενοί και οι γοφοί της πιο βαρείς. Αυτές οι διαφορές, όπως και το χαμηλό κέντρο βάρους, παίζουν σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σε ένα τροχαίο ατύχημα.
Έρχεται η κατάργηση των crash test dummies;
Τέλος, η Χάνα Πολ απαντά στις φήμες που θέλουν τα crast tests να αντικαθίστανται από προσομοιώσεις: «Είναι αλήθεια ότι ο υπολογισμός της κινηματικής και της παραμόρφωσης μπορεί να μειώσει σημαντικά τον αριθμό των δοκιμών και να επιταχύνει την ανάπτυξη, ταυτόχρονα. Ωστόσο, τα crash tests δεν μπορούν να αντικατασταθούν. Αφενός γιατί είναι απαραίτητα για την επικύρωση των προσομοιώσεων 0οι οποίες βασίζονται σε πολλές υποθέσεις-, και αφετέρου γιατί απαιτούνται από το νόμο και τις αξιολογήσεις. Στις δοκιμές ολόκληρου οχήματος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αισθητήρες για να υπάρχει καλύτερη εικόνα του πώς εξελίσσεται μια σύγκρουση και πώς τα dummies συμπεριφέρονται κατά τη διάρκειά της.
Με πληροφορίες από Mercedes-Benz, NDTV World, The Guardian
