Το ραντεβού είχε κλειστεί για φαγητό και χαλαρή κουβέντα. Το ολοκαίνουργιο NOLAN και η fusion πολυπολιτισμική κουζίνα του φάνταζε ως το ιδανικό μέρος για να συναντήσω έναν Έλληνα κοσμοπολίτη. Διότι ο Γιάννης Σιμωνίδης είναι από αυτούς τους έλληνες που διαπρέπουν «σιωπηρά» στο εξωτερικό… Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη και μεγαλωμένος στην Αθήνα, ζει πια στη Νέα Υόρκη. Με ένα βραβείο ΕΜΜΥ ως παραγωγός ντοκιμαντέρ στο ενεργητικό του, έχει διατελέσει μεταξύ άλλων καθηγητής και διευθυντής της δραματικής σχολής Tisch του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU), όπως και διευθυντής του Ελληνικού Ραδιοφώνου COSMOS FM της Νέας Υόρκης. Είναι επίσης ο ιδρυτής και διευθυντής του Ελληνικού Θεάτρου Νέας Υόρκης μέσω του οποίου εδώ και 36 χρόνια «ταξιδεύει» στο εξωτερικό τον ελληνικό πολιτισμό και τα ελληνικά συγγράμματα.
Με το που τον είδα διέκρινα μια γοητεία αλλά και μια σοφία στα γκριζογάλανα μάτια του που με μαγνήτισε αμέσως. Με τις πρώτες κιόλας κουβέντες, κατάλαβα ότι είχα απέναντί μου έναν άνθρωπο βαθιά φιλοσοφημένο που ξέρει τι ακριβώς θέλει από τη ζωή... Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς άλλωστε, αφού ο Γιάννης Σιμωνίδης πορεύεται παρέα με τον Σωκράτη εδώ και 15 χρόνια.
Από το 2004 έως και σήμερα έχει δώσει πάνω από 410 παραστάσεις, σε 20 χώρες, μπροστά σε περισσότερους από 100.000 θεατές, με το διαχρονικό έργο του Πλάτωνα «Η Απολογία Του Σωκράτη». Την ερχόμενη Τετάρτη 9 Μαρτίου θα δώσει μια ακόμη, σε παραγωγή της Visionary Culture, για το ελληνικό κοινό αυτή τη φορά, στο θέατρο του Pierce College (Γραβιάς 6, Αγία Παρασκευή). Τα έσοδα της παράστασης θα δοθούν για την ενίσχυση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας Νεογνών των Ελληνικών Κρατικών Νοσοκομείων μέσω του ανθρωπιστικού οργανισμού Lifeline Hellas.
Η «Απολογία του Σωκράτη» δίνει το έναυσμα για έναν ουσιαστικό διάλογο, για μια εσωτερική αναζήτηση περί ηθικής, δικαιοσύνης, πολιτικής, δημοκρατίας. Μια παράσταση διάρκειας 1 ώρας και 15 λεπτών στην οποία συμπράττει, μεταξύ άλλων, μαζί με το Γιάννη Σιμωνίδη και η βραβευμένη με Oscar και 3 ΤΟΝΥ awards ενδυματολόγος, Θεώνη Βαχλιώτη.
Τον ρωτώ εάν στις 20 χώρες (ανάμεσά τους η Ινδία, τα Ηνωμένα Εμιράτα, η Ρωσία, η Σουηδία κ.α.) που έχει ταξιδέψει με την «Απολογία του Σωκράτη» το κοινό αντιδρά διαφορετικά κάθε φορά… «Το ακροατήριο έρχεται γιατί ενδιαφέρεται για αυτή την τρελή, περίεργη προσωπικότητα, αυτόν τον εκκεντρικό αλλά αγαπητό Σωκράτη… Ο Σωκράτης δεν παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό του, πώς θα μπορούσε να το κάνει άλλωστε, όντας ένας άνθρωπος που αυτοχαρακτηρίζεται ενοχλητικός όπως η αλογόμυγα στον πισινό του αλόγου;» Η αλήθεια άλλωστε είναι ενοχλητική.
Ο Γιάννης Σιμωνίδης θεωρεί το κείμενο γεμάτο χιουμοριστικά στοιχεία, γι’ αυτό και ο ίδιος αποδίδει τον Σωκράτη «με το χιούμορ, τη γλύκα, την τσαχπινιά, την καλοσύνη αλλά και την εκκεντρικότητα – για τους πολλούς είναι κάποιος που δεν πλένεται και κυκλοφορεί όλη την ημέρα στη αγορά – και την επιθετικότητα του» μου λέει. Ένα κείμενο για να γίνει κλασικό πρέπει να έχει αντιθέσεις και αντιφάσεις, ακριβώς όπως η ψυχή του ανθρώπου, για να μπορεί να ταυτίζεται ο καθένας μας με αυτό».
