Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Πώς θα διαχειριστείτε τον σακχαρώδη διαβήτη με τη βοήθεια της διατροφής

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (WDD) θεσπίστηκε το 1991 από τη Διεθνή οργάνωση Διαβήτη  IDF (International Diabetes Federation) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ανταποκρινόμενη στις αυξανόμενες ανησυχίες για την κλιμάκωση της απειλής για την υγεία που προκαλεί ο διαβήτης. Η Παγκόσμια Ημέρα του Διαβήτη έγινε μια επίσημη Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών το 2006.

Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου, στα γενέθλια του Sir Frederick Banting, ο οποίος συν-ανακάλυψε την ινσουλίνη μαζί με τον Charles Best το 1922. Αποτελεί τη μεγαλύτερη εκστρατεία ευαισθητοποίησης στον κόσμο για τον διαβήτη και φτάνει σε παγκόσμιο ακροατήριο άνω του 1 δισεκατομμυρίου ανθρώπων, σε περισσότερες από 160 χώρες.

Τα τελευταία δέκα χρόνια η εμφάνιση του Σ. διαβήτη έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία του International Diabetes Federation (I.D.F.) το 2000, τα άτομα με διαβήτη ήταν 151 εκατομμύρια, ενώ σήμερα ξεπερνούν τα 3000 και αναμένεται να αυξηθούν. Ιδιαίτερα ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι μία από τις πιο βασικές αιτίες θανάτου, ενώ πολλοί αγνοούν ότι πάσχουν, διότι τα συμπτώματα μπορεί να μην εκδηλωθούν τα πρώτα χρόνια.

Δυστυχώς, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα καταφέρει να αποκρυπτογραφήσουν όλα τα μυστικά αυτής της ασθένειας, ούτε να τη διαγράψουν από τον κατάλογο των χρόνιων νοσημάτων, καθώς δεν έχει βρεθεί ακόμα το φάρμακο που τη γιατρεύει. Ένα από τα θέματα που απασχολούν πολλούς διαβητικούς είναι η διατροφή.

Έχοντας όμως διαβήτη, δεν πρέπει να σας κρατήσει από το να απολαμβάνετε μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τα αγαπημένα σας. Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι και οι διαβητικοί έχουν τις ίδιες διατροφικές ανάγκες, όπως οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος.

Παρακάτω θα δείτε πώς μπορείτε να προγραμματίσετε τα γεύματα σας, για να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2.

Να τρώτε υγιεινά.

Για να ελέγξετε τον σακχαρώδη διαβήτη σας, είναι σημαντικό να ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή που αποτελείται από σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, και καλά λιπαρά. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες απορροφώνται αργά στο σώμα, αποφεύγοντας τις απότομες αυξήσεις του σακχάρου στο αίμα. Επικεντρωθείτε σε ολόκληρους κόκκους, λαχανικά και φρούτα που θα ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο σακχαρώδους διαβήτη.

Επίσης, η κατανάλωση φυτικών ινών βοηθάει  στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Μελέτες έχουν δείξει ότι μια σχετικά χαμηλή πρόσληψη διαιτητικών ινών αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου 2. Καταναλώνετε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες, όπως φρούτα, όσπρια, λαχανικά και πίτυρα σίτου. Αποφύγετε τα ζαχαρούχα ποτά που μπορούν να προκαλέσουν γρήγορη αύξηση του σακχάρου στο αίμα.

Τα ψάρια έχουν λιγότερα κορεσμένα λιπαρά από το κρέας. Ο σολομός, το σκουμπρί, ο τόνος και η σαρδέλα είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία προάγουν την υγεία της καρδιάς μειώνοντας τα λίπη στο αίμα που ονομάζονται τριγλυκερίδια. Παρομοίως, τρόφιμα που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά και πολυακόρεστα λίπη μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου διαβήτη τύπου 2. Τα καλά λίπη περιλαμβάνονται στο αβοκάντο, στο ελαιόλαδο, στα καρύδια, στις ελιές, στα κάσιους, πεκάν και φιστίκια. Επίσης σημαντικό είναι να φροντίζετε να συντονίζετε τα γεύματά σας με το φάρμακο για τον διαβήτη.

Μάθετε σχετικά με την καταμέτρηση υδατανθράκων και τα μεγέθη των μερίδων.

Το κλειδί για τη διατήρηση της διαχείρισης του διαβήτη είναι η εκμάθηση πώς να μετράτε τους υδατάνθρακες. Οι υδατάνθρακες έχουν συχνά αντίκτυπο στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας και γι' αυτό είναι απαραίτητο να γνωρίζετε την ποσότητα των υδατανθράκων στο φαγητό, καθώς θα βοηθήσει να πάρετε τη σωστή ποσότητα ινσουλίνης.

Εξασφαλίστε καλά ισορροπημένα γεύματα.

Για να διατηρήσετε τα επίπεδα ινσουλίνης, σχεδιάστε για κάθε γεύμα να έχετε φρούτα, λαχανικά,  πρωτεΐνες και υγιεινά  λίπη. Είναι πολύ σημαντικό να δώσετε προσοχή στους τύπους υδατανθράκων που επιλέγετε. Μερικοί υδατάνθρακες όπως λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και φρούτα περιέχουν φυτικές ίνες που βοηθούν να διατηρήσετε σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας. Είναι καλύτερο να συζητήσετε με τον γιατρό σας για τις καλύτερες επιλογές τροφίμων και την κατάλληλη ισορροπία των τύπων τροφίμων.

