8 μήνες από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού - Τι γνωρίζουμε και τι αγνοούμε
Εύα Καραμπάτσου
17 Σεπτεμβρίου 2020
Περισσότερους από 900.000 νεκρούς λόγω κορωνοϊού σε 8 μήνες και πάνω από 27 εκατ. κρούσματα μέχρι στιγμής μετρά η ανθρωπότητα.
Περισσότερα από 27.000.000 κρούσματα έχουν καταγραφεί επισήμως σε 196 χώρες και εδάφη από την έναρξη της επιδημίας, ενώ 17.496.300 άνθρωποι θεωρείται ότι έχουν αποθεραπευτεί, μέχρι σήμερα. Έχουν περάσει οκτώ μήνες από τότε που έκανε την εμφάνισή του ο κορωνοϊός και άλλαξε τη ζωή μας.
Η επιστημονική κοινότητα έχει ριχτεί στη μάχη από την πρώτη στιγμή. Σε όλο τον κόσμο επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν τον ιό ωστε να βρεθεί το εμβόλιο που θα τον καταπολεμήσει.
Τέλος το παραδοσιακό εργασιακό μοντέλο;
Mία από τις βασικές συνέπειες του κορωνοϊού είναι οι αλλαγές στο παραδοσιακό εργασιακό μοντέλο. Η τηλεργασία μπήκε δυναμικά στη ζωή μας, κάτι που πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη οι εργοδότες, λένε οι ειδικοί. Το βασικό ερώτημα που έχει ανακύψει είναι πάντως αν η τηλεργασία παραμείνει ως μόνιμος τρόπος εργασίας και μετά τον κορωνοϊό. Οι ειδικοί θεωρούν ότι την ευθύνη φέρουν οι εργοδότες. Το πρόβλημα έγκειται στο μοντέλο εργασιακής ιεραρχίας. Οι εργοδότες και τα εκάστοτε εργασιακά συμβούλια είναι υπεύθυνα για τις άκαμπτες εργασιακές δομές.
Τα πλεονεκτήματα της τηλεργασίας ξεφεύγουν πολύ από τα όρια της ίδιας της εργασίας: λιγότεροι άνθρωποι στο γραφείο σημαίνει μικρότερο αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα για το περιβάλλον, λιγότερες μετακινήσεις, λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους, περισσότερος ελεύθερος χρόνος και καλύτερη ποιότητα ζωής. Το μόνο θέμα που παραμένει ανοιχτό είναι βέβαια η εμπιστοσύνη στη σχέση εργοδότη-εργαζομένου.
Μετάδοση του ιού και χρήση μάσκας
Σύμφωνα με έρευνα σχετικά με το περιβάλλον και κατά πόσο αυτό επηρεάζει τη μετάδοση του ιού, όσο πιο κοντά βρίσκεται κάποιος σε ασθενή και όσο περισσότερο έρχεται σε επαφή μαζί του, τόσο πιο πιθανό είναι να προσβληθεί από τον ιό, κάτι που εξηγεί την μεταδοτικότητα μεταξύ μελών την ίδιας οικογένειας. Το να βρίσκεται κάποιος σε εσωτερικούς χώρους είναι χειρότερο, ειδικά σε δωμάτια χωρίς επαρκή αερισμό. Όσο περισσότερη ροή αέρα, τόσο πιο γρήγορα αποδυναμώνεται ο ιός.
Οι μάσκες προσώπου μειώνουν την ποσότητα του ιού, αλλά δεν την μπλοκάρουν. Η έντονη ομιλία, η έντονη αναπνοή, το τραγούδι και οι φωνές αποβάλλουν περισσότερο ιό, γι' αυτό οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα νυχτερινά κέντρα και τα γυμναστήρια είναι επικίνδυνα μέρη. Η χρήση ιατρικής μάσκας μπορεί να περιορίσει την εξάπλωση ορισμένων ιογενών παθήσεων του αναπνευστικού, συμπεριλαμβανομένου του COVID-19. Ωστόσο, η χρήση από μόνη της δεν αρκεί για να παρέχει επαρκές επίπεδο προστασίας. Θα πρέπει παράλληλα να τηρούνται άλλα μέτρα όπως η φυσική απόσταση και η υγιεινή των χεριών.
Ο λόγος για τον οποίο η παρατεταμένη, στενή επαφή με κάποιον είναι πιο επικίνδυνη είναι εν μέρει επειδή υπάρχει ένα κατώτατο επίπεδο ιού στον οποίο πρέπει να εκτεθεί κάποιος ή να μολυνθεί. Επίσης, μια υπόθεση για το γιατί μερικοί άνθρωποι αρρωσταίνουν είναι ότι εκτίθενται σε υψηλότερες «δόσεις» ιού.
Πριν απο λίγους μήνες υπήρχε αγωνία για μερικούς ασθενείς που έγιναν καλά αλλά συνέχιζαν να είναι θετικοί στον ιό για εβδομάδες.
Τα περισσότερα τεστ πραγματοποιούνται χρησιμοποιώντας μια μέθοδο που ονομάζεται PCR - αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης - που αναζητά μικροσκοπικά θραύσματα του ιού SARS-CoV-2. Ωστόσο, το τεστ δεν μπορεί να πει εάν αυτά τα τμήματα του γενετικού κώδικα αποτελούν μέρος πραγματικών ιών που μπορούν να μολύνουν κάποιον άλλο ή θραύσματα ιών που δεν αποτελούν απειλή.
Τα αλλεπάλληλα θετικά τεστ δεν αποδεικνύουν ότι αυτοί οι άνθρωποι εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο για τους άλλους. «Στην πραγματικότητα, γνωρίζουμε ότι δεν είναι μολυσματικοί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε η Μαρία Βαν Κέρχοφ, κορυφαία επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Τα αποτυπώματα που αφήνει ο Covid-19
Η νόσος Covid-19 αφήνει το αποτύπωμά της σε διάφορα μέρη του σώματος.
Καρδιά: Η φλεγμονή που προκαλείται από τον ιό, μπορεί να αποδυναμώσει την καρδιά τόσο πολύ που ακόμη και οι νέοι με ήπιες λοιμώξεις, ίσως να διατρέχουν κίνδυνο για μελλοντική καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτό τουλάχιστον έδειξαν μαγνητικές τομογραφίες που έγιναν στη Γερμανία.
Εγκέφαλος: Άτομα που είχαν ως πρώτα συμπτώματα την απώλεια οσμής και γεύσης, μπορεί να νιώσουν οτι η ανοσμία επιμένει. Πονοκέφαλοι και ζαλάδες είναι συχνά συμπτώματα. Οι διαταραχές στη διάθεση όπως το άγχος και η κατάθλιψη παραμένουν μετά τη μόλυνση και η ψυχική σύγχυση που ονομάζεται «Covid fog» αφήνει τους ανθρώπους να αναζητούν λέξεις, να αγωνίζονται με απλά μαθηματικά ή απλά να προσπαθούν να σκεφτούν.
Περιφερικό νευρικό σύστημα: Στην Ιταλία, τρεις ασθενείς με Covid-19 εμφάνισαν μυασθένεια gravis, μια αυτοάνοση διαταραχή που οδηγεί σε ελαττωματική επικοινωνία μεταξύ νεύρων και μυών. Οι γιατροί ανησυχούν επίσης για την απομυελίνωση, κατά την οποία η προστατευτική επικάλυψη των νευρικών κυττάρων προσβάλλεται από το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας αδυναμία, μούδιασμα και μυρμήγκιασμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ψύχωση και παραισθήσεις. Μερικοί ασθενείς έχουν σύνδρομο Guillain-Barre, μια σπάνια αυτοάνοση ασθένεια που παρεμβαίνει στα νευρικά σήματα, οδηγώντας ακόμα και σε παράλυση.
Ένα ποσοστό μολυσμένων ατόμων - περίπου 20%, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα- δεν εμφανίζει καθόλου συμπτώματα ενώ κάποιος ακόμα και ασυμπτωματικός μπορεί να μεταδόσει τον ιό.
Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο οι εκστρατείες δημόσιας υγείας τονίζουν την ανάγκη να τηρούνται οι αποστάσεις, τη χρήση μάσκας και την υγιεινή των χεριών για όλους και όχι μόνο για άτομα που αισθάνονται άρρωστα.
Άγνωστο γιατί κάποιοι νοσούν και άλλοι όχι
Υπάρχουν κάποιοι σαφείς παράγοντες για το ποιος αντιμετωπίζει υψηλότερους κινδύνους σοβαρής ασθένειας: ηλικιωμένα άτομα καθώς και άτομα με σοβαρές ή χρόνιες παθήσεις.
Όμως, οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι μια σειρά από άλλους υποκείμενους παράγοντες θα μπορούσαν να βοηθήσουν ώστε να αποσαφηνιστεί γιατί οι περισσότεροι υγιείς 30χρονοι απομακρύνουν τον ιό μετά από μερικές ημέρες και μερικοί αρρωσταίνουν σοβαρά. Οι ερευνητές μελετούν γενετικές διαφορές σε ασθενείς, ενώ άλλοι εξετάζουν τον τύπο του αίματος.
Κορωνοϊός και παιδιά
Στην αρχή της πανδημίας τα παιδιά δεν είχαν τα σοβαρά συμπτώματα των ηλικιωμένων ούτε προσβάλλονταν με τον ίδιο ρυθμό. Όμως ο κορωνοϊός δεν εξαιρεί τα παιδιά. Οι θάνατοι παιδιών και εφήβων παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα παγκοσμίως, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι είναι άτρωτα. Επίσης, συμβάλλουν στη μετάδοση του ιού αλλά το πόσο, παραμένει ασαφές.
Ωστόσο, υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους. Οι έφηβοι φαίνεται να μεταδίδουν τον ιό - μέσω του λαιμού και της μύτης- σχεδόν με τους ίδιους ρυθμούς με τους ενήλικες. Τα παιδιά κάτω των 5 ετών, έχουν υψηλά επίπεδα στις αναπνευστικές οδούς, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές, κατά πόσο μεταδίδουν τον ιό ή γιατί δεν αναπτύσσουν συμπτώματα τόσο συχνά όσο και οι ενήλικες.
Ο κορωνοϊός, όπως όλα δείχνουν ήρθε για να μείνει, η επιστημονική όμως κοινότητα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να τελειώσει αυτός ο εφιάλτης όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