Απορώ πώς ένα κείμενο περί ηθικής και πολιτικής μπορεί να αποδοθεί στο σανίδι. «Ο,τιδήποτε έχει αντιφάσεις δημιουργεί και αντιπαράθεση. Έτσι και στο θέατρο, εάν δεν υπάρχει αντιπαράθεση δεν υπάρχει δράμα, οπότε οποιοδήποτε κείμενο και εάν επιλέξεις μπορείς να το μεταφέρεις στη σκηνή αρκεί να το αποδώσεις με μια ελαφράδα, με χιούμορ… Γιατί το θέατρο χρειάζεται και να διασκεδάζει το κοινό».
Κουβαλώντας τον Σωκράτη μαζί του εδώ και 15 χρόνια διερωτώμαι πώς τον έχει επηρεάσει. «Έχω εξελιχθεί μέσω αυτού… Με έχει αλλοιώσει. Πρώτα απ’ όλα, έχω εναρμονιστεί με τον θάνατο… Επίσης τώρα πια δεν ξέρω και δεν βάζω το χέρι μου στη φωτιά για τίποτα. Αυτή η αίσθηση με απελευθερώνει. Ο Σωκράτης δεν ενδιαφερόταν να μας μάθει να σκεφτόμαστε αλλά να μας μάθει να ζούμε, την καλή ζωή». Ο Σωκράτης πίστευε ότι ο καλύτερος τρόπος να ζει κανείς ήταν να επικεντρωθεί στην αυτο-εξέλιξη και όχι στο κυνήγι του υλικού πλούτου. Παρότρυνε τους ανθρώπους να νοιαστούν για την ψυχή τους, να γνωρίσουν τον εαυτό τους. Πίστευε επίσης ότι η αυτογνωσία ήταν επαρκής για να ζήσει κανείς μια καλή ζωή». Έτσι και ο Γιάννης Σιμωνίδης θεωρεί ως βασική προϋπόθεση καλής ζωής την «τίμια αυτοεξέταση». Με άλλα λόγια, να ακούμε τον εαυτό μου, ο οποίος μιλάει εάν τον αφήσουμε. «Η σιωπή είναι σημαντική – να πας σε μια αμμουδιά να βρεθείς μόνος σου στη σιωπή και κάποια στιγμή θα ακούσεις έναν ψίθυρο να σου δίνει την κατεύθυνση. Είναι σπάνιο να σου συμβεί αλλά όταν σου συμβεί είναι σαν να ανοίγεις ένα παράθυρο».
Μου απαγγέλει ένα από τα αγαπημένα του αποσπάσματα από την «Απολογία»: «Είναι πολύ μεγάλο αγαθό για τον άνθρωπο το να μιλάει κάθε μέρα για την αρετή και για τα άλλα για τα οποία με ακούτε να συζητάω εξετάζοντας τον εαυτό μου και τους άλλους. Γιατί η ζωή, χωρίς να τα εξετάζει κανείς αυτά, είναι ζωή που δεν αξίζει να τη ζει ο άνθρωπος». Μέσα από τις παραστάσεις θέλει να ανοίγει μικρά παράθυρα στους θεατές, να αφήνει μια «μικρή ουλή στην ψυχή τους».
Εξομολογείται ότι δεν είχε εφηβεία, είχε μια περιορισμένη ζωή και την εφηβεία του την έζησε όταν πια σπούδαζε στο Yale. Θεωρεί τον εαυτό του γραφιά, όχι ηθοποιό. Το πρώτο δείγμα γραφής το έδωσε όταν ήταν 6 χρονών - τότε ήταν που έγραψε το πρώτο του ποίημα. Αγαπάει τον Μπρέχτ και τον Αριστοφάνη, θεωρεί τον Ευρυπίδη επαναστατικό, σύγχρονο και αμφιλεγόμενο.
Προσπαθεί να ακολουθεί τη συμβουλή του Σωκράτη: «Να μην κρίνεις αλλά να αφήνεις τον εαυτό σου να σε κρίνουν άλλοι, για να μάθει. Να μη φοβάσαι να σε κρίνουν». Άλλωστε ο ίδιος ο Σιμωνίδης μου λέει ότι γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα εάν τα πήγε καλά στο σανίδι. «Η αυτοκριτική είναι αρρώστεια», μου εξομολογείται. Σκέφτομαι ότι είναι εξαντλητικό να κριτικάρεις τον εαυτό σου συνεχώς. Για τον ίδιο είναι θέμα αυτοβελτίωσης.
Ασχολείται με τον Ιωάννη Μακρυγιάννη, τον οποίο θεωρεί ως σύγχρονο Σωκράτη... Λίγο πριν φύγει με άπταιστη ρουμελιώτικη προφορά, αναπαράγει μια ρήση του Μακρυγιάννη: «Είμαστε στον καιρό του εμείς, όχι του εγώ». Πόσο πιο επίκαιρο… Δίνουμε ραντεβού στο θέατρο του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος (Pierce College) την Τετάρτη 9 Μαρτίου στις 8 ακριβώς. Περιμένει τις εντυπώσεις μου από την παράσταση και μου υπόσχεται ότι θα μου πει και τις δικές του, αφού η αυτοκριτική είναι δεύτερη φύση του!