Υδατάνθρακες. Οι διατροφικές συστάσεις για τους διαβητικούς έχουν αλλάξει κατά πολύ με το πέρασμα των χρόνων. Και ενώ παλαιότερα οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι διαβητικοί ασθενείς δεν έπρεπε να καταναλώνουν καθόλου υδατάνθρακες, πλέον αυτή η θεωρία έχει καταρριφθεί. Σήμερα, οι γιατροί και οι διαιτολόγοι επιτρέπουν την κατανάλωση υδατανθράκων και εκπαιδεύουν τους ασθενείς πώς να τους μοιράζουν μέσα στην ημέρα.

Άρα πλέον όσοι πάσχουν από διαβήτη μπορούν να καταναλώσουν οποιοδήποτε αμυλούχο τρόφιμο, όπως ψωμί, μακαρόνια, ρύζι, αρκεί να το καταναλώνουν σε μικρές ποσότητες και να είναι όσο το δυνατό λιγότερο επεξεργασμένο. Ακόμα και η ζάχαρη μπορεί να ενταχθεί στο διατροφικό πρόγραμμα ενός διαβητικού, αλλά σε ελεγχόμενες ποσότητες.

Φυτικές ίνες. Όπως και ο γενικός πληθυσμός, έτσι και τα άτομα με διαβήτη, ενθαρρύνονται να επιλέγουν μια ποικιλία από τροφές πλούσιες σε ίνες, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά, επειδή παρέχουν βιταμίνες, μέταλλα καθώς και άλλες ουσίες σημαντικές για την καλή υγεία. Σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, φαίνεται ότι η κατανάλωση φυτικών ινών είναι αναγκαία, για να προσδώσει οφέλη στο γλυκαιμικό έλεγχο (σημαίνει ότι το σάκχαρο έχει κρατηθεί σταθερό σε αποδεκτές τιμές και έτσι θα προληφθούν οι χρόνιες επιπλοκές στα μάτια, στους νεφρούς), στην υπερινσουλιναιμία και στο  λιπιδαιμικό προφίλ.

Πρωτεΐνη. Η ημερήσια πρόσληψη πρωτεΐνης που κυμαίνεται στο 15-20%, είναι αρκετά ασφαλής σε όλες τις ηλικίες, από τη βρεφική ηλικία και πάνω και φαίνεται να είναι παρόμοια και σε άτομα με διαβήτη. Καλό είναι, οι διαβητικοί να επιλέγουν να καταναλώνουν άπαχες πρωτεΐνες, όπως στήθος κοτόπουλο, άπαχο φιλέτο χοιρινό και να αποφεύγουν τα λιπαρά κρέατα.

Επειδή, γενικά οι περισσότεροι ενήλικες τρώνε τουλάχιστον 50% περισσότερες πρωτεΐνες από ό, τι απαιτείται, τα άτομα με διαβήτη φαίνεται να προστατεύονται από την μείωση της πρωτεΐνης, όταν ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή.

Διαιτητικό λίπος. Ο πρωταρχικός στόχος στα άτομα με διαβήτη είναι να περιορίσουν τα κορεσμένα λιπαρά. Το κορεσμένο λίπος είναι ο κύριος καθοριστικός παράγοντας της αύξησης της LDL (κακής) χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση των trans λιπαρών οξέων, τα οποία περιλαμβάνουν τα προϊόντα που κατασκευάζονται από μερικώς υδρογονωμένα έλαια, όπως ψημένα προϊόντα (συμπεριλαμβανομένων των κράκερ), τα μπισκότα, ντόνατς κ.α.

Η επίδραση των trans λιπαρών οξέων στην αύξηση της χοληστερόλης είναι παρόμοια με εκείνη των κορεσμένων λιπών στην αύξηση της χοληστερόλης στο πλάσμα, Ως εκ τούτου, ο στόχος για τα άτομα με διαβήτη, παραμένει ο ίδιος, όπως και για τον γενικό πληθυσμό.

Το πιάτο του διαβητικού:

Το 1/2 του πιάτου πρέπει να το καταλαμβάνουν τα λαχανικά διαφορετικών ειδών και πλούσιων σε φυτικές ίνες, οι οποίες καθυστερούν την απορρόφηση του σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα ο διαβητικός να παρουσιάζει χαμηλές τιμές μεταγευματικής γλυκόζης.

Το 1/4 του πιάτου πρέπει να περιλαμβάνει υδατάνθρακες (ρύζι, πατάτες, ψωμί), κατά προτίμηση από προϊόντα ολικής άλεσης, γιατί αυξάνουν λιγότερο το σάκχαρο στο αίμα μετά την κατανάλωσή τους.

Το υπόλοιπο 1/4 του πιάτου πρέπει να περιέχει πρωτεΐνες (ψάρι, κοτόπουλο ή γαλοπούλα χωρίς πέτσα, κόκκινο κρέας από άπαχο κομμάτι, όσπρια). Οι πρωτεΐνες καθυστερούν την αύξηση του σακχάρου στο αίμα.

Εκτός όμως από τη διατροφή σημαντικό ρόλο στην πρόληψη παίζε και η σωματική δραστηριότητα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η καθιστική ζωή αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Ξεκινήστε με μικρές καθημερινές αλλαγές, όπως για παράδειγμα, χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί για τον ανελκυστήρα, παρκάρετε το αυτοκίνητό σας πιο μακριά από τον προορισμό σας ή βγείτε μια βόλτα μετά το γεύμα σας.

Και τέλος, μην ξεχνάτε αυτό που υποστήριζε ο Ιπποκράτης, «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν». Γιατί η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό, με το οποίο είναι προικισμένος ο άνθρωπος και για να μπορεί να παραμείνει υγιής, θα πρέπει να υιοθετήσει την έννοια της πρόληψης ως τρόπο ζωής.

Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα.