Η έκθεση των παιδιών σε οθόνες έχει αρνητικά αποτελέσματα, αλλά και θετικά. Από τι εξαρτάται

Στη σύγχρονη εποχή οι οθόνες κυριαρχούν, γεγονός που οδηγεί σε επαναλαμβανόμενες συζητήσεις, τόσο από τους ειδικούς όσο και από τους γονείς, για το αν τα μικρά παιδιά πρέπει να εκτίθενται σε αυτές. Είναι πολλοί οι παιδίατροι που συνιστούν τον περιορισμό της έκθεσης κατά την παιδική ηλικία, ειδικά για παιδιά κάτω των πέντε ετών, αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

Η επίδραση στα παιδιά είναι αρνητική, αλλά υπάρχουν και θετικά σημεία. Αρκεί βέβαια το περιεχόμενο που παρακολουθούν να είναι κατάλληλο για την ηλικία τους. Όμως και πάλι, η χρήση τους πρέπει να είναι ελεγχόμενη. Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά τα δεδομένα.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Οι γονείς που έχουν καλή σχέση με τα ενήλικα παιδιά τους, μοιράζονται αυτά τα 7 χαρακτηριστικά

Σωματικές επιπτώσεις

Πολλές μελέτες έχουν δείξει πως η παρατεταμένη χρήση οθονών μπορεί να προκαλέσει κόπωση στα μάτια, ξηροφθαλμία και μυωπία στα παιδιά. Επιπλέον, η τεχνολογία δεν πρέπει να αντικαθιστά σε καμία περίπτωση το φυσικό φως. Το ελεύθερο παιχνίδι, η σωματική άσκηση, η αλληλεπίδραση και η επαφή με τη φύση, βοηθούν την ανάπτυξη του παιδιού. Η αντικατάστασή τους με υπερβολική και παθητική χρήση οθόνης αυξάνει τον κίνδυνο για παχυσαρκία, προβλήματα όρασης και μαθησιακές δυσκολίες.

Νευροψυχολογικές επιδράσεις

Εκτός από τις σωματικές επιπτώσεις, ανησυχία προκαλεί και ο χρόνος που περνούν τα παιδιά μπροστά από μία οθόνη, που επηρεάζει λειτουργίες, όπως η συγκέντρωση. Από την άλλη, 102 μελέτες σε παιδιά κάτω των 3 ετών, έχουν δείξει πως η ποσότητα του χρόνου δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας, καθώς σημαντική είναι και η παρουσία ενηλίκου.

Για παράδειγμα, όταν υπάρχει παρουσία ενηλίκου, που σχολιάζει το περιεχόμενο που βλέπουν, αυτό ενισχύει τη γνώση και την προσοχή. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή η παθητική ή ανεπίβλεπτη έκθεση, οι κίνδυνοι είναι ορατοί. Αν δηλαδή το παιδί παίζει, αλλά από πίσω η τηλεόραση είναι ανοιχτή, τότε όχι μόνο επηρεάζεται το παιχνίδι του, αλλά και η προσοχή του - ακόμα κι αν δεν κοιτάζει την οθόνη.

Αν δηλαδή χρησιμοποιούνται υπό επίβλεψη, οι οθόνες μπορούν να γίνουν εργαλεία μάθησης. Αν όχι, τότε περιορίζονται οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις των παιδιών, που είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Όπως και να ‘χει η υπερβολική χρήση οθονών (τηλεοράσεις, υπολογιστές, τηλέφωνα ή tablets) γύρω στα 3 έτη σχετίζεται με χειρότερα επίπεδα ελέγχου συμπεριφοράς και χαμηλότερη ενεργοποίηση στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου.

Unsplash

Τι γίνεται με το περιεχόμενο;

Είναι οι οθόνες το πραγματικό πρόβλημα; Όχι μόνο. Είναι και το περιεχόμενο που παρακολουθούν, που αν είναι ακατάλληλο για παιδιά, τότε ενδεχομένως να γεννήσει προβλήματα και στη συμπεριφορά. Αλλάζει όμως τελείως η εικόνα αν το περιεχόμενο είναι κατάλληλο.

Το εκπαιδευτικό και παιδικό περιεχόμενο μπορεί να έχει θετικές επιδράσεις, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με αλληλεπίδραση. Προγράμματα που στοχεύουν στη βελτίωση της προσοχής και των εκτελεστικών λειτουργιών σε παιδιά 4-6 ετών, έχουν δείξει βελτιώσεις όχι μόνο σε αυτούς τους τομείς, αλλά και στη νοημοσύνη και την μνήμη. Η παρακολούθηση εκπαιδευτικού περιεχομένου μπορεί επίσης να ενισχύσει τη γλώσσα, τις μαθηματικές έννοιες και το λεξιλόγιο, ειδικά όταν το περιεχόμενο έχει πλούσια αφήγηση. Παρά τα πιθανά οφέλη βέβαια, οι οθόνες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το ελεύθερο παιχνίδι, τη σωματική άσκηση και την κοινωνική επαφή.

Πόση ώρα πρέπει να περνούν τα παιδιά μπροστά από μία οθόνη; Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά μέγιστη χρήση τη 1 ώρα την ημέρα για παιδιά 2-4 ετών και μέγιστη χρήση 2 ώρες για παιδιά 5-17 ετών.