“Αι γυναίκες είναι πετεινόμυαλαι και ελαφραί”: Μια φράση που «ξυπνά» τη γυναικεία ανισότητα στην Ελλάδα

Με αφορμή την 5η Οκτώβρη του 1789, που έμεινε στην ιστορία ως η ημέρα που οι γυναίκες του Παρισιού επαναστατούν, ζητώντας από το βασιλιά ψωμί και τη μεταφορά της αυλής του στο Παρίσι, αξίζει να θυμηθούμε ποια ήταν η θέση της γυναίκας κάποτε και στη δική μας χώρα.
Ταξιδεύοντας πίσω στο χρόνο και στο 1789, όπου οι γυναίκες του Παρισιού κατά τη Γαλλική Επανάσταση έκαναν σαν σήμερα, πορεία μέχρι το Ανάκτορο των Βερσαλλιών για να έρθουν αντιμέτωπες με τον Λουδοβίκο ΙΣΤ’, ζητώντας του τα αυτονόητα, μπορούμε να σκεφτούμε πως και η δική μας θέση στην ελληνική κοινωνία έχει αλλάξει κατά πολύ από εκείνα τα χρόνια.
"Δύο επαγγέλματα αρμόζουν εις τας γυναίκας. Εκείνα της νοικοκυράς και της εταίρας", "Θα την συντρίψω διότι μαστροπεύει τας γυναίκας. Έχω και μάνα και αδελφήν άγαμον", "Αι γυναίκες είναι πετεινόμυαλαι και ελαφραί. Δεν αξίζει τον κόπον να ασχοληθώμεν".
Αυτές είναι μόνο μερικές από τις απόψεις, που εξέφραζαν οι άνδρες της εποχής για τις γυναίκες, όπως ακριβώς έφταναν ως σχόλια στην «αναρχική» Ρεθυμνιώτισσα διευθύντρια της «Εφημερίδας των Κυριών», Καλλιρόη Σιγανού Πάρρεν. Με τα πρώτα φύλλα που εκδίδει η ίδια ωστόσο, το 1887 στην Ελλάδα, ανοίγει το δρόμο προς τη χειραφέτηση και την κοινωνική εξύψωση του γυναικείου πληθυσμού.
Σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν προορίζονταν για τίποτα άλλο πέρα από το «να διαβάζουν, να γράφουν, να ράβουν, να ζωγραφίζουν και να θεωρούνται κτήμα του πατέρα και του συζύγου τους», οι προσπάθειες για αλλαγή της θέσης της γυναίκας στη χώρα μας εντατικοποιούνται. Την ίδια στιγμή στην Ευρώπη, ο Ναπολεόντιος Κώδικας του 1804, υπογραμμίζει τα δικαιώματα του συζύγου και του πατέρα εις βάρος εκείνων της γυναίκας.
Οι άθλοι της Ελληνίδας γίνονται πιο ορατοί στη δεκαετία του’30
Στην Ελλάδα, η πρώτη μέρα ψήφου στις δημοτικές εκλογές για τις γυναίκες ορίζεται η 11η Φεβρουαρίου 1934. Εκλογικό δικαίωμα δεν μπορεί να δοθεί σε όλες, αλλά μόνο σε όσες έχουν κλείσει τα 30 χρόνια και διαθέτουν τουλάχιστον απολυτήριο Δημοτικού. Στους εκλογικούς καταλόγους της Αθήνας γράφτηκαν μόλις 2.655 κυρίες, από τις οποίες τελικά, ψήφισαν μόνο 439. Η πλήρης κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών τελικά, ψηφίζεται στις 28 Μαΐου του 1952.
Η γυναίκα αρχίζει να αποκτά ισχύ και να δυναμώνει σημαντικά την κοινωνική και επαγγελματική της θέση, ανεβαίνοντας σταδιακά και στα μάτια των ανδρών. Οποιοδήποτε γυναικείο ατόπημα ωστόσο, έκτοτε, εξακολουθεί να γίνεται λαβή για αρνητικά σχόλια και πάλι από τον ανδρικό πληθυσμό.
Η στάση πολλών αντρών συνοψίζεται στη φράση "Ήθελαν ισότητα, και την έχουν". Αυτή είναι η δικαιολογία τους για να αφήσουν την πόρτα να χτυπήσει στο πρόσωπο μιας γυναίκας ή για να μη νοιαστούν να βαδίσουν από την έξω πλευρά του πεζοδρομίου όταν είναι μαζί. Οι γυναίκες από την πλευρά τους, συχνά υιοθετούν μια μαχητική συμπεριφορά απέναντι στους άντρες, προκαλώντας τους, «ώστε στο μέλλον να μη νοιάζονται και τόσο για την ευγένεια απέναντί τους».
Κάπως έτσι καταγράφεται η στάση των ανδρών απέναντι στην ολοκληρωτική και δυναμική αλλαγή της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία και μάλλον, η Σιμόν Ντε Μποβουάρ είχε δίκιο που υποστήριζε ότι «γυναίκα δε γεννιέσαι, γίνεσαι»... φράση σοφή για τις γυναίκες σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.