Στην ελληνική τηλεόραση οι αξιοπρεπείς νοικοκυρές δεν βιάζονται και οι αποτυχημένες αθλήτριες πλάθουν ιστορίες
Κλέλια Φατούρου
21 Οκτωβρίου 2021
Μεγάλωσα βλέποντας πολλή τηλεόραση. Έζησα εκείνη την εποχή που κάθε δωμάτιο σπιτιού που σεβόταν τον εαυτό του είχε σίγουρα μία τηλεόραση στραμμένη προς το κρεβάτι, τον καναπέ, το τραπέζι. Οι κινηματογραφικές σειρές του MEGA, οι απογευματινές ελληνικές σαπουνόπερες που έβλεπα στη γιαγιά μου και τις συνόδευα με κομμένα μηλαράκια που είχαν μαυρίσει. Μεσημεριανάδικα με ρεπόρτερ που έψαχναν στα σκουπίδια και εισαγγελείς να δικάζονται επειδή είχαν ερωτευτεί τρανς.
Τα χρόνια πέρασαν. Μπήκε το ίντερνετ στις ελληνικές ζωές μας και είπαμε ότι η ετεροντροπή που νιώθαμε στις ένδοξες μέρες της τηλεόρασης, πέρασε ανεπιστρεπτί. Τώρα θα διευρύνουμε τους ορίζοντές μας, θα μάθουμε τι κάνουν στα εξωτερικά, θα έχουμε όλες τις πληροφορίες στο κινητό μας με ένα χαλαρό σκρολάρισμα. Λέγαμε ότι το 2020 θα έχουμε ιπτάμενα αυτοκίνητα και θα τρώμε το παστίτσιο σε χάπι. Τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη.
Η τηλεόραση ανέκτησε τις παλιές δόξες της και στο ίντερνετ μπαίνουμε κυρίως για να δούμε φωτογραφίες κάποιου τραγουδιστή που διέρρευσαν από το νεκροτομείο, ποια θεατρική παράσταση ανεβάζουν οι κατηγορούμενοι για βιασμούς στις φυλακές και πότε είναι η επόμενη Υπερπανσέληνος. Αλλά και για να δούμε σε βίντεο ατάκες από πολύ σημαντικούς (;) ανθρώπους, στους οποίους δίνεται το βήμα να σχολιάσουν θέματα που δεν άπτονται του τομέα τους. Απόψεις για εμβολιασμούς χωρίς να είσαι καν βοηθός νοσοκόμου. Απόψεις για τις γυναικοκτονίες, επειδή είσαι ο θείος του θύματος. Απόψεις για το ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της γυναίκας και απόψεις για το ποια λέει αλήθεια για το αν βιάστηκε, ενώ είσαι άντρας.
Διανύουμε μία εποχή όπου τα πράγματα αλλάζουν. Επιτέλους, αλλάζουν. Το κίνημα #metoo έφτασε (με τον οδοντωτό) και στην Ελλάδα, και οι γυναίκες μίλησαν. Για αυτά που όλοι ξέραμε και υποπτευόμασταν, αλλά δεν μιλούσαμε. Οι γυναίκες (και μερικοί άντρες) ξεπέρασαν τον φόβο και μίλησαν, το εργασιακό bullying δεν θεωρείται πλέον «κάτι που συμβαίνει σε κάθε δουλειά», τα όρια του φλερτ αρχίζουν να γίνονται ορατά και μιλάμε στα παιδιά μας για τη συναίνεση.
Έλα όμως που οι γυναίκες που έχουν ζήσει τον απόλυτο τρόμο σε νεαρή ηλικία, καλούνται να δώσουν εξηγήσεις «επειδή το θυμήθηκαν τώρα». Ατελείωτες ώρες στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή, ατελείωτες ώρες κλάματος και ενοχών που έχουν ενδοβάλει, ατελείωτες ώρες που προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους ότι κάτι έκαναν λάθος οι ίδιες, εκλογικεύοντας το γεγονός. Και πάνω που το δουλεύουν και μιλούν για αυτό, υπάρχουν οι άνθρωποι που επιβεβαιώνουν τον φόβο τους. Ότι μπορεί όντως να έκαναν κάτι λάθος. Ότι η φωνή στο κεφάλι της είχε δίκιο, πριν από 20 χρόνια.
