Ο Βασίλειος Ταταρίδας, Διευθυντής Απεικονιστικού Εργαστηρίου Μαστού, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, λύνει όλες τις απορίες για τη μαστογραφία στο Jenny.gr

Ο ρόλος της σύγχρονης γυναίκας είναι ιδιαίτερα απαιτητικός. Πολλές φορές η πίεση χρόνου την οδηγεί να παραμελεί σημαντικά θέματα της υγείας της, ιδιαίτερα αυτά που αφορούν στον προληπτικό έλεγχο.

Η γυναίκα δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο πιο δυνατός σύμμαχος στη μάχη κατά του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση. Το ελπιδοφόρο μήνυμα αντικατοπτρίζεται στο ποσοστό βιωσιμότητας, μετά από έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, σε χρονικό παράθυρο πενταετίας, όπου και θεωρείται ότι έχει επέλθει ίαση. Η έγκυρη πληροφόρηση καθώς και η σύγχρονη υψηλή τεχνολογία βρίσκονται στο πλευρό της γυναίκας για να της παρέχουν την πιο αξιόπιστη δυνατή πρόληψη.

Σήμερα, η μαστογραφία παραμένει η καταλληλότερη εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου μαστού. Τα ερωτήματα όμως για τη σωτήρια εξέταση της μαστογραφίας είναι πολλά, γι’ αυτό και εμείς απευθυνθήκαμε στον Βασίλειο Ταταρίδα, Διευθυντή Απεικονιστικού Εργαστηρίου Μαστού, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, για να μας λύσει όλες μας τις απορίες.

Μπορείτε τώρα κι εσείς κάνοντας εγγραφή στο EXCLUSIVE BENEFITS του Jenny.gr, να βρείτε τα ειδικά πακέτα ιατρικών εξετάσεων που είναι διαθέσιμα αποκλειστικά για τους subscribers,
στις Κλινικές του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών.

Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits

Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, ο μεγαλύτερος Ελληνικός πόλος στον κλάδο της υγείας, προσφέρει, αποκλειστικά, για τη συνδρομητική βάση των αναγνωστριών του jenny.gr, πακέτο εξετάσεων προληπτικού ελέγχου, σε ειδικά διαμορφωμένες, προνομιακές τιμές.

Συγκεκριμένα, οι εξετάσεις προληπτικού ελέγχου περιλαμβάνουν τα εξής: 

•    Ψηφιακή Μαστογραφία και Τεστ PAP στην ειδική τιμή των 45 ευρώ 
•    Υπερηχογράφημα Μαστών και Τεστ PAP στην ειδική τιμή των 45 ευρώ

1. Γιατί πρέπει μια γυναίκα να κάνει μαστογραφία;

Όπως για όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος πρέπει να γίνονται εξετάσεις προληπτικού ή διαγνωστικού χαρακτήρα, έτσι και ο μαστός πρέπει να ελέγχεται με διάφορες μεθόδους και με πρώτη απεικονιστική προσέγγιση την μαστογραφία. Η μαστογραφία είναι μία εξέταση η οποία εκτελείται χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ και είναι η βασικότερη εξέταση για την ανίχνευση ύποπτων στοιχείων κακοήθειας του μαστού. 

2. Σε τι διαφέρει η προληπτική από τη διαγνωστική μαστογραφία;

