Το αγαπημένο βότανο του Καίσαρα ήταν το «viagra της αρχαίας Ρώμης» και το σκότωσε η κλιματική αλλαγή

Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αρχαίας Ρώμης ήταν (και είναι) το silphium, ένα βότανο που όλοι λάτρευαν, σχεδόν όσο εμείς τη σοκολάτα. Το χρησιμοποιούσαν σε αρώματα, φάρμακα, αλλά και ως αφροδισιακό, αργότερα έγινε μπαχαρικό και must σε κάθε πιάτο. Επιπλέον, ήταν το αγαπημένο του Ιουλίου Καίσαρα και λέγεται πως κρατούσε πάνω από μισό τόνο στο θησαυροφυλάκιό του.

Περίπου έναν αιώνα μετά, το silphium εξαφανίστηκε και, για πάνω από 2000 χρόνια, αποτελούσε γρίφο. Τώρα, ερευνητές πιστεύουν ότι ήταν το πρώτο θύμα της κλιματικής αλλαγής.

Ο Paul Pollaro και ο Paul Robertson, καθηγητές του Πανεπιστημίου του New Hampshire, δημοσίευσαν τη μελέτη τους στο Frontiers in Conservation Science και έδειξαν ότι η ανάπτυξη των πόλεων και η αποψίλωση των δασών, άλλαξαν για πάντα το μικροκλίμα της περιοχής που αναπτυσσόταν το silphium. «Το επιχείρημά μας είναι ότι ανεξάρτητα από το πόσο θα το καλλιεργούσαν, αν το κλίμα άλλαζε, το silphium θα εξαφανιζόταν έτσι κι αλλιώς».

Οι αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι αποίκησαν στη βόρεια Αφρική κοντά στο 630 π.Χ. έκαναν αιώνες προσπαθειών να το καλλιεργήσουν, όμως αποτύγχαναν. Τα κατάφεραν, αλλά η προσπάθεια δεν είχε μεγάλη διάρκεια και, κατά κάποιον τρόπο, το silphium ήταν η αιτία της ίδιας του της καταστροφής.

«Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι περίμεναν να εξαφανιστεί, γνώριζαν ότι θα συνέβαινε αυτό και προσπαθούσαν να το διατηρήσουν. Αλλά οι τακτικές τους ήταν άστοχες, τελικά, καθώς το μικροκλίμα είχε αλλάξει», εξήγησε ο Pollaro.

Το silphium ευδοκιμούσε στην σε μία περιοχή της σημερινής Λιβύης, στην οποία, μάλιστα, έκοβαν ακόμη και νομίσματα που το απεικόνιζαν στον μπροστινό μέρος, ενώ στο πίσω είχαν το πρόσωπο του αυτοκράτορα. Ο Ηρόδοτος, ο Θεόφραστος και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος έγραψαν για αυτό και τις θεραπευτικές του ιδιότητες, ενώ γίνονταν εξαγωγές του στην υπόλοιπη αυτοκρατορία.

Το εμπόριο του φυτού αυτού ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρο, κάτι που ενίσχυσε την αστικοποίηση και την αποψίλωση πολλών δασών. Ο κόσμος ήθελε να έχει καλύτερες συνθήκες ζωής, επομένως τα σπίτια μεγάλωσαν και το πράσινο μπήκε σε δεύτερη μοίρα. Κάπως έτσι, ήρθε η εξαφάνισή του, λοιπόν. Ήταν αδύνατο να ευδοκιμήσει στις νέες κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν, οπότε, πολύ γρήγορα, χάθηκε.