Έντονη καθημερινότητα, καθημερινές υποχρεώσεις, μικρά και μεγάλα προβλήματα μαζί διογκώνονται στο μυαλό σου μέχρι να γίνουν ένα βουνό από σκέψεις που κάθε βράδυ δεν βρίσκεις τρόπο να αποχωριστείς, κοιτάζοντας το ταβάνι. Σε καταλαβαίνουμε απολύτως και νιώθουμε την ανάγκη σου να διαχειριστείς αυτό που σου συμβαίνει άμεσα.
Το πιο σημαντικό όμως σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι να μάθεις πρώτα ποιο είδος overthinking σε αντιπροσωπεύει. Σύμφωνα με τη νευροψυχολόγο, Nawal Mustafa, υπάρχουν 10 διαφορετικοί τύποι υπερανάλυσης και όπως εξηγεί σε σχετικό της post στο Instagram στους 844.000 followers της, είναι σημαντικό να μάθουμε σε ποιον τύπο ανήκουμε «γιατί στην πραγματικότητα όλες αυτές οι σκέψεις καθορίζουν το πώς αισθανόμαστε και βιώνουμε μια κατάσταση».
Το πρώτο είδος ορίζεται ως "Mind Reading" και περιγράφεται ως η «μαγική» ικανότητα να βγάζουμε δικά μας συμπεράσματα για το τι σκέφτονται οι άλλοι». Όπως προσθέτει η Mustafa: «Μπορεί να έχουμε μια ιδέα για το τι περίπου μπορεί να σκέφτεται ο άλλος αλλά είναι παράλογο όταν επικεντρωνόμαστε σε αρνητικές σκέψεις χωρίς να γνωρίζουμε όλη την αλήθεια».
Όταν ανησυχούμε έντονα για το μέλλον, τότε ανήκουμε σε έναν άλλον τύπο υπερανάλυσης, σύμφωνα με την ίδια και είναι γνωστός ως "Fortune- Telling". Έτσι, καταλήγουμε σε σενάρια καταστροφολογικά και σε πολλά «εάν» και δεν έχουμε κανένα απολύτως στοιχείο για όλες τις δυσοίωνες προβλέψεις μας.
Το "Mental Filtering" είναι το τρίτο είδος υπερανάλυσης και εστιάζει σε όλα τα αρνητικά μιας κατάστασης, παραβλέποντας κάθε θετική πλευρά. Για παράδειγμα, αυτό το είδος μας χαρακτηρίζει όταν επικεντρωνόμαστε σε ένα αρνητικό σχόλιο που ακούσαμε για εμάς στη δουλειά, αγνοώντας το υπόλοιπο θετικό feedback που ενδεχομένως έχουμε λάβει.
To τέταρτο είδος είναι γνωστό ως "Emotional Reasoning" και σημαίνει ότι «θεωρούμε ότι τα αρνητικά μας συναισθήματα αντικατοπτρίζουν την αλήθεια». Σύμφωνα με την ειδικό: «Τα συναισθήματά μας είναι μια αντανάκλαση των σκέψεων μας αλλά όπως μπορείτε να καταλάβετε από αυτό το post, οι σκέψεις μας δεν ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα».
Η χειρότερη στιγμή της ημέρας για τους περισσότερους overthinkers είναι η νύχτα, και κοιτάζοντας το ταβάνι, σίγουρα ένα πρόβλημα δεν επιλύεται αλλά εντείνεται μετά από ασταμάτητες ολονύχτιες αναλύσεις.
Παρόλο που είναι σύνηθες μάλιστα, να υπεραναλύουμε πράγματα και σκέψεις για το μέλλον, η υπερανάλυση γίνεται ακόμη και για καταστάσεις παρελθοντικές. Ο πέμπτος τύπος overthinking είναι γνωστός ως "Rumination About The Past". Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αναμασάμε συνέχεια το παρελθόν και συγκεκριμένα μια τραυματική ανάμνηση και τα βάζουμε με τον εαυτό μας για ό,τι συνέβη, νιώθοντας ντροπή.
Ο έκτος τύπος υπερανάλυσης στηρίζεται στο «πώς θεωρούμε ότι θα έπρεπε» να είναι κάτι και στηρίζεται σε προσδοκίες που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα είτε για τους άλλους είτε για τον εαυτό μας. Αυτό οδηγεί σε έντονη αυτοκριτική, σε μια υπερ- γενίκευση γεγονότων και σε ταμπέλες που βάζουμε στον εαυτό μας, που αποτελούν το έβδομο και όγδοο είδος του overthinking.
Το ένατο είδος ορίζεται ως «απόγνωση», ακριβώς επειδή αρχίζεις να πιστεύεις όλες τις σκέψεις που κάνεις, ακόμη κι αν δεν έχουν καμία λογική και ρεαλιστική βάση. Όσο για το τελευταίο είδος, είναι γνωστό ως "All- or- nothing thinking" και σημαίνει ότι σε αυτή την περίπτωση τείνουμε να σκεφτόμαστε ακραία, δηλαδή άσπρο ή μαύρο. Αν για παράδειγμα, απαντήσαμε λάθος σε μια ερώτηση σε συνέντευξη για δουλειά, έχοντας αυτό το είδος υπερανάλυσης, θεωρούμε ότι αποτύχαμε ακόμη κι αν μέχρι εκείνη τη στιγμή τα είχαμε πάει εξαιρετικά καλά.
Όσο για το τι μπορεί να βοηθήσει πραγματικά την υπερανάλυση, η σωματική δραστηριότητα δεν είναι το μόνο που μπορεί να μας σώσει. Η φροντίδα του εαυτού μας, το να είστε ευγενικοί μαζί του και η συνειδητότητα θα βοηθήσουν επίσης στο να βάλουμε την υπερβολική σκέψη στην άκρη.
Άλλη μία χρήσιμη συμβουλή που μπορεί να μας βοηθήσει ιδιαίτερα είναι να γράφουμε τις σκέψεις μας. Όταν γράφουμε αυτό που μας απασχολεί και το βλέπουμε στο χαρτί, βγαίνει από το χάος του μυαλού μας και φαίνονται αμέσως πιο διαχειρίσιμο. Μόλις το κάνουμε αυτό, πρέπει επίσης να βεβαιωθούμε ότι θα ασχοληθούμε με κάτι που θα στρέψει την προσοχή μας αλλού.
Ωστόσο, αν πραγματικά βασανιζόμαστε από την υπερβολική σκέψη και δυσκολευόμαστε να το αντιμετωπίσουμε μόνοι μας, τότε ίσως ήρθε η ώρα να μιλήσουμε με έναν θεραπευτή.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