Όσον αφορά την προληπτική μαστογραφία, στις καλύτερα οργανωμένες κοινωνίες (σχετικά με αυτό το θέμα) πραγματοποιείται σε ετήσια βάση (ανάλογα με την ηλικία της εξεταζόμενης γυναίκας) προληπτικός μαστογραφικός έλεγχος στα πλαίσια εκπονηθέντος προγράμματος από κρατικούς φορείς για εξέταση. Η γυναίκα προσέρχεται στον υποδειγμένο χώρο, πραγματοποιεί την εξέταση και αποχωρεί. Μετά την μελέτη της μαστογραφίας από εξειδικευμένο Ακτινολόγο Μαστού, εάν προκύψουν μείζονος σημασίας ευρήματα προσκαλείται η εξεταζόμενη για περαιτέρω έλεγχο. Η προληπτική μαστογραφία εκτελείται πραγματοποιώντας δύο λήψεις σε κεφαλουραία προβολή (face) και δύο σε λοξή προβολή (oblique) ανά μαστό. Η διαγνωστική μαστογραφία αφορά στοχευμένο μαστογραφικό έλεγχο σε τμήμα του μαστού όπου διαπιστώνεται εύρημα το οποίο χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, με την ίδια απεικονιστική μέθοδο, και σε αυτή τη περίπτωση πραγματοποιούνται εντοπιστικές (για ανάλυση πυκνών στοιχείων ή σκιάσεων) ή μεγεθυντικές λήψεις για καλύτερη μελέτη, ιδίως στη περίπτωση μικροαποτιτανώσεων. Εκτελούνται επίσης, στα πλαίσια διαγνωστικού ελέγχου ειδικές λήψεις όπως πλαγία προβολή του μαστού (profile) και άλλες. 

3. Ποιος είναι ο στόχος και ποιο το όφελος από την προληπτική μαστογραφία;

Ο στόχος είναι κυρίως για την ανάδειξη αλλοιώσεων ύποπτων καρκίνου μαστού σε πρώιμο στάδιο, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί έγκαιρα και με τις σύγχρονες χειρουργικές και θεραπευτικές θεραπείες η γυναίκα να έχει μία άριστη πρόγνωση για το υπόλοιπο της ζωής της. Ταυτόχρονα, αναδεικνύονται και άλλες αλλοιώσεις καλοήθους μορφολογίας για τις οποίες η γυναίκα οφείλει σε τακτικά χρονικά διαστήματα να τις παρακολουθεί πραγματοποιώντας τόσο μαστογραφικούς, όσο και άλλης μορφής απεικονιστικούς ελέγχους π.χ υπερηχογράφημα μαστών. Σήμερα, η παγκόσμια ιατρική κοινότητα αποδεικνύει ότι με την πρώιμη διάγνωση καρκίνου του μαστού έχει μειωθεί το ποσοστό θνησιμότητας από αυτή τη νόσο σε σημαντικό βαθμό. 

4. Πότε μια γυναίκα πρέπει να ξεκινήσει τον έλεγχο, πόσο συχνά και μέχρι ποια ηλικία;

Η πρόταση της Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας, η οποία είναι σύμφωνη με αυτήν του Αμερικάνικου Κολλεγίου Ακτινολογίας (ACR) και άλλων Ευρωπαϊκών Ακτινολογικών Εταιρειών, θέτει ως έναρξη προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου την ηλικία των 40 ετών. Προτείνεται περαιτέρω ετήσιος μαστογραφικός έλεγχος μέχρι το 74ο έτος της ηλικίας. Πέραν της ηλικίας αυτής κάθε περίπτωση εξατομικεύεται ανάλογα με την γενική κατάσταση υγείας της εξεταζόμενης και τα ευρήματα της μαστογραφίας. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια υπήρχε η πρόταση μιας πρώτης μαστογραφικής προσέγγισης μιας νεαρής γυναίκας χωρίς οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό με καρκίνο του μαστού στην ηλικία των 35 ετών. Ακολουθούσε δε υποχρεωτικά συμπληρωματικός υπερηχογραφικός έλεγχος λόγω της αυξημένης πυκνότητας του νεανικού μαστού. Από διεθνείς μελέτες όμως δεν επιβεβαιώνεται η μείωση θνησιμότητας από καρκίνου του μαστού εκτελώντας την μαστογραφία αναφοράς όπως είχε χαρακτηριστεί στην ηλικία των 35 ετών. 

