Mansplaining: Έχουμε 2025, και οι άντρες συνεχίζουν να εξηγούν στις γυναίκες όσα εκείνες ήδη ξέρουν

Είσαι σε ένα πολύωρο meeting με πολλούς συναδέλφους. Μια γυναίκα – η οποία μετράει χρόνια εμπειρίας, εκφράζει μια συγκεκριμένη πρόταση για ένα project. Ακολουθεί σιωπή για μερικά λεπτά και κάπου εκεί ένας άντρας συνάδελφος κάνει join τη συζήτηση, και προτείνει ακριβώς το ίδιο πράγμα, αλλά με διαφορετικά λόγια. Εκείνος γίνεται το επίκεντρο, εκείνη μένει στο παρασκήνιο. Εκείνος φαίνεται παντογνώστης, εκείνη ημιμαθής – πάντως σίγουρα με λιγότερες ικανότητες. Και κάπου εδώ, να σου μιλήσουμε για το mansplaining, την υποτιμητική συμπεριφορά που μπορεί να αντιμετωπίσει μια γυναίκα από έναν άντρα (όχι μόνο στον χώρο εργασίας).

Στο άλλοτε εξελιγμένο 2024, και πλέον 2025, έχουμε προχωρήσει τόσο πολύ ώστε να στέλνουμε τουρίστες στο διάστημα, αλλά όχι για να μιλάμε για το mansplaining - και κυρίως να απαντάμε στον casual σεξισμό όπως αρμόζει. Κι αν δεν έχεις καταλάβει ακόμα περί τίνος πρόκειται ή δεν είχες ιδέα για την ύπαρξη αυτής της λέξης, θα σου εξηγήσουμε. Αρχικά, προέρχεται από τη λέξη man (άντρας) και explaining (εξηγώ) και συμβαίνει όταν ένας άντρας μιλάει για ένα θέμα με συγκαταβατικό ή και υποτιμητικό τρόπο («εγώ θα σου πω») σε έναν συνομιλητή του (τυχαία είναι γυναίκα), χωρίς να λαμβάνει υπόψη του αν ο συνομιλητής του έχει την ίδια ή περισσότερη γνώση από εκείνον για το συγκεκριμένο θέμα. Απλώς πιστεύει ότι ξέρει περισσότερα από τη γυναίκα που έχει απέναντί του, και έτσι η βαθιά ριζωμένη δυναμική εξουσίας συνεχίζει να μας παρασύρει προς τα πίσω. Ναι, το mansplaining είναι ακόμα μια τοξική συμπεριφορά που δεν έχουμε ανάγκη.

UPDATE

Ο «μικροφεμινισμός» είναι το next big thing που θέλει να κάνει τον κόσμο πιο δίκαιο για τις γυναίκες

Mansplaining (και) το 2025: Η κοινωνία προχωρά μπροστά σε ορισμένους τομείς, αλλά όχι σε όλους

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 2008 από τη συγγραφέα Ρεμπέκα Σόλνιτ, και ακόμα και σήμερα – παρά την κάποια πρόοδο στην ισότητα των φύλων, το φαινόμενο όπου οι άντρες εξηγούν πράγματα με πατροναριστικό τρόπο στις γυναίκες, συχνά χωρίς να συνειδητοποιούν ότι εκείνες μπορεί και να γνωρίζουν περισσότερα απο εκείνους, εξακολουθεί να συμβαίνει στους χώρους εργασίας σε όλο τον κόσμο. Η κοινωνία προχωρά μπροστά σε ορισμένους τομείς, αλλά όχι σε όλους.

Πρόσφατα διάβαζα στο Forbes για μια έρευνα που διεξήγαγε εταιρεία gaming για το mansplaining. Στην έρευνα, περισσότερες από 2.000 γυναίκες στις ΗΠΑ κλήθηκαν να απαντήσουν σχετικά με το φαινόμενο, πόσο συχνά και πού το συναντούν, ποια θέματα οι άντρες κάνουν mainsplaining περισσότερο και τις εμπειρίες τους από τα ραντεβού/ συνεργασία τους με mansplainers. Τα ευρήματα ήταν ότι το 56% των γυναικών έχει βιώσει mansplaining στον χώρο εργασίας του, ότι το κομμάτι καριέρα είναι το Νο1 θέμα για το οποίο οι γυναίκες δέχονται mansplaining, ότι οι συνάδελφοι τους στη δουλειά κατέχουν την πρώτη θέση στις σχέσεις στις οποίες οι γυναίκες έχουν βιώσει συχνότερα mansplaining και πως το 54% των γυναικών αντιμετωπίζει mansplaining μέσα στην οικογένειά τους.

Τα βασικότερα σημάδια του mansplaining στη δουλειά

• Σου εξηγούν τα αυτονόητα

Δεν μιλάμε απλώς για μια διευκρίνιση, αλλά την αναλυτική επεξήγηση ενός θέματος, ενώ έχεις ήδη δείξει ότι το κατανοείς.

• Σε διακόπτουν για να σε διορθώσουν

Προφανώς το να διακόψει κάποιος τον συνομιλητή του μπορεί να συμβεί σε κάθε συζήτηση. Ωστόσο, σε αυτήν την περίπτωση, ο mansplainer συχνά ανατρέπει το επιχείρημα σου ή την ιδέα σου και εστιάζει τη συζήτηση στη δική του ιδέα (συχνά λιγότερο ενημερωμένη), ακόμα κι αν αυτό που είπες ήταν απόλυτα σωστό.

• Χρησιμοποιούν υποτιμητικό τόνο όταν συνομιλείτε

Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την απλοποίηση των θεμάτων, την αργή και δυνατή ομιλία (σαν να μιλάει κάποιος σε ένα παιδί) ή τη χρήση υποτιμητικών και μειωτικών προσωνυμίων.

• Αγνοούν ή απορρίπτουν την εξειδίκευσή σου

Αυτή είναι η ύπουλη μορφή mansplaining και συμβαίνει όταν μια γυναίκα με αποδεδειγμένη γνώση ή εμπειρία σε ένα συγκεκριμένο θέμα, αγνοείται υπέρ της λιγότερο αξιόπιστης γνώμης ενός άντρα, απλώς επειδή είναι άντρας.

Γιατί συνεχίζει να υπάρχει;

Το mansplaining δεν εμφανίστηκε σήμερα, είναι κάτι που συμβαίνει αιώνες και το γνωρίζουμε καλά αυτό. Είναι μια καθημερινή πραγματικότητα που, αν και πιο «διακριτική» πλέον, δεν βλάπτει λιγότερο τις γυναίκες. Εμφανίζεται με πιο «εκλεπτυσμένες» μορφές, αλλά οι συνέπειες κάθε άλλο παρά αόρατες είναι. Γιατί συνεχίζει να υπάρχει; Γιατί οι έμφυλες προκαταλήψεις παραμένουν καλά εδραιωμένες, ακόμα και σε χώρους που υποτίθεται ότι έχουν προχωρήσει, ακόμα και σε μια εποχή που τα λόγια για ισότητα ακούγονται πιο δυνατά από ποτέ. Τα πράγματα είναι απλά: Εκατομμύρια χρόνια τώρα έχει δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση ότι η ανδρική γνώση αξίζει περισσότερο. Η πρόκληση, λοιπόν, δεν είναι απλώς να αναγνωρίσουμε το φαινόμενο. Είναι να αναρωτηθούμε τι θα μπορούσαμε να πετύχουμε εάν πολεμούσαμε τις ανισότητες που το συντηρούν. Γιατί τελικά, όλοι έχουμε διαμορφωθεί από έναν κόσμο που ενισχύει διακριτικά την ιεραρχία, και πολλές φορές η εσωτερικευμένη προκατάληψη οδηγεί τις ίδιες τις γυναίκες να διαιωνίζουν συμπεριφορές mansplaining.