Δεν έχουμε δικαίωμα να απελπιζόμαστε. Χωρίς πίστη, αγάπη, ελπίδα, λογικά δεν υπάρχει ζωή. Αυτά είναι αλληλένδετα.
Το συγκλονιστικά καίριο έργο του γερμανόφωνου Αυστρο-ούγγρου συγγραφέα Ödön von Horváth, γραμμένο το 1932, περιγράφει με ανατριχιαστική ακρίβεια έναν κόσμο αποξένωσης σε μια προ-φασιστική κοινωνία άγριου καπιταλισμού, όπου κυριαρχούν ο κυνισμός και το ατομικό οικονομικό συμφέρον.
Αναλγησία, μικροαστικός κανιβαλισμός και γλωσσική ανοησία δημιουργούν το πλέγμα μιας κοινωνίας παραδομένης στη βαρβαρότητα. Άνθρωποι που διαμαρτύρονται πνιχτά, φιγούρες μιας ευνουχισμένης επανάστασης, αλλά και άγγελοι της καταστροφής που περιπλανούνται με το δρεπάνι τους και ένα πλήθος εξαθλιωμένων μικροαστών, όλοι τους προσομοιώσεις ξεπεσμένων σαιξπηρικών ηρώων, μιλούν μια γλώσσα ξύλινη, μια γλώσσα που καταλήγει σε αδιέξοδο.
Ο Ακύλλας Καραζήσης, στην πρώτη του σκηνοθεσία στη Στέγη, καταπιάνεται με ένα έργο που θέτει το επείγον ζήτημα της διατήρησης του ανθρωπισμού σε καιρούς θηριώδεις. Συνοδοιπόροι του στον ανησυχητικά σύγχρονο κόσμο του Horváth είναι οι Γιώργος Γλάστρας, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Σοφία Κόκκαλη, Άρης Μπαλής, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου και ο Κορνήλιος Σελαμσής στη μουσική σύνθεση και τη ζωντανή ερμηνεία στη σκηνή. Από 19 έως 30 Δεκεμβρίου 2015 στη Στέγη.
«Πίστη, αγάπη, ελπίδα», έλεγε ο Horváth, «θα μπορούσαν να τιτλοφορούνται όλα μου τα θεατρικά έργα, καθώς διαδραματίζονται σε καιρούς κατά τους οποίους το να πιστεύει, να αγαπάει και να ελπίζει κανείς είναι μια αναγκαία ουτοπία». Βρισκόμαστε στο μεσοπόλεμο. Κρίση αξιών, υλική και πνευματική εξαθλίωση. Μια άνεργη γυναίκα, η Ελισάβετ, βάζει ενέχυρο το σώμα της στο Κρατικό Ανατομείο, προκειμένου να εξασφαλίσει μια άδεια πλασιέ για να δουλέψει. Στη συνέχεια, θα κατηγορηθεί για απάτη, θα συγχρωτιστεί με ένα αμάλγαμα ανθρώπων και θα ζήσει μια σύντομη ερωτική ιστορία. Πώς θα αντιδράσει όταν κάθε χαραμάδα φωτός σβήσει θεαματικά;
Ο Horváth άσκησε δριμεία κριτική στους υπερασπιστές του εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία. Γι’ αυτό και σταδιακά –από το 1933 μέχρι το 1936– το ναζιστικό καθεστώς επιχείρησε να εξαφανίσει τη φωνή που εξέθετε τις τερατώδεις πρακτικές του. Η πρεμιέρα του έργου Πίστη, αγάπη, ελπίδα στο Deutches Theater του Βερολίνου το 1933 απαγορεύτηκε. Το έργο πρωτοπαίχτηκε το 1936 στη Βιέννη.
Το Πίστη, αγάπη, ελπίδα του Horváth είναι ένα έργο που έχει και μια αξιοσημείωτη διεθνή πορεία. Πρόσφατα, το 2012, ο περίφημος Ελβετός δημιουργός Christoph Marthaler το ανέβασε ως μαύρη κωμωδία σε μια εκδοχή που παρουσιάστηκε στο Παρίσι, στο Βερολίνο και σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ.
Το συγκεκριμένο έργο του Horváth έχει ανέβει ελάχιστες φορές στην Ελλάδα. Μια από τις πιο αξιόλογες παραστάσεις του ήταν αυτή του θεατρικού οργανισμού «Εποχή», σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, που παρουσιάστηκε στο Θέατρο Πορεία το 1989. Η μετάφραση που χρησιμοποιήθηκε ήταν του Γιώργου Ζησίδη (ψευδώνυμο του Βασίλη Παπαβασιλείου), μετάφραση που θα χρησιμοποιηθεί και για την παράσταση του Ακύλλα Καραζήση στη Στέγη.
"Σε όλα τα έργα μου προσπαθώ να στηλιτεύσω όσο το δυνατόν πιο σκληρά τη βλακεία και το ψέμα, διότι αυτή η αναλγησία οφείλει να αποτελεί την ευγενέστερη αποστολή ενός πνευματώδους συγγραφέα, που καμιά φορά φαντάζεται ότι γράφει μόνο για να αποκτήσει ο κόσμος αυτογνωσία", δηλώνει ο Horváth.