5. Πότε ξεκινά ο έλεγχος σε γυναίκες με κληρονομική προδιάθεση;

Το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ακτινολογίας (ACR) προτείνει: 

- ετήσια μαστογραφία από τα 40 σε γυναίκες με μεσαίου κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού με βάση την εκτενή βιβλιογραφική αναφορά

- οι γυναίκες με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου πρέπει να αρχίσουν νωρίτερα των 40 ετών τον απεικονιστικό έλεγχο

- για γυναίκες με γενετική βάση αυξημένου κινδύνου (BRCA 1-2) η ψηφιακή μαστογραφία με ή χωρίς την τομοσύνθεση καλό θα ήταν να ξεκινήσει από την ηλικία των 30 ετών με ετήσιο έλεγχο 

- για γυναίκες με λέμφωμα και ακτινοβολία θώρακος συνολικής δόσης 10 Gy ή παραπάνω πριν την ηλικία των 30 ετών, ο έλεγχος με ψηφιακή μαστογραφία με ή χωρίς τομοσύνθεση, πρέπει να αρχίσει ετησίως πριν την ηλικία των 25 ετών ή 8 χρόνια μετά την ακτινοθεραπεία.

Οι παραπάνω θέσεις βρίσκουν σύμφωνους και Έλληνες Ακτινολόγους.

6. Μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη μαστογραφία με το υπερηχογράφημα;

Ποτέ. Το υπερηχογράφημα είναι η εξέταση που μας βοηθά να διευκρινίσουμε την υφή των ευρημάτων της μαστογραφίας και να ταυτοποιήσουμε συμπαγείς ή κυστικές αλλοιώσεις, να διαπιστώσουμε εάν εντός διατεταμένων γαλακτοφόρων πόρων υπάρχει εικόνα θηλώματος και να απαντήσουμε στις ανησυχίες των γυναικών που προσέρχονται για εξέταση λόγω ψηλαφητών ευρημάτων. Το υπερηχογράφημα προτείνεται σαν βασικός έλεγχος των μαστών σε ηλικίες μικρότερες των 40 ετών, όταν ακόμη δεν έχει αρχίσει ο μαστογραφικός έλεγχος. Χαρακτηρίζεται πάντα σαν μία συμπληρωματική διευκρινιστική εξέταση σε γυναίκες οι οποίες έχουν υποβληθεί σε μαστογραφία. 

7. Η μαστογραφία και το υπερηχογράφημα πρέπει να γίνονται σε συγκεκριμένη ημέρα του κύκλου (περιόδου);

Η πρόταση μου είναι οι γυναίκες οι οποίες έχουν έμμηνο ρύση να ελέγχονται μεταξύ έβδομης και δωδέκατης ημέρας του κύκλου, γιατί στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ο μαζικός αδένας του μαστού βρίσκεται σε μία ορμονική ύφεση. Όσον αφορά τη μαστογραφία η εξέταση θα γίνεται καλύτερα ανεκτή από την εξεταζόμενη, όσο αφορά δε τον υπερηχογραφικό έλεγχο ο μαστός θα ελέγχεται χωρίς ιδιαίτερη οιδηματώδη απεικόνιση. Γνωρίζουμε ότι μετά την ωορρηξία ο οργανισμός προετοιμάζεται για το νέο κύκλο με αύξηση των οιστρογόνων με αποτέλεσμα οι μαστοί να διογκώνονται (πρήζονται) και να είναι επώδυνοι. Βεβαίως, μία συμπαγής αλλοίωση δε διαφοροποιείται σε οποιαδήποτε ημέρα του κύκλου, μικρές όμως απλές κύστες ενδεχομένως αναγνωρίζονται με μικρότερες διαστάσεις κατά την προτεινόμενη περίοδο ελέγχου των μαστών. 

8. Για τις γυναίκες με προθέματα σιλικόνης υπάρχει περιορισμός ή κίνδυνος;

Όχι δεν υπάρχει περιορισμός ή κίνδυνος για τους μαστούς σε γυναίκες που φέρουν προθέματα σιλικόνης. Οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να ελέγχονται κανονικά σύμφωνα με το πρόγραμμα που προτείνει ο ιατρός τους και να υποβάλλονται σε συμπληρωματικό υπερηχογραφικό έλεγχο, τόσο για μελέτη του μαζικού αδένα, όσο και για τον έλεγχο των ενθεμάτων σιλικόνης. Για τον έλεγχο ρήξης ενθεμάτων σιλικόνης η προτεινόμενη εξέταση εκλογής είναι πρωτίστως η μαγνητική τομογραφία των μαστών, η οποία έχει και τη μεγαλύτερη ευαισθησία.

9. Πόσο επικίνδυνη είναι η ακτινοβολία που δεχόμαστε κάνοντας μαστογραφία;

Στη σημερινή εποχή χρησιμοποιώντας τους νέους σύγχρονους ψηφιακούς μαστογράφους οι δόσεις ακτινοβολίας είναι πάρα πολύ χαμηλές και δεν τεκμηριώνεται επίσημα και αποδεδειγμένα ότι η ιονίζουσα ακτινοβολία για τη διενέργεια μαστογραφικού ελέγχου είναι η γενεσιουργός αιτία ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Τα σύγχρονα μηχανήματα της ψηφιακής τομοσύνθεσης έχουν ελαφρά μεγαλύτερη δόση ακτινοβολίας, αλλά πάντα μέσα στα όρια τα οποία έχουν επιβάλλει, τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ). Πιο συγκεκριμένα, τόσο το Ευρωπαϊκό όσο και το Ελληνικό πρωτόκολλο για τους μαστογράφους θέτουν δύο όρια που σχετίζονται με την δόση στον αδένα: δόση εισόδου και μέση δόση αδένα (average glandular dose). Τα όρια αποδοχής για τα δύο πρωτόκολλα έχουν ως εξής:

• Δόση εισόδου <12 mGy

• Μέση δόση αδένα <2 mGy

Στο δικό μας μαστογράφο, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών,οι τιμές τόσο στη δόση εισόδου όσο και στη μέση δόση αδένα μόλις πλησιάζουν κατά το ήμισυ των παραπάνω αποδεκτών ορίων. 

10. Θηλασμός και μαστογραφία. Επιτρέπεται ή ενέχει κινδύνους και ποιοι είναι αυτοί; 

Κατά τη διάρκεια του θηλασμού, όσο διαρκεί αυτός, αλλά και για ένα διάστημα έξι μηνών μετά το πέρας του θηλασμού προτείνουμε η γυναίκα να μην υποβάλλεται σε μαστογραφία ακριβώς γιατί ο μαζικός αδένας είναι οιδηματώδης με αποτέλεσμα η μαστογραφία να έχει μικρότερη ευαισθησία και επομένως να είναι μειωμένης διαγνωστικής αξίας. Ο απεικονιστικός έλεγχος των μαστών σε αυτήν την περίοδο της ζωής της γυναίκας θα πρέπει να εκτελείται μετά από σοβαρή αξιολόγηση των κλινικών ευρημάτων και καταρχήν με υπερηχογράφημα. Σε ακραίες περιπτώσεις μετά τον υπερηχογραφικό έλεγχο μπορεί να γίνει και μαστογραφία για επιβεβαίωση των ευρημάτων, εφόσον υπάρχουν ύποπτες αλλοιώσεις κακοήθειας.

Βασίλειος Ταταρίδας, Ακτινοδιαγνώστης, Διευθυντής Απεικονιστικού Εργαστηρίου Μαστού, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

 Αποκλειστικά πακέτα για τα μέλη του  EXCLUSIVE BENEFITS

• Ψηφιακή Μαστογραφία και Τεστ PAP στην ειδική τιμή των 45 ευρώ 
• Υπερηχογράφημα Μαστών και Τεστ PAP στην ειδική τιμή των 45 ευρώ

Μπορείτε τώρα κι εσείς κάνοντας εγγραφή στο EXCLUSIVE BENEFITS του Jenny.gr, να βρείτε τα ειδικά πακέτα ιατρικών εξετάσεων που είναι διαθέσιμα αποκλειστικά για τους subscribers,
στις Κλινικές του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών.