Πότε μπορώ να αρχίσω τη στερεά τροφή στο παιδί μου;

Όχι πριν τους 4 και όχι μετά τους 6 μήνες. Μέχρι πρόσφατα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) πρότεινε τον αποκλειστικό θηλασμό για βρέφη ηλικίας ως και 6 μηνών, και στην συνέχεια τον συνδυασμό θηλασμού και στερεών τροφών για άλλους 6 μήνες (ως την ηλικία του 1 ετούς), και μετά για όσο η μητέρα και το παιδί αμοιβαία το επιθυμούν. Σε κάθε περίπτωση όμως, από τους 6 μήνες  αρχίζει η σταδιακά αυξανόμενη ποσότητα στερεών ώσπου στους 12 μήνες οι στερεές τροφές θα αποτελούν την κύρια πηγή θερμίδων.

Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρία (AAP) υποστηρίζει πως δεν υπάρχει φανερό πρόβλημα με την εισαγωγή τροφών απο τους 4 κιόλας μήνες, κάτι με το οποίο συμφωνεί και η Ευρωπαϊκή Παιδιατρική Εταιρία Γαστρεντερολογίας. Και οι δύο οργανισμοί όμως προτείνουν τον αποκλειστικό θηλασμό μέχρι την ηλικία των 6 μηνών περίπου.

Παρά τις συστάσεις αυτές, δεν είναι λίγοι εκείνοι που ξεκινούν νωρίτερα την χορήγηση στερεών, ακόμη και πριν τους 4 μήνες. Αυτό οφείλεται σε διάφορους κοινωνικούς παράγοντες, και η αλήθεια είναι πως πραγματικά επιστημονικά δεδομένα δεν υπάρχουν. Η απόφαση για την πρώιμη εισαγωγή των στερεών τροφών πρέπει να λαμβάνεται πάντα σε συνδυασμό με τον παιδίατρό σας, καθώς παράγοντες όπως το αντανακλαστικό εξωθήσεως της γλώσσας, η σταθερότητα στην στήριξη της κεφαλής και άλλοι παράγοντες πρέπει να συνεκτιμηθούν προκειμένου η μετάβαση να είναι ευχάριστη για όλη την οικογένεια.

Τι θα γίνει αν ξεκινήσω τα στερεά πριν τους 4 μήνες;

Το πιο συχνό ανεπιθύμητο συνεπακόλουθο φαίνεται να είναι η αύξηση των γαστρεντερικών λοιμώξεων. Οι θεωρίες περί εξοικείωσης στις τροφές (και συνεπώς μείωση της πιθανότητας αλλεργικής αντίδρασης) σε παιδιά που λαμβάνουν στερεές τροφές πριν τους 4 μήνες έχουν αποδειχθεί αβάσιμες.

Το παιδί μου είναι έτοιμο για στερεά. Τώρα τι;

Συζητήστε με τον παιδίατρό σας. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως η εισαγωγή των τροφών πρέπει να γίνεται με κάποια συγκεκριμένη σειρά. Μάλιστα, ανά τον κόσμο τα βρέφη λαμβάνουν εντελώς διαφορετικές «πρώτες στερεές τροφές». Οι περισσότεροι Ευρωπαϊκοί και Αμερικανικοί οργανισμοί που ασχολούνται με την διατροφή των βρεφών συμφωνούν στις ακόλουθες γενικές αρχές:

1. Εισάγετε αποκλειστικά ΜΙΑ νέα τροφή (π.χ. μόνο καρότα, όχι καρότα και πατάτες) κάθε 3-5 ημέρες, κατά την διάρκεια των οποίων το παιδί θα πρέπει να την λαμβάνει καθημερινά. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη οτι η καθυστέρηση χορήγησης κάποιων τροφών (όπως το ψάρι ή τα θαλασσινά) μειώνει τις πιθανότητες αλλεργικής αντίδρασης σε αυτά. Παραδοσιακά, στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλά άλλα μέρη, το ασπράδι του αυγού και τα θαλασσινά χορηγούνται μετά τους 12 μήνες.
2. Μπορεί να χρειαστεί να προτείνετε 8-10 φορές μια νέα τροφή πριν το παιδί σας... καταδεχθεί να την δοκιμάσει. Μην απογοητεύεστε.
3. Εισάγετε τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως το ενισχυμένο με σίδηρο ριζάλευρο ή το κόκκινο κρέας σε μορφή πουρέ.
4. Μην χορηγήσετε γάλα αγελάδας ή άλλα γάλατα μη-βρεφικά πριν τους 12 μήνες. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης αλλεργίας στο γάλα της αγελάδας.
5. Αποφύγετε την προσθήκη ζάχαρης ή αλατιού στις τροφές που ετοιμάζετε στο σπίτι.
6. Εφόσον φτιάχνετε εσείς τα γεύματα του παιδιού σας φροντίστε τα υλικά να είναι πάντα φρέσκα, και το σύνολο της διατροφής του να προσφέρει επαρκείς ποσότητες σιδήρου, ασβεστίου και λοιπών απαραίτητων συστατικών.

Μερικές πρακτικές συμβουλές:

1. Ξεκινήστε με ένα γεύμα, όποιο εξυπηρετεί εσάς και την οικογένειά σας, αλλά θυμηθείτε πως όσο μεγαλώνει, το παιδί σας θα θέλει να τρώει μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια.
2. Το παιδί σας πρέπει ΠΑΝΤΑ να βρίσκεται στην καθιστή θέση όταν τρώει.
3. Εαν αποστρέφει το βλέμμα ή κλάψει, ΜΗΝ πιέσετε ποτέ το παιδί σας. Είναι πολύ πιο σημαντικό να γίνουν τα γεύματα ευχάριστα, απο το να τα ξεκινήσετε κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία. Εφόσον συναντήσετε δυσκολίες, μπορείτε να επιστρέψετε στον θηλασμό ή τη φόρμουλα.
4. Πότε μην βάζετε στερεές τροφές στο μπιμπερό! Εξαιρέσεις υπάρχουν, αλλά για ιατρικούς λόγους που θα σάς έχει εξηγήσει ο παιδίατρός σας.
5. Ταΐζετε το παιδί σας πάντα με κουτάλι – έτσι εκπαιδεύεται στην λήψη, «μάσηση», και κατάποση. Ξεκινήστε με μισή κουταλιά του γλυκού ή και λιγότερο. Θυμηθείτε πως ό,τι κι αν κάνετε, τα πρώτα γεύματα θα καταλήξουν... στα ρούχα και το πάτωμα.
6. Δοκιμάστε να δώσετε λίγη φόρμουλα/μητρικό γάλα πριν το γεύμα, την μισή ποσότητα για παράδειγμα, προκειμένου να μην βρίσκεται στο παιδί σας σε κατάσταση έντονης πείνας, αλλά ούτε να είναι εντελώς χορτάτο.
7. Όταν το παιδί σας θα μπορεί να καθίσει χωρίς υποστήριξη είναι η κατάλληλη στιγμή να επιτρέψετε τον πειραματισμό με finger-foods, δηλαδή τροφές τις οποίες το παιδί μπορεί να δοκιμάζει μόνο του βουτώντας ουσιαστικά τα δάχτυλά του μέσα στο πλαστικό κυπελάκι/πιάτο.
8. Μην χορηγείτε ακόμα τροφές που απαιτούν μάσηση, ακόμα κι αν έχει δόντια – η λειτουργία της μάσησης δεν είναι ακόμη ώριμη.
9. Με εξαίρεση τις μπανάνες, όλα τα υπόλοιπα φαγητά και φρούτα πρέπει να τα μαγειρέψετε μέχρι να μαλακώσουν πριν τα κάνετε πουρέ για να τα δώσετε στο παιδί σας.
10. Αποφύγετε τους χυμούς, αλλά αν αποφασίσετε να δώσετε, τότε αραιώστε τους με νερό (μισό-μισό) – οι υδατάνθρακες που περιέχουν οι χυμοί (κυρίως οι προσυσκευασμένοι), πέραν του προβλήματος των πολλών «εύκολων» θερμίδων, μπορεί να προκαλέσουν διάρροια.
11. Πάνω από όλα να θυμάστε πως κακές διατροφικές συνήθειες στην βρεφική ηλικία μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας στην παιδική αλλά και ενήλικη ζωή. Για τον λόγο αυτό, συζητάτε συχνά με τον παιδίατρό σας.

Ευχαριστούμε τον Panagiotis Renieris, MD, FAAP Timoleontos Vassou 17, 11521, Athens, Greece t./f.   +30 2130321254 m.    +30 6958477782 www.renierispediatrics.gr Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα.