«Ι can't breathe»: O George Floyd γίνεται το νέο σύμβολο κατά της αστυνομικής βίας και του ρατσισμού
Μάρθα Κουμπάνη
28 Μαΐου 2020
Εκατοντάδες απαιτούν δικαιοσύνη στη Μινεάπολη μετά τη δολοφονία του Αφροαμερικανού, George Floyd από λευκό αστυνομικό.
Διαδηλωτές συγκρούονται με την αστυνομία, η οποία απαντά με δακρυγόνα και χειροβομβίδες αναισθητοποίησης, μετά το θάνατο του μαύρου στα χέρια λευκού αξιωματικού.
Όταν ρωτήθηκαν γιατί είχαν έρθει, οι περισσότεροι μίλησαν για την ανάγκη λογοδοσίας της αστυνομίας «Θα μπορούσε να ήταν ο γιος μου. Θα μπορούσα να είμαι εγώ. Δεν πρέπει να είναι», είπε ένας διαδηλωτής .
Το βράδυ της Δευτέρας, ένας αστυνομικός συνέλαβε τον George Floyd και προκειμένου να τον ακινητοποιήσει, τον ξάπλωσε μπρούμυτα δίπλα από το περιπολικό, βάζοντας το γόνατό του στον λαιμό του. Περαστικοί ζητούσαν από τον αστυνομικό να σταματήσει να τον πιέζει εκεί, καθώς ο άτυχος άνδρας φαινόταν πως δεν μπορούσε να αναπνεύσει.
Στο βίντεο που τράβηξε ένας περαστικός, διακρίνεται ο George Floyd πεσμένος μπρούμυτα στον δρόμο, να προσπαθεί να πάρει ανάσα, φωνάζοντας «δεν μπορώ να αναπνεύσω».
Οι τέσσερις αστυνομικοί αποπέμφθηκαν από το σώμα χθες, μία ημέρα μετά τον θάνατο του George Floyd, ηλικίας 46 ετών, που διέμενε στο προάστιο Σεντ Λούις Παρκ, στη Μινεσότα.
Σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη, ο δήμαρχος της Μινεάπολης, Jacob Frey, ζήτησε συγγνώμη από την οικογένεια του Floyd την Τρίτη το πρωί, λέγοντας ότι «ο Floyd δεν έπρεπε να είχε πεθάνει».
«Για πέντε λεπτά, παρακολουθήσαμε καθώς ένας λευκός αξιωματικός πίεζε με το γόνατό του στο λαιμό ενός μαύρου», είπε ο Frey. Για πέντε λεπτά. Αυτός ο αξιωματικός απέτυχε με την πιο βαθιά και ανθρώπινη έννοια.
Και είχε δίκιο.Τον πίεζαν στον λαιμό την ώρα που αυτός εκλιπαρούσε για μια ανάσα, εκλιπαρούσε για τη ζωή του. Δεν ήταν αστυνομική βία, ήταν δολοφονία. Μια δολοφονία σε κοινή θέα. Η ανθρώπινη ζωή στην απόλυτη απαξίωση.
Από την άλλη, ήταν ο 44χρονος αστυνομικός Ντέρεκ Τσόβιν. Με επιβεβαιωμένες ρατσιστικές απόψεις, όπως λέγεται, και με δεκάδες καταγγελίες σε βάρος του, καθώς είχε πάρει μέρος σε αρκετές ένοπλες συμπλοκές στην πόλη. Το 2006 είχε σκοτώσει (ξανά), αλλά αθωώθηκε, διότι κρίθηκε πως ήταν σε αυτοάμυνα. Τον ίδιο χρόνο, ένας κρατούμενος μήνυσε τον Τσόβιν και άλλους έξι αστυνομικούς για παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Το FBI και οι αρχές στη Μινεσότα ανακοίνωσαν την Τρίτη ότι ξεκίνησαν έρευνα για τον θάνατο του Floyd και το περιστατικό διερευνά το FBI για πιθανές παραβιάσεις πολιτικών δικαιωμάτων. Απολύθηκαν τέσσερις αστυνομικοί που εμπλέκονται στο περιστατικό.
«Το να είσαι μαύρος δεν θα έπρεπε να αποτελεί θανατική καταδίκη στην Αμερική», δήλωσε συγκινημένος ο δήμαρχος της Μινεάπολης, Jacob Frey σε συνέντευξη Τύπου. Αυτά που καταγράφουν τα βίντεο του περιστατικού το βράδυ της Δευτέρας «είναι τραγικό λάθος σε κάθε περίπτωση. Αυτό που είδαμε είναι τρομερό», είπε. «Γιατί δεν είναι ακόμη στη φυλακή ο άνθρωπος που σκότωσε τον Τζορτζ Φλόιντ; Αν το είχατε κάνει εσείς ή εγώ θα ήμασταν πίσω από τα κάγκελα της φυλακής τώρα»…
Αλλά και στην Ουάσιγκτον πολλοί βουλευτές και γερουσιαστές δήλωσαν σοκαρισμένοι από το θάνατο του άοπλου μαύρου. Αυτό που συνέβη στον Φλόιντ το υφίστανται «εδώ και γενιές» οι μαύροι Αμερικανοί, δήλωσε η Γερουσιαστής των Δημοκρατικών, Καμάλα Χάρις. Τα βίντεο από κινητά απλώς αποκαλύπτουν την έκταση του ρατσισμού. «Η αποδόμηση του συστημικού ρατσισμού ξεκινά με την απαίτηση για απονομή Δικαιοσύνης και την τιμωρία των δραστών», έγραψε στο Twitter.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες μαύροι άνδρες και γυναίκες γίνονται όλο και περισσότερο θύματα της αστυνομικής βίας. Οι μαύροι αποτελούν το 13% του πληθυσμού, αλλά στατιστικά συγκεντρώνουν διπλάσιες πιθανότητες σε σύγκριση με τους λευκούς να σκοτωθούν από αστυνομικούς. Μεταξύ των δραστών υπάρχουν άνθρωποι κάθε χρώματος, αλλά οι ειδικοί θεωρούν ότι κύρια αιτία του φαινομένου είναι ο θεσμικός ρατσισμός.
Ο θάνατος του George Floyd θυμίζει κι άλλες ανάλογες περιπτώσεις που έχουν προκαλέσει κατά καιρούς σοκ στην αμερικανική κοινή γνώμη. Το 2014, ο 43χρονος άοπλος Έρικ Γκάρνερ, που αντιμετώπιζε προβλήματα παχυσαρκίας, συνελήφθη αρνούμενος να δεχθεί έλεγχο από αστυνομικούς που πίστεψαν ότι πουλούσε λαθραία τσιγάρα και λογόφεραν μαζί του. Ο Γκάρνερ πέθανε στο Στέιτεν Άιλαντ της Νέας Υόρκης από το κεφαλοκλείδωμα που του έκανε ο αστυνομικός Ντάνιελ Πανταλέο για αρκετά λεπτά ενώ εκλιπαρούσε να τον αφήσουν ελεύθερο, φωνάζοντας έντεκα φορές: «Δεν μπορώ να αναπνεύσω!» Η φράση αυτή έγινε σύνθημα διαμαρτυρίας για το κίνημα Black Lives Matter, που κάνει εκστρατεία κατά του ρατσισμού, της αστυνομικής βίας και της ατιμωρησίας.
«Μαύροι άνδρες και αγόρια δολοφονούνται από την αστυνομία. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Ατιμωρησία για τους δολοφόνους – δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Στρατιωτικοποιημένη αστυνομία ρίχνει ειρηνικούς διαδηλωτές στα γόνατα. Δεν μπορώ να αναπνεύσω.
Όπλα για πόλεμο – επίδειξη ισχύος στους δρόμους μας. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Νέοι χωρίς πολιτικά δικαιώματα οδηγούνται στη βία για να αποκτήσουν φωνή. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Κυνικά ΜΜΕ χαίρονται για τα ρεκόρ τηλεθέασης. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Αυτό το δειλό Κογκρέσο φοβάται για τη θεσούλα του. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Ημίμετρα ενώ έχουμε ανάγκη πολλά περισσότερα. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Σκέφτομαι μόνο την απόγνωση που φέρνει αυτή η κατάσταση. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Οι μαύρες ζωές μετρούν και αυτές. Ακούστε την έκκληση μου.
Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Χάνομαι».
Είναι το κείμενο φόρος τιμής του μέλους του Κογκρέσου Χανκ Τζόνσον, ο οποίος είχε καταθέσει νομοσχέδιο για την αποστρατικοποίηση της αστυνομίας, στη μνήμη του Αφροαμερικανού Έρικ Γκάρνερ, ο οποίος πέθανε το 2014 όταν οι αστυνομικοί του εφάρμοσαν μια απαγορευμένη λαβή πνιγμού.
Σε μια άλλη ανάλογη υπόθεση στη Βαλτιμόρη, όπου ο 25χρονος μαύρος Φρέντι Γκρέι έχασε τη ζωή του μετά από τη βίαιη σύλληψή του το 2015. Όμως, δεν καταδικάστηκε κανένας από τους έξι αστυνομικούς που ενεπλάκησαν.
Μόνο τη χρονιά εκείνη, η αστυνομία είχε σκοτώσει περισσότερους από 960 ανθρώπους στις ΗΠΑ, αλλά έρευνες, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, διατάχθηκαν μόνον εις βάρος 12 αστυνομικών.
Η Γκουέν Καρ, μητέρα του Γκάρνερ, είπε στο NBC ότι το βίντεο με τις εναγώνιες προσπάθειες του Φλόιντ να ανασάνει, ήταν «σαν Déja Vu», σαν ένας «εφιάλτης που επιστρέφει» για την ίδια.
Για πολλούς , ο George Floyd αποτελεί άλλο ένα θύμα του συστημικού ρατσισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όχι, δεν είναι τόσο απλό. Ο George Floyd έγινε ακόμα ένα σύμβολο των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Η δολοφονία του 46χρονου ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής για τα επαναλαμβανόμενα κρούσματα αστυνομικής βίας εις βάρος των μαύρων και των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων.
Αυτή την ώρα το κίνημα Ι can't breathe παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις τόσο στην Αμερική όσο και παγκοσμίως, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, όπου οι χρήστες ενώνουν την φωνή και ανάσα τους με αυτή του George Floyd. Tαυτόχρονα, σημαντικές προσωπικότητες παίρνουν θέση, όπως ο παίκτης του NBA , Lebron James.
Η ιστορία δεν έχει τελειώσει. Η αστυνομία στη Μινεάπολη άνοιξε πυρ με σφαίρες από καουτσούκ προχθές το βράδυ κατά των διαδηλωτών, που εν μέσω πανδημίας κατέβηκαν στους δρόμους για να καταγγείλουν τη δολοφονία του Φλόιντ. Και θα το επαναλάβει. Tο ερώτημα είναι για πόσο θα το επιτρέπουμε;