Η νοηματοδότηση του χρόνου με τα παιδιά στο σπίτι στην εποχή του Κορωνοϊού
13 Μαρτίου 2020
Η εβδομάδα που ολοκληρώνεται ήταν μια δύσκολη εβδομάδα τόσο όσον αφορά την πρακτική διαχείριση ζητημάτων σχετικών με την αλλαγή της καθημερινότητάς μας όσο και με την ψυχολογική διαχείριση των δεδομένων που έχουν ανακύψει στον τομέα της υγείας σε τοπικό και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Καθώς πολλά φαίνεται να αλλάζουν για τις επόμενες λίγες -ελπίζουμε- εβδομάδες, είναι σημαντικό να διατηρήσουμε την καλή μας διάθεση, την αισιοδοξία και την πίστη μας ότι αν όλοι κάνουμε όσα οι επιστήμονες συστήνουν θα καταφέρουμε γρήγορα να ξεπεράσουμε αυτήν την κρίση.
Σε αυτή τη συγκυρία είναι επίσης σημαντικό να λάβουμε υπόψιν τα συναισθήματα των παιδιών και να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στις ερωτήσεις τους με σαφήνεια και ψυχραιμία. Εφόσον οι παιδικοί σταθμοί και τα σχολεία έχουν κλείσει, είναι σκόπιμο να εξηγήσουμε στα παιδιά, ιδιαίτερα σε εκείνα των μικρών ηλικιών, τους λόγους για τους οποίους έχει ληφθεί αυτό το μέτρο. Η εξήγηση πρέπει να γίνει με τέτοιον τρόπο ώστε το παιδί να κατανοήσει την κατάσταση και την ευθύνη που αναλογεί σε όλους μας να προστατέψουμε τους εαυτούς μας και το κοινωνικό σύνολο. Ταυτόχρονα θα πρέπει να φροντίσουμε να μην τα τρομάξουμε και να μην τους μεταδώσουμε υπέρμετρο αίσθημα φόβου ή πανικό. Αντίθετα, θα ήταν πολύ χρήσιμο αν βοηθούσαμε κάθε παιδί, έφηβο αλλά και κάθε νέο άνθρωπο να σκεφτεί πόσα νέα πράγματα μπορεί να μάθει μέσα από αυτήν την κατάσταση κρίσης.
Η εκπαίδευση δεν πραγματοποιείται μόνο στο σχολείο και σε χώρους διδασκαλίας αλλά ιδιαίτερα στην εποχή μας παντού, αν αξιοποιήσουμε τα μέσα που έχουμε στην διάθεσή μας. Το σημαντικότερο αυτών είναι η επικοινωνία και η ενθάρρυνση για συζήτηση και κριτική σκέψη. Με δεδομένο ότι η αντιμετώπιση του Κορωνοϊού άπτεται πολλών παραμέτρων, έχει νόημα να ενθαρρύνουμε απλές συζητήσεις με τα παιδιά σχετικά με την σημασία της υγείας, της ιατρικής περίθαλψης, την οικονομία της υγείας, την προσωπική ευθύνη των πολιτών για θέματα που αφορούν το κοινωνικό σύνολο και την διασφάλιση της προσωπικής υγιεινής.
Ταυτόχρονα θα είναι πολύ χρήσιμο να ενισχύσουμε την πίστη τους στους θεσμούς και την οργάνωση των κοινωνιών καθώς και το σεβασμό στην επιστήμη και τους κανόνες που προκύπτουν από τη συνεργασία των θεσμών με την επιστημονική κοινότητα. Η φροντίδα του εαυτού και η φροντίδα του συνανθρώπου είναι προϋπόθεση για την ευημερία του ατόμου και της κοινωνίας και υπάρχουν πολλοί τρόποι αυτό να γίνει κατανοητό στα παιδιά. Η συμβολή του διαδικτύου σε αυτές τις συζητήσεις αλλά και στην ευρύτερη καλλιέργεια του ατόμου μέσω ειδικών προγραμμάτων διαδικτυακής εκπαίδευσης μπορεί να είναι σημαντική και να μετατρέψει την διαδικασία πρόσληψης της γνώσης σε μια πολύ ευχάριστη εμπειρία.
Πέρα από την εκπαιδευτική διάσταση που μπορούν να έχουν οι συζητήσεις, ο χρόνος των γονιών με τα παιδιά μπορεί να είναι μια ακόμα ευκαιρία για δημιουργικές δραστηριότητες, για ψυχική έκφραση, για από κοινού καλλιτεχνικές δράσεις και φυσικά για παιχνίδι.
Είναι βέβαιο ότι η παρούσα κατάσταση θα δημιουργήσει αλλαγές στην καθημερινότητα μας και ενδεχομένως αρκετές δυσκολίες. Είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας και στα παιδιά ότι πρόκειται για μια προσωρινή κατάσταση που με τη συμβολή όλων μας θα λήξει σύντομα.
Αν φροντίσουμε να πράξουμε τα δέοντα για την αποφυγή διασποράς και για την αντιμετώπιση της νόσου και αν ταυτόχρονα νοηματοδοτήσουμε αυτήν την περίοδο ως χρόνο φροντίδας και ψυχικής σύνδεσης με τον εαυτό και όσους αγαπάμε θα βγούμε νικητές και θα έχουμε κερδίσει περισσότερα από όσα φανταζόμαστε. Κυρίως γιατί θα είναι κάτι που θα το έχουμε καταφέρει όλοι μαζί.
Άννα Δοξαστάκη, Ψυχαναλυτικής Κατεύθυνσης Θεραπεύτρια μέσω Τέχνης &
Δημιουργός του Κέντρου Θεραπείας και Καλλιτεχνικής Έκφρασης, Art Can Talk Dramatherapy and Wellness Centre
