Στη νέα εποχή όπου κυριαρχεί το όμορφο, το αψεγάδιαστο, το τέλειο, το «πλαστικό», οι διατροφικές διαταραχές αποτελούν μια «μάστιγα», με την οποία έρχονται αντιμέτωπα όλο και περισσότερα άτομα, βάζοντας σε κίνδυνο όχι μόνο την υγεία, αλλά και την ίδια τους τη ζωή.
Οι σπουδαστές Δημοσιογραφίας και οι σπουδαστές Διατροφής - Διαιτολογίας είχαν την ευκαιρία μέσα από το Webinar «Μιλώντας για Διατροφικές Διαταραχές» να ακούσουν την επιστημονική ανάλυση και επεξήγηση, αλλά και τη βιωματική εμπειρία ενός ατόμου, που νόσησε από νευρική ανορεξία.
Ο Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος και καθηγητής στον Τομέα Υγείας και Αθλητισμού του ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ 360, Σπύρος Ζαρογιάννης και η δικηγόρος και μοντέλο Κατερίνα Βισέρη έδωσαν μία ολοκληρωμένη οπτική σχετικά με τις διατροφικές διαταραχές, που ταλαιπωρούν πολλά άτομα γύρω μας.
Ορίζοντας τις διατροφικές διαταραχές
Ο όρος «διατροφικές διαταραχές» χρησιμοποιείται για όλα τα πολύπλοκα και πολυπαραγοντικά διατροφικά και ψυχολογικά νοσήματα, τα οποία δημιουργούνται χωρίς να είναι συνειδητή επιλογή των ατόμων ή ηθελημένη πρόκληση από τους οικείους τους.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Ομοσπονδία οι διατροφικές διαταραχές διακρίνονται σε πέντε κατηγορίες: τη νευρική ανορεξία, τη νευρική βουλιμία, την ψυχαναγκαστική υπερφαγία την περιοριστική διαταραχή πρόσληψης τροφής και τις μη αλλιώς προσδιοριζόμενες διατροφές, με τα συμπτώματα και τα διαγνωστικά κριτήρια, πολλές φορές, να είναι κοινά.
Μιλώντας με αριθμούς…
«Η σύγχρονη κουλτούρα εμφανίζει μια εμμονή με το φαγητό και ενισχύει την προδιάθεση που υπάρχει στο κάθε άτομο», τονίζει ο Σπύρος Ζαρογιάννης.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία, τουλάχιστον το 1% των γυναικών έχουν εμφανίσει σε οποιαδήποτε φάση της ζωής τους κάποια μορφή ανορεξίας, με τη νευρική βουλιμία να ανέρχεται στο 1,5% και τα επεισόδια υπερφαγίας στο 4%, ενώ ανησυχητικά είναι τα ποσοστά που αφορούν τα παιδιά και ιδιαίτερα, της ηλικίας 13 – 18 ετών, στην οποία το 1 στα 5 μπορεί εμφανίσει συμπτώματα ανορεξίας.
Από τη διάγνωση στα αίτια
Τα διαγνωστικά κριτήρια για την ανίχνευση των διατροφικών διαταραχών είναι ποικίλα, με λέξη κλειδί όλων το «βάρος».
«Το άτομο αρχίζει να περιορίζει την τροφή του, που οδηγεί σε απώλεια ή αδυναμία αύξησης βάρους, με αποτέλεσμα το άτομο να έχει μειωμένο βάρος σε σχέση με το κανονικό, ο φόβος του ότι αυτό θα αυξηθεί ή θα γίνει παχύ, ακόμη και όταν το βάρος του είναι κάτω από το κανονικό και η διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού του είναι τα βασικότερα κριτήρια που ακολουθούμε», σημειώνει ο κ. Ζαρογιάννης.
Αντίθετα με τα κριτήρια διάγνωσης, τα αίτια δεν είναι πάντα τόσο εμφανή και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή τόσο από το άτομο όσο και από τους οικείους του, με επίμονη συμμετοχή και του άμεσα ενδιαφερόμενου και του διατροφολόγου.
Το γενικό υπόβαθρο, τα διάφορα πρότυπα που έχουν κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και τα Μ.Μ.Ε., η κοινωνική πίεση και η πίεση των συνομηλίκων, το οικογενειακό περιβάλλον αλλά και ο ίδιος ο χαρακτήρας είναι μερικές από τις συχνότερες αιτίες που κάποιο άτομο μπορεί να εμφανίσει κάποια διατροφική διαταραχή.
Δίαιτες αδυνατίσματος: Mια διατροφική «κατάρα»
«Οι δίαιτες αδυνατίσματος είναι το σημείο που δημιουργεί τις διατροφικές διαταραχές. Το φαγητό δεν πρέπει να περιοριστεί αλλά να τροποποιηθεί, γιατί ισοδυναμεί με θρέψη», τονίζει ο κ. Ζαρογιάννης, θέλοντας να αναδείξει τους κρυφούς κινδύνους των διαιτών αδυνατίσματος που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ένα άτομο το οποίο θέλει να χάσει βάρος γρήγορα, προβαίνει σε αυστηρές δίαιτες, περιορίζοντας υπερβολικά την τροφή του, που, πολλές φορές, την υποκαθιστά ή τη μειώνει δραστικά ή την αφαιρεί τελείως από το διαιτολόγιό του, μένοντας έτσι νηστικό και με μοναδική επιβράβευσή του την άμεση απώλεια του επιθυμητού βάρους.
«Η επιβράβευση, όμως, δεν πρέπει να είναι η απώλεια βάρους αλλά η αλλαγή της διατροφικής συνήθειας. Κάποια στιγμή που θα σταματήσει τις δίαιτες, θα δημιουργηθούν οι πειρασμοί, η ανάγκη για φαγητό, καθώς δεν μπορούμε να στερούμε φαγητό από τον οργανισμό μας και επιστρέφουν οι παλιές συνήθειες, όπου το άτομο επαναπροσλαμβάνει το βάρος που είχε χάσει και νιώθει ντροπή γι’ αυτό», υπογραμμίζει ο κ. Ζαρογιάννης.
Παλεύοντας με τη νευρική ανορεξία
Η νευρική ανορεξία είναι μια από τις πλέον διαδεδομένες διατροφικές διαταραχές, που παρατηρείται κυρίως στις γυναίκες, με την επιμονή τους να διατηρηθεί το σωματικό βάρος κάτω από το κατώτερο φυσιολογικό και τον έντονο φόβο για πρόσληψη λίπους να είναι τα συνηθέστερα άγχη ενός ατόμου που εμφανίζει συμπτώματα νευρικής ανορεξίας.
«Ένα χρόνο πριν πάρω το πτυχίο μου ο υδατάνθρακας είχε γίνει εχθρός και θυμάμαι χαρακτηριστικά πως, όταν έδινα για το πτυχίο μου, έτρωγα μόνο καρπούζι. Όταν έκανα άσκηση σε δικηγορικό γραφείο έχασα τα περισσότερα κιλά, έφτασα σε ένα βάρος το οποίο χρειαζόταν νοσηλεία, γιατί ήμουν 38 κιλά», εκμυστηρεύεται η Κατερίνα Βισέρη, δικηγόρος και μοντέλο, η οποία ήρθε αντιμέτωπη με τη νευρική ανορεξία σε πολύ μικρή ηλικία.
Όπως η ίδια δηλώνει, η απώλεια της εμμήνου ρύσης και η πτώση των μαλλιών, οι ζαλάδες, ο αποπροσανατολισμός και η απώλεια μνήμης, οι έμετοι, η αναιμία και η αφυδάτωση είναι μερικά μόνο από τα συμπτώματα – συνέπειες της ύπουλης αυτής διατροφικής διαταραχής, η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία για έναν άνθρωπο.
Θεραπεύοντας το σώμα και τη ψυχή
«Έμαθα να αγαπώ την Κατερίνα, να την ακούω», σημειώνει η κ. Βισέρη, η οποία, έπειτα από την περιπέτεια με τη νευρική ανορεξία και τα υπερφαγικά επεισόδια, βγήκε νικήτρια και δίνει το δικό της μήνυμα!
Για ένα άτομο, που παλεύει με μια διατροφική διαταραχή, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο διαιτολόγος να του προσφέρει ασφάλεια και σιγουριά ότι με τις παρουσία του και τις συμβουλές του, με τους περισσότερους διαιτολόγους να προκρίνουν ως «θεραπεία» την Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία.
«Το άτομο πρέπει να γνωρίζει από την αρχή ποιοι είναι οι στόχοι, πώς θα αλλάξουμε την κατάσταση, τι τον έκανε να οδηγηθεί σε αυτή την διαδικασία…. Εμείς θέλουμε το άτομο να συνεργαστεί και να κατανοήσουμε μαζί τι βλέπει. Κάτι που δίνει πολλές πληροφορίες και στα ίδια τα άτομα και τους βοηθάει πολύ είναι η καταγραφή, που είναι βέβαια πολύ δύσκολη, θέλει δουλειά, κόπο και υπομονή», τονίζει ο κ. Ζαρογιάννης, σημειώνοντας, παράλληλα, την καταλυτική σημασία της θετικής ανατροφοδότησης, όχι τόσο για την απώλεια των κιλών αλλά για την προσπάθεια.
Ο Εκπαιδευτικός Όμιλος ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ 360 δίνει τη δυνατότητα στους σπουδαστές να διδαχθούν διατροφολογία από εξειδικευμένους επιστήμονες και επαγγελματίες, αλλά και να εξοικειωθούν πρακτικά με την Κλινική Διαιτολογία, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να αποκτήσουν επιπλέον εμπειρία και ετοιμότητα για μελλοντικά επιχειρησιακά περιστατικά.