Η Μίνα Ορφανού και ο Λευτέρης Πετρούνιας είναι δύο παραδείγματα που έρχονται για να σε βάλουν στη θέση σου. «Αν, αν υπήρξαν, γιατί δεν είμαι σίγουρος, δεν έχω δει κάτι, μεμονωμένα περιστατικά, λυπάμαι πολύ. Όμως, δεν έχω δει αθλητή που να βρίσκεται στα 'φώτα' και έχει υλοποιήσει τους στόχους του να έχει τέτοιο παράπονο. Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό», δήλωσε ο Ολυμπιονίκης. Σε ελεύθερη μετάφραση: «Θα λυπόμουν πολύ αν ήταν αληθές, και όχι ένα κατασκεύασμα του μυαλού ενός αποτυχημένου αθλητή. Αν, αν (ναι, το καταλάβαμε, έμφαση) το έβλεπα με τα ίδια μου τα μάτια, ίσως, ίσως να το πίστευα».
Λίγη ώρα μετά, ο αθλητής ανασκεύασε αυτό που είπε λέγοντας ότι: «Η δήλωσή μου πήρε μια διαφορετική κατεύθυνση από αυτό που στην πραγματικότητα πρεσβεύω. Πιστεύω ακράδαντα ότι κάθε ένας και κάθε μια που δημοσιοποιεί την προσωπική του ιστορία, είναι σίγουρα γενναίος και αξιέπαινος. Η στήριξή μου σε όποιον έχει υποστεί οποιαδήποτε μορφή βίας, είναι απολύτως ξεκάθαρη». Συνεχίζω να μην καταλαβαίνω. Λάθος διάβασα;
Αντίστοιχα, η Μίνα Ορφανού ήρθε να φωτίσει κάτι άλλο που δεν είχαμε σκεφτεί. Ότι ακόμα και αν μας έχουν παρενοχλήσει σεξουαλικά στο παρελθόν, καλό θα είναι να μην το ανασύρουμε από το χρονοντούλαπο, διότι ξεφτιλίζουμε τους εαυτούς μας και, σε πολλές περιπτώσεις, την οικογένεια που έχουμε δημιουργήσει. Άρα, παίρνουμε το μυστικό στον τάφο μας και ζούμε με το βάρος, αθωώνοντας παράλληλα έναν θύτη; Ή και εδώ κατάλαβα λάθος;
Και ολοκληρώνουμε τον μήνα της παράνοιας με μία δήλωση που μου θυμίζει ότι την άλλη Κυριακή, αλλάζουμε την ώρα. Και τη χρονιά. Και τη δεκαετία. Η Θεοφανία Παπαθωμά κρίνει ότι ο ρόλος μίας γυναίκας είναι να υποτάσσεται και να αφιερώνει τη ζωή της σε έναν άντρα. Τώρα, αν σε δολοφονήσει, είναι επειδή «έπεσες σε κακά χέρια». Τζόγος είναι η σχέση, όπως όλα δείχνουν. Άρα, για να καταλάβω. Ο ρόλος μου είναι να μαγειρεύω, να κάνω τις δουλειές, να τον ακούω όλη μέρα, να τον στηρίζω ψυχολογικά, να μην τον βαραίνω με τα δικά μου και όταν μείνει χρόνος, να πάω για δουλειά; Να ασχοληθώ με τα παιδιά; Να πάω καμιά βόλτα ή δεν θα με αφήσει; Και όλα αυτά τα χρόνια αγώνων για χειραφέτηση, ανεξαρτησία και επί ίσοις όροις σχέση; Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθειών να μάθει ο άντρας ότι ο δικός του ρόλος είναι να είναι άνθρωπος (και όχι άντρας) και να μάθει να κάνει δουλειές του σπιτιού και να στηρίζει το ίδιο την σύντροφό του;
Έχω και άλλες απορίες που αφορούν τα ομόφυλα ζευγάρια και πώς ορίζεται εκεί η υποταγή. Μία γυναίκα δηλαδή πρέπει να υποτάσσεται στη σύντροφό της ή αυτή η δήλωση αφορά μόνο τους στρέιτ;
