Η Δρ Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα μας μιλάει για τον καθοριστικό ρόλο της πρόληψης στον καρκίνο του μαστού

Σκεπτόμενοι όλα αυτά μια φράση μας έρχεται στο μυαλό «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν», όπως υποστήριζε ο Ιπποκράτης, αναδεικνύοντας τη σημασία της πρόληψης για την υγεία, αλλά και τη μακροζωία. Έτσι λοιπόν εάν μάθουμε να αναγνωρίζουμε τα σημάδια τότε έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να προλάβουμε τον καρκίνο του μαστού. Και όταν αναφερόμαστε στην πρόληψη, εννοούμε στην έγκαιρη διάγνωση, δηλαδή ότι η γυναίκα κάθε χρόνο θα κάνει τις απαραίτητες εξετάσεις και φυσικά δεν θα ξεχνάει την αυτοεξέταση του μαστού.

Ακούγεται κοινότυπο όμως μια από τις πιο σημαντικές στρατηγικές για τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας είναι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση. Όλες οι γυναίκες πρέπει να παραμερίσουν τους φόβους και τις προκαταλήψεις και να κάνουν συχνές εξετάσεις. Τον καρκίνο για να τον νικήσεις, τον προλαμβάνεις. Σε αυτό το συμπέρασμα συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες. Η πρόληψη είναι η πρώτη νίκη κατά του καρκίνου.

Για το θέμα της πρόληψης του καρκίνου του μαστού μιλήσαμε με την Δρ. Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα, ε. Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών Χειρουργός–Γυναικολόγος, Μαστολόγος-Ογκολόγος, η οποία και μας έλυσε όλες μας τις απορίες.

• Πώς αναγνωρίζουμε τα σημάδια του καρκίνου του μαστού;

Ευχή μας είναι να μην υπάρχουν σημάδια και αυτό επειδή στην έγκαιρη διάγνωση που συνήθως το μέγεθος του ογκιδίου είναι κάτω από ένα εκατοστό δεν προλαβαίνουν να αναγνωριστούν τα σημάδια, όπως αναφέρετε. Αυτό από την άλλη δεν σημαίνει ότι κάθε σημάδι στον μαστό αντιστοιχεί σε καρκίνο του μαστού.

• Ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να μας ανησυχήσουν;

Σημάδια τα οποία μπορούν να σχετίζονται με κακοήθεια είναι:

* Η αλλαγή του μεγέθους και του σχήματος του μαστού.

* Η εμφάνιση του δέρματος σαν το φλοιό του πορτοκαλιού

* Η αυτόματη εισολκή του δέρματος (λακουβίτσα)

* Αιματηρό έκκριμα από τη θηλή

* Εισολκή της θηλής

Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις τα σημάδια που αναφέραμε δεν είναι υποχρεωτικό να αντιστοιχούν σε καρκίνο του μαστού. Υπάρχουν και καλοήθεις καταστάσεις που μπορεί να δημιουργούν παρόμοια σημάδια. Πχ η εσωστροφή της θηλής που μοιάζει με την εισολκή της θηλής, η νόσος του Mondor που δημιουργεί και αυτή αυτόματη εισολκή του δέρματος αλλά δεν είναι καρκίνος.

• Η πρόληψη μπορεί να μας σώσει τελικά;

​Η πρόληψη στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού αντιστοιχεί στην έγκαιρη διάγνωση. Η έγκαιρη διάγνωση ισοδυναμεί με ίαση.

• Ο καρκίνος του μαστού είναι κληρονομικός;

​Σήμερα υπολογίζεται ότι ένα 15% των γυναικών που αναπτύσσουν καρκίνο στο μαστό παρουσιάζουν κληρονομική επιβάρυνση. Τον τελευταίο καιρό ενοχοποιούνται και άλλα γονίδια εκτός των γνωστών BRCA1 και BRCA2 για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Αυτό σημαίνει ότι το 85% των καρκίνων του μαστού δεν οφείλεται σε κληρονομικότητα. Άρα όλες οι γυναίκες θα πρέπει να εξετάζονται.

• Ποιες είναι οι απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις που πρέπει να κάνει μία γυναίκα και ποια η διαδικασία τους;

Υπάρχει η μαγική λέξη που λέγεται ''εξαρτάται''. Και αυτό εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας, την ύπαρξη ή μη ιστορικού καρκίνου του μαστού στην οικογένεια, το εάν η γυναίκα έχει αποκτήσει παιδιά ή όχι, εάν πρόκειται να αποκτήσει παιδί ή αν πρόκειται να υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση.

Πριν υποβληθεί μια γυναίκα στις διάφορες εξετάσεις του μαστού, θα πρέπει να ληφθεί ένα καλό και λεπτομερές ιστορικό, ώστε να υπάρχει ενημέρωση του Ιατρού στο ατομικό και κληρονομικό ιστορικό της γυναίκας.

Το σύνολο των εξετάσεων που διαθέτουμε για τον έλεγχο του μαστού είναι: κλινική εξέταση, μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστών, μαγνητική μαστογραφία, γαλακτογραφία, παρακέντηση και κυτταρολογική εξέταση, κυτταρολογικά εξέταση του εκκρίματος και βιοψία με χοντρή βελόνη και ιστολογική εξέταση. Όλες οι προαναφερθήσες εξετάσεις του μαστού να λαμβάνουν χώρα μετά την έμμηνο ρύση στις γυναίκες που βρίσκονται στην γενετησιακή περίοδο.

Σε μια γυναίκα 20-30 ετών, θα αρκεστούμε στη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, σε κλινική εξέταση και ένα καλό υπερηχογράφημα μαστών, εφόσον η γυναίκα έχει ελεύθερο κληρονομικό ιστορικό.

Αν η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών, στον παραπάνω έλεγχο μπορούμε να προσθέσουμε μια μαστογραφία, τη λεγόμενη της βάσης ή της αναφοράς.

Υπάρχουν, όμως, και ειδικές περιπτώσεις γι’ αυτές τις ηλικίες, όπως:

Αν η μητέρα μιας κοπέλας έχει νοσήσει από καρκίνο του μαστού, στην ηλικία των 40 ετών, η κόρη θα πρέπει να αρχίσει πλήρη έλεγχο με μαστογραφία δέκα χρόνια νωρίτερα, δηλαδή από 30 ετών.

Αν μια γυναίκα δεν έχει κάνει παιδί και παντρευτεί π.χ. στα 34, είναι σημαντικό να υποβληθεί σε μαστογραφία πριν μείνει έγκυος.

Αν μια γυναίκα είναι 28 ετών και πρόκειται να υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση, θα πρέπει να υποβληθεί σε πλήρη έλεγχο μαστών ο οποίος συμπεριλαμβάνει και τη μαστογραφία πριν από την έναρξη της διέγερσης των ωοθηκών.

Στα 35-40 έτη η γυναίκα πρέπει να κάνει τη μαστογραφία της βάσης ή της αναφοράς και από τα 40 και μετά μαστογραφία κάθε χρόνο έως τα 55. Από τα 55 και μετά μπορεί να κάνει κάθε 1,5-2 χρόνια, επειδή αφενός με την αντικατάσταση του αδενικού ιστού από λίπος μετά την εμμηνόπαυση η υφή του μαστικού αδένα διευκολύνει στην ανάγνωση της μαστογραφίας και αφετέρου η βιολογική συμπεριφορά του καρκίνου στις ηλικίες αυτές είναι λιγότερο επιθετική.

• Πόσο συχνά πρέπει να αυτοεξετάζομαι και πόσο συχνά πρέπει να πηγαίνω στο γιατρό μου για εξετάσεις;

​Η αυτοεξέταση μπορεί να γίνεται κάθε μήνα από την ίδια τη γυναίκα στο σπίτι της μόνη της μετά την έμμηνο ρύση ή σε μία σταθερή ημερομηνία. Είναι μια εξέταση εύκολη, ανώδυνη και ανέξοδη. Ο έλεγχος στον Ιατρό γενικώς ειπείν (πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις) πρέπει να γίνεται το χρόνο μία φορά.

• Υπάρχουν συγκεκριμένες ημέρες στον κύκλο της γυναίκας για τον έλεγχο του μαστού;

Ναι, υπάρχουν όπως ήδη έχω αναφέρει, στις γυναίκες που βρίσκονται γενετησιακή περίοδο πρέπει να γίνεται αμέσως μετά την έμμηνο ρύση πχ 4η-8η ημέρα από την έναρξη της περιόδου και στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση σε οποιαδήποτε ημερομηνία επιθυμούν.

• Μέχρι ποια ηλικία κάνουμε υπέρηχο μαστού και από ποια πρέπει να ξεκινήσουμε τις μαστογραφίες;

Υπέρηχο μαστού μπορούμε να κάνουμε σε όλη μας τη ζωή ξεκινώντας από πολύ μικρή ηλικία επειδή δεν έχει ακτινοβολία και μαστογραφία, εφόσον δεν υπάρχει βεβαρυμένο ιστορικό και άλλες αιτίες για τις οποίες θα πρέπει η μαστογραφία να ξεκινάει νωρίτερα, από την των 35-40 ετών την πρώτη μαστογραφία.

• Πώς αποφασίζεται η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού;

Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού θα πρέπει να εξατομικεύεται απόλυτα. Η χειρουργική του μαστού δεν είναι one size επέμβαση. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται πολύ καλή εκτίμηση όλων των παραγόντων που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν για την σωστή χειρουργική αντιμετώπιση

Επειδή λοιπόν και εσύ αγαπάς τη γυναίκα που έχεις δίπλα σου, τη μαμά, την κόρη, την αδελφή, τη φίλη, μη ξεχάσεις να της υπενθυμίσεις τη σημασία της πρόληψης στη μάχη κατά του καρκίνου του μαστού και να στείλεις ένα μήνυμα μέσα από το site της AVON, www.pinkalert.gr.

Μπες στη μάχη με τον δικό σου τρόπο. Κάθε μήνα, ένα νέο εικαστικό θα είναι διαθέσιμο για να το μοιραστείς με τις αγαπημένες σου. Διάλεξε αυτό που σε εκφράζει για να τους το θυμίζεις, για να τις κρατάς σε εγρήγορση και να μην εφησυχάζονται. Δείξε πόσο τις νοιάζεσαι, προσωποποίησε το μήνυμα σου και διάλεξε πώς θα τους το στείλεις. Το PINK ALERT είναι ένα μήνυμα αγάπης για τη ζωή. Διάδωσέ το #ΠΡΩΤΑΕΣΥ

Μπορείς κι εσύ να στηρίξεις αυτή την προσπάθεια και να είσαι #PINKALERT!

Με ένα κλικ στο www.pinkalert.gr