Ζούμε σε μία καθημερινότητα, που το κινητό είναι η προέκταση του χεριού μας. Οι αλεπάλληλες ειδοποιήσεις των social media, δεν βοηθούν να μείνουμε συγκεντρώμενοι σε κάτι. Ακόμα κι όταν βλέπουμε ταινία, θα τσεκάρουμε την οθόνη του κινητού που θα ανάψει εκείνη τη στιγμή. Σύμφωνα με νέα έκθεση του οργανισμού The Reading Agency, η διάσπαση προσοχής αποτελεί πλέον κι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην αναγνωστική απόλαυση. Η έκθεση που φέρει τον τίτλο “The State of the Nation in Adult Reading 2025” αποκαλύπτει πως σχεδόν οι μισοί ενήλικες (46%) στο Ηνωμένο Βασίλειο δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στο διάβασμα λόγω περισπασμών· ένα ποσοστό που φτάνει το 55% για άτομα ηλικίας 16-24 και 35-44, και το 52% για όσους είναι 25-34 ετών.
Η έκθεση, σύμφωνα με τον Independent, παρουσιάζει και πτώση στη συνήθεια του τακτικού διαβάσματος, καθώς μόνο το 53% των ενηλίκων δηλώνουν πλέον ότι διαβάζουν συχνά, έναντι 58% το 2015. Όταν, δε, ρωτήθηκαν γιατί δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν, οι λόγοι που απάντησαν ήταν οι εξής: έλλειψη ελεύθερου χρόνου (24%), αλλαγές στη σωματική ή ψυχική υγεία (11%), σημαντικά γεγονότα ζωής (10%) και αυξημένη χρήση οθονών ή αλλαγές στις ψηφιακές συνήθειες (10%).
Είναι γεγονός πως οι περισσότεροι από εμάς, χαζεύουμε στο κινητό πριν κοιμηθούμε, κάνοντας ατελείωτο scrolling στο TikTok ή σε οποιοδήποτε άλλο κοινωνικό δίκτυο. Μια συνήθεια που προφανώς επηρεάζει και τον ύπνο μας. Μήπως όμως η ανάγνωση ενός βιβλίου, μπορεί να κάνει τη διαφορά; Σε αυτό το ερώτημα απάντησαν ειδικοί στον Independent.
«Η χρήση οποιασδήποτε οθόνης αργά το βράδυ κρατά το σώμα σε κατάσταση εγρήγορσης, με την έκθεση στο φως να καθυστερεί το φυσικό ρολόι του σώματος, καθιστώντας πιο δύσκολο το να αποκοιμηθεί κανείς», εξηγεί η Δρ Καθαρίνα Λέντερλι, ειδικός στον ύπνο στη London General Practice. Η έκθεση στο φως μπορεί να μειώσει τον βαθύ ύπνο, προσθέτει, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμα κι αν κοιμηθείς αρκετές ώρες, μπορεί να μην αισθάνεσαι ξεκούραστος.
«Κοιτάζοντας το κινητό ή το λάπτοπ, είναι σαν να βάζεις έναν μικρό ήλιο μπροστά στα μάτια σου. Αυτό επηρεάζει την έκκριση της μελατονίνης, η οποία φυσιολογικά απελευθερώνεται λίγες ώρες πριν τον ύπνο, καθώς πέφτει ο ήλιος. Η έκθεση σε φως το βράδυ –ειδικά από το κινητό– καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης, και το βιολογικό ρολόι χρειάζεται τη μελατονίνη για να ειδοποιήσει το σώμα ότι είναι νύχτα. Χωρίς αυτήν, το σώμα παραμένει σε εγρήγορση».
Πώς επηρεάζει το διάβασμα πριν τον ύπνο;
«Το διάβασμα προσφέρει μια ήπια νοητική εστίαση που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους», εξηγεί η Δρ Ρέιτσελ Μόλιτορ, ψυχολόγος και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Coventry. «Το αργό και ήρεμο διάβασμα ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα, μειώνοντας τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση, και βοηθώντας στο να αποκοιμηθούμε πιο εύκολα».
Ωστόσο, η μυθοπλασία θεωρείται γενικά πιο χαλαρωτική από τη μη μυθοπλασία – κάτι που μπορεί να επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου μας. «Η ελαφρία λογοτεχνία είναι καλύτερη για τον ύπνο επειδή αποσπά απαλά το μυαλό χωρίς να ενεργοποιεί κριτική σκέψη ή έντονα συναισθήματα», εξηγεί η Δρ Λαλίτα Σούγκλανι, ψυχολόγος και συγγραφέας του High Functioning Anxiety. «Η μη μυθοπλασία μπορεί να είναι πιο διεγερτική, ειδικά αν περιλαμβάνει επίλυση προβλημάτων, αυτοβελτίωση ή φορτισμένα συναισθηματικά θέματα».
«Τα social media, οι ειδήσεις ή ακόμη και τα μηνύματα πριν τον ύπνο ενεργοποιούν το σύστημα απειλής ή ευχαρίστησης του εγκεφάλου, διατηρώντας το σώμα σε επιφυλακή», προσθέτει η Σούγκλανι. «Αντίθετα, το διάβασμα έχει φυσικά σημεία παύσης. Δεν προσφέρει τις ίδιες ‘εκρήξεις’ ντοπαμίνης, και γι’ αυτό ακριβώς είναι πιο καταπραϋντικό για το νευρικό σύστημα».
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
