Σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση: Είδη, μέτρα προστασίας, αποζημίωση

Γράφει η δικηγόρος Αθηνών (ΔΣΑ), Πηνελόπη Κωνσταντάκη.

Θέμα επίκαιρο, διαχρονικό και σύνηθες σε χώρους εργασίας και μη. Γεγονός που αφορά άνδρες και γυναίκες, χωρίς να αποκλείουμε για διάφορους λόγους κανένα από τα δύο φύλα.

Είναι γεγονός, όπως και αποδεικνύουν αρκετές μελέτες, παραπάνω από τις μισές εργαζόμενες ή μη γυναίκες , έχουν δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση σε χώρους εργασίας και άλλους. Το ποσοστό στον ανδρικό πληθυσμό, είναι αρκετά λιγότερο, λόγω της φύσεως του άνδρα, της δύναμης του κυρίως σωματικής, αλλά και του χαρακτήρα μερικών. Αυτό ξεκάθαρα όμως δεν σημαίνει πως η μη καταγγελία από την μεριά του, δεν επιφέρει ίδιους κινδύνους ή δεν δημιουργεί τις ίδιες επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική του υγεία. Η ισότητα των δύο φύλων άλλωστε δεν επιδέχεται εξαιρέσεις.

Όλα στηρίζονται στη φράση: ” Το σεξ, ο έρωτας, η κάθε είδους επαφή, απαιτεί συναίνεση”.

Η σεξουαλική παρενόχληση έχει αρκετές μορφές. Σχόλια για την εμφάνιση με ανάρμοστο τρόπο, μηνύματα και email με ανάρμοστο κείμενο και εικόνα, παρενόχληση στα socia media, επίδειξη πορνογραφικού υλικού σε κινητό ή υπολογιστή, προσδοκίες και ανήθικες προτάσεις, πίεση για σεξουαλικές υπηρεσίες κ.α, μέχρι την τελική της μορφή που είναι ο βιασμός της ψυχής και του σώματος του θύματος. Εδώ δεν θα πρέπει να ποινικοποιήσουμε το ”φλερτ”, το οποίο εκφράζεται με κινήσεις και λόγια θαυμασμού και στα δύο φύλα και φυσικά εφόσον πομπός και δέκτης, έχουν μεταδώσει τα κατάλληλα μηνύματα και εφόσον το επιτρέπει η προσωπική τους κυρίως κατάσταση, η επαγγελματική τους θέση κ.α. Είναι ξεκάθαρο για τα υγιώς σκεπτόμενα μυαλά, πως ο θαυμασμός στο άλλο φύλο χαρακτηρίζεται από αντικειμενικές ενέργειες εκδήλωσης.

Φυσικά όλες αυτές οι συμπεριφορές, έχουν ολέθριες συνέπειες, σοβαρές και επίπονες κυρίως για το θύμα. Απειλές για απόλυση, εξαναγκασμός σε παραίτηση, μεταθέσεις ή αποσπάσεις, ψυχολογικός πόλεμος από προϊσταμένους, συναδέλφους κ.α είναι συνέπειες που μπορεί να έχει το θύμα σε περιπτώσεις που αρνείται να ενδώσει. Ο βιασμός είναι η χειρότερη κατάληξη για το θύμα, αν εγκαίρως δεν λάβει τα μέτρα του. Το θύμα στιγματίζεται σωματικά και ψυχικά. Αν καταφέρει να προσπεράσει το σωματικό πόνο, θα χρειαστούν μήνες ή και χρόνια ψυχοθεραπειών , για να μπορέσει να ιαθεί ψυχικά κάτω από την σκέπη ενός ειδικού και αυτό όχι πάντα. Το θύμα δυσκολεύεται να εμπιστευτεί ξανά το άλλο φύλο, βλέπει άσχημα όνειρα και εφιάλτες, έρχεται σε καταστάσεις πανικού και πολλές άλλες ακόμα αντιδράσεις όπως μας εξηγούν οι επιστημονικοί συνεργάτες του γραφείου μας.

Αναμφισβήτητα, το θύμα πρέπει να ακολουθήσει συγκεκριμένες διαδικασίες, όταν αντιληφθεί παρόμοιες συμπεριφορές. Εφόσον δεν επιθυμεί το άτομο να συναινέσει σε τέτοιου είδους συμπεριφορές, πρέπει να βάλει όρια, να πει ”ΟΧΙ”, να δράσει, να ενημερώσει, να γίνει συγκεκριμένη απέναντι στο άτομο που τον/την παρενοχλεί και να ξεκαθαρίσει χωρίς φόβο τις προθέσεις του.

Η ξεκάθαρη απάντηση σε ένα μήνυμα, σε μια επιστολή σε ένα email, όπου το θύμα δέχεται την πίεση αυτή, για αρχή είναι μια φυσιολογική στάση όπου μπορεί να αποτρέψει τα χειρότερα. Σταματήστε να δέχεστε και να πραγματοποιείτε χάρες έξω από την αρμοδιότητα σας, όταν έχετε αντιληφθεί κάτι παράλογο, αποθηκεύστε μηνύματα και εικόνες, κρατήστε σημειώσεις με ώρα και ημέρα, είναι κάποιες σωτήριες πιθανά κινήσεις. Τα ανώτερα στελέχη μιας επιχείρησης, οι αρμόδιες υπηρεσίες, ένας νομικός εκπρόσωπος, είναι φορείς όπου μπορούν να κατευθύνουν τον πολίτη, για τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει, όταν η πίεση καταστεί ανυπόφορη και εκτός ελέγχου.

Ως ποινικά κολάσιμη πράξη, η σεξουαλική παρενόχληση, λεκτική, σωματική κ.α, τιμωρείται από τον Νόμο, πράγμα που μπορεί να επιφέρει αποζημίωση για το θύμα. Άλλωστε το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών εξέδωσε απόφαση κατά εργοδότη, μετά από καταγγελία εργαζομένης ύψους 37.000€ περίπου, για τέτοιου είδους συμπεριφορά και αφότου εκείνη ακολούθησε συγκεκριμένες διαδικασίες. Φυσικά πέρα από την αποζημίωση που θα αναγκαστεί να καταβάλει ο εργοδότης ή γενικότερα ο θύτης, θα οδηγηθεί και στα Ποινικά Δικαστήρια, για να κριθεί ο βαθμός της πράξης τους.

Συμπερασματικά λοιπόν, η αποζημίωση για την βλάβη που υπέστη το θύμα, ψυχική και σωματική, η καταβολή χρημάτων που δεν της αποδόθηκαν από την εργασία της, η επανατοποθέτηση στην αρχική της θέση καθώς και η δικαστική της δαπάνη, είναι κάποια από τα οφέλη που μπορεί να έχει, εφόσον πράξει τα δέοντα.

© Πνευματικά Δικαιώματα
Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του ''Δικηγορικού γραφείου Πηνελόπη Κωνσταντάκη και Συνεργάτες''.