Παπούτσια και τσάντες από ανανά, μήλο, μπανάνα: Τα φυτικά δέρματα είναι η νέα sustainable μόδα
Ελένη Τζάντασεκ
11 Μαΐου 2022
Τα αγαπημένα μου παπούτσια είναι ένα ζευγάρι Chelsea boots της Dr. Martens φτιαγμένες από συνθετικό δέρμα, δώρο στον εαυτό μου τα πρώτα Χριστούγεννα που πέρασα ως χορτοφάγος και άρχισα να σκέφτομαι σοβαρά τι στήριζα με κάθε μου καταναλωτική επιλογή. Αν είχα πριν τρία χρόνια τις πληροφορίες που έχω σήμερα, είναι πολύ πιθανό να μην αγόραζα καν παπούτσια Dr. Martens, με τη λογική ότι τα περισσότερα προϊόντα της εταιρείας είναι δερμάτινα και αυτή είναι μία από τις βιομηχανίες που δεν θέλω να στηρίζω. Τότε ήμουν όμως τόσο ενθουσιασμένη με οτιδήποτε είχε την ταμπέλα «vegan» που η σκέψη δεν μου είχε περάσει καν απ’το μυαλό. Τα χρόνια πέρασαν και άρχισα να σκέφτομαι ακόμα περισσότερο για το τι αφήνω πίσω μου μετά τα ψώνια της εβδομάδας, για το πλαστικό μιας χρήσης και το καλαμάκι του καφέ και συνειδητοποίησα ότι τα παπούτσια μου, αν κι έχουν βγάλει πολλές παραπάνω από μία χρήση, δεν είναι φτιαγμένα από «vegan δέρμα», αλλά από πλαστικό.
Η αλήθεια είναι ότι, ακόμα και πριν 3 χρόνια, όποιος ήθελε παπούτσια ή τσάντες που θα κρατούσαν πέρα από τη σεζόν αλλά δεν ήθελε να αγοράσει δερμάτινα, δεν είχε πολλές επιλογές πέρα από το πλαστικό με επένδυση πολυουρεθάνης. Πλέον όμως όλο και περισσότερες εταιρείες επενδύουν στα δέρματα φυτικής προέλευσης -πέρσι έβγαλα το καλοκαίρι με ένα ζευγάρι πέδιλα από «δέρμα» ανανά, φτιαγμένα μάλιστα από ελληνική εταιρεία. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, ο Daniel Rubin, ιδρυτής της βρετανικής εταιρείας υποδημάτων Dune, λάνσαρε τη νέα σειρά βιώσιμων sneakers Lerins, η οποία περιλαμβάνει sneakers φτιαγμένα από τη φλούδα σταφυλιών, από απόβλητα δηλαδή της οινοβιομηχανίας. Άλλες μεγάλες εταιρείες έχουν ήδη λανσάρει παπούτσια και τσάντες από «δέρμα» μήλου, μπανάνας και ανανά, ενώ η Stella McCartney έχει ανακοινώσει «δερμάτινη» τσάντα από μυκήλιο -ουσιαστικά από μανιτάρια- η κυκλοφορία της οποίας αναμένεται τον Αύγουστο.
Τα φυτικά δέρματα λύνουν ένα μεγάλο πρόβλημα της παραγωγής δερμάτινων ειδών: εξαλείφουν τα βοοειδή από τη διαδικασία, αποσυνδέοντας τα προϊόντα από την αποψίλωση του Αμαζονίου, από την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου και φυσικά από τη δολοφονία των ζώων. Δεν έχουν όμως ακόμη την αντοχή του ζωικού δέρματος. Για κάποιον που ενδιαφέρεται για το περιβάλλον αλλά όχι για την ηθική φιλοσοφία του βιγκανισμού, το φυτικό δέρμα υστερεί ακόμα σε σχέση με το ζωικό από άποψη βιωσιμότητας, ειδικά αν τελικά πρέπει να αντικαθιστάς τα παπούτσια σου κάθε χρόνο, όταν ένα δερμάτινο ζευγάρι θα κρατούσε τουλάχιστον δεκαετία.
Λύση σε αυτό το πρόβλημα προσπαθεί να δώσει η αμερικάνικη start-up VitroLabs, η οποία μόλις την προηγούμενη εβδομάδα συγκέντρωσε 46 εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις από την Kering, θυγατρική οίκων όπως ο Gucci, ο Saint Laurent και o Balenciaga, και από τον ηθοποιό Leonardo DiCaprio. Η VitroLabs καλλιεργεί βλαστοκύτταρα από βοοειδή για να δημιουργήσει ζωικό δέρμα εργαστηρίου. Το δέρμα εργαστηρίου δεν είναι vegan, καθώς είναι βιολογικά ζωικό προϊόν, αλλά δεν προέρχεται και από ζώο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τα ζωικά προϊόντα εργαστηρίου ανήκουν σε μια νέα, δική τους κατηγορία, τη λεγόμενη animal-free.
Δεν ξέρω αν και πότε το δέρμα εργαστηρίου θα κυκλοφορήσει στην αγορά, σε τιμές που συναγωνίζονται αυτές των άλλων συνθετικών δερμάτων. Δεν ξέρω επίσης αν τότε θα με ξενίζει η ιδέα της χρήσης ακόμα και βλαστοκυττάρων από ζώα για τη δημιουργία του. Προς το παρόν είμαι χαρούμενη με τα πέδιλά μου από δέρμα ανανά και με τις μπότες μου με τις οποίες, αν και πλαστικές, φαίνεται ότι θα κλείσουμε τουλάχιστον πενταετία.