Είναι σωστό να ελέγχεις τα social media των έφηβων παιδιών σου;

Τα social media έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της ζωής και της καθημερινότητας κάθε ενήλικα και παιδιού. Και οι γονείς που νομίζουν ότι μπορούν να κρατήσουν τα παιδιά τους μακριά από την online κοινότητα σίγουρα έχουν είτε υποτιμήσει την κατάσταση είτε υπερεκτιμήσει τις γονεϊκές τους ικανότητες. Η πιο «βιώσιμη» και για τις δύο πλευρές προσέγγιση περιλαμβάνει ελεγχόμενη πρόσβαση στο ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συνεχείς συζητήσεις ανάμεσα σε παιδιά και γονείς για τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από τις οθόνες.

Είναι σωστό να ελέγχεις τα social media των έφηβων παιδιών σου;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους να έχουν υγιή ανάπτυξη, αλλά παράλληλα εμπεριέχουν ρίσκο. Έρευνα του American Psychological Association αναφέρει ότι είναι ζωτικής σημασίας να εστιάσουν οι γονείς στον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι χρησιμοποιούν τα social media και το είδος του περιεχομένου που βλέπουν.

UPDATE

Η χρήση των social media συνδέεται με αλλαγές στον εγκέφαλο των έφηβων

Ως γονιός ή φροντιστής, γνωρίζεις καλύτερα από όλους το παιδί σου και ξέρεις ποιες εμπειρίες μπορούν να ενισχύσουν τα προσόντα του και ποιες να «χτυπήσουν» στις αδυναμίες του. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι να θυμάσαι ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείς την πρόθεση «για το καλό του» ως δικαιολογία για να ασκείς άκριτο έλεγχο στη ζωή του. Το παιδί σου δικαιούται να έχει προσωπική ζωή και αν θέλεις να έχεις πρόσβαση σε αυτήν καλό θα ήταν να ενθαρρύνεις τις ανοιχτές συζητήσεις ανάμεσά σας. Να εξηγείς γιατί δεν θέλεις να έχει πρόσβαση σε συγκεκριμένο περιεχόμενο -μάλιστα, οι ειδικοί αναφέρουν ότι πρέπει να αρχίσεις να μιλάς στο παιδί σου για το πορνό, ήδη, από την ηλικία των 13.

Επομένως, ναι, οφείλεις να προστατέψεις το παιδί σου ελέγχοντας σε τι είδους περιεχόμενο έχει πρόσβαση και για πόσο διάστημα μέσα στην ημέρα, πάντα όμως σε διάλογο μαζί του ώστε να κατανοεί τις αποφάσεις σου -ή έστω μέρος αυτών.

Ποιες είναι οι επικίνδυνες λειτουργίες των social media

Η επικοινωνία με φίλους μέσω των SoMe μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να μάθει νέες κοινωνικές δεξιότητες και να διαχειρίζεται περίπλοκες σχέσεις. Ωστόσο, ο εγκέφαλος κατά τη διάρκεια της εφηβείας περνάει από δραματικές αναπτυξιακές αλλαγές και η περιοχή που σχετίζεται με την επιθυμία για προσοχή είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη. Επομένως, πλατφόρμες που ενθαρρύνουν τη συγκέντρωση like ή την εκτεταμένη χρήση (scrolling) μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Τι να κάνεις: Περιόρισε το χρόνο που περνά το παιδί σου σε τέτοιου είδους πλατφόρμες. Ενθάρρυνε το παιδί σου να αφήνει το τηλέφωνο έξω από το δωμάτιο που κοιμάται τη νύχτα και πρότεινέ του να κοιτάζει πόσες ώρες περνάει στην οθόνη στις ειδικές ρυθμίσεις του τηλεφώνου. Βοήθησέ το να θέσει όρια και να μάθει την αυτοσυγκράτηση -που στους έφηβους δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα πλήρως.

Προσοχή στα ψεύτικα προφίλ

Έρευνα του 2021 έδειξε 156% αύξηση στα άτομα ηλικίας κάτω των 20 ετών που έπεσαν θύματα online απάτης (από το 2018 έως το 2021). Το catfishing είναι ευρέως διαδεδομένο και οι διαδικτυακές απάτες συνεχίζονται με ταχύτατους ρυθμούς. Η έλλειψη εμπειρίας και η φυσική αθωότητα που έχουν τα περισσότερα παιδιά στην εφηβεία, τα καθιστούν ευάλωτα απέναντι σε τέτοια φαινόμενα.

Τι να κάνεις: Το να μάθεις στο παιδί σου ότι μπορεί να αλληλεπιδρά με κάποιον που μπορεί να μην είναι αυτός που ισχυρίζεται, είναι ζωτικής σημασίας. Εξήγησέ του ότι δεν πρέπει να μοιράζεται με κανέναν φωτογραφίες ή προσωπικά στοιχεία, όπως διεύθυνση σπιτιού/ σχολείου και να μην προβαίνει σε συναλλαγές χωρίς να ζητήσει τη συγκατάθεσή σου.

Δώσε το καλό παράδειγμα

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι έφηβοι μαθαίνουν συμπεριφορές που αφορούν τα SoMe από τους γονείς τους. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να επιδεικνύεις υγιή συμπεριφορά ο ίδιος ως γονιός στη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να θέσεις το σωστό παράδειγμα για το παιδί σου. Είναι ειρωνικό να ζητάς από το παιδί σου να δείξει αυτοσυγκράτηση ενώ εσύ δεν δείχνεις και το «εγώ είμαι μεγάλος και μπορώ να κάνω ό,τι θέλω μόνο αντιδράσεις και ρήξη θα προκαλέσει ανάμεσά σας.

Τι να κάνεις: Απόφυγε να χρησιμοποιείς τα SoMe όταν τρώτε ή περνάτε χρόνο οικογενειακά. Συζήτησε μαζί του πώς θέλεις να νιώθει απέναντι στη χρήση των social media και θέσε υγιή όρια με συγκεκριμένα διαλείμματα αποχής για όλη την οικογένεια.

Μην ελέγχεις κρυφά τα social media του παιδιού σου

Όπως είπαμε, τα παιδιά τείνουν να αντιγράφουν τη συμπεριφορά των γονιών τους. Δεν είναι σοφό να ελέγχεις κρυφά τα social media του παιδιού σου γιατί δείχνεις ότι δεν το εμπιστεύεσαι και ενισχύεις την όποια πρόθεση απόκρυψης πραγμάτων έχει. Δεν μπορείς να του ζητάς να θέτει υγιή όρια όταν εσύ πρώτα τα παραβιάζεις -ακόμα κι αν είναι με καλές προθέσεις.

Τι να κάνεις: Συζήτα, συζήτα, συζήτα. Εξήγησε ότι αν θέλεις μπορείς να δεις τι γράφει ή τι ανεβάζει online αλλά προτιμάς να του δείξεις εμπιστοσύνη ότι λαμβάνει υπόψη του όσα έχετε συζητήσει για θέματα ασφάλειας και προσωπικών δεδομένων. Εξήγησε γιατί χρειάζεται όρια και περιορισμό χρήσης και επιβράβευσε τη συμπεριφορά του με περισσότερη ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη.